Kanal İstanbul çelişkisi... Taksim 1 Mayıs’ta yine yasak

Kısa Dalga Bülten – Daily, 2 Mayıs 2025

Kısa Dalga’dan herkese merhaba…

Abluka altındaki İstanbul'da 1 Mayıs'ı Taksim'de kutlamak isteyenlere polis müdahalesi gerçekleşirken çok sayıda kişi gözaltına alındı. Kadıköy'deki kutlamalar sorunsuz tamamlandı; İmamoğlu ve Demirtaş'ın mesajları okundu.

CHP lideri Özel Kanal İstanbul için "Hodri Meydan" dedi, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a referandum çağrısı yaptı.

Erdoğan'ın dün başlattığı "telef" tartışmasına yanıt, bugün cezaevindeki İmamoğlu'ndan geldi.

Detaylara geçelim...

Fil Hafızası

1 Mayıs 1977

İstanbul Taksim Meydanı’ndaki İşçi Bayramı kutlamaları sırasında, meydandakilerin üzerine ateş açıldı. Meydanda izdiham yaşandı. Resmi kayıtlara göre, 34 kişi hayatını kaybetti. Kolluk kuvvetleri eyleme katılan 500'den fazla kişiyi gözaltına aldı ve bunlardan 98'i hakkında dava açıldı. Yaşananların sorumluluğuna ilişkin şüpheler Kontrgerilla ve bağlantılı sağcı gruplar üzerinde yoğunlaşsa da katliamın failleri ise hiçbir zaman bulunamadı.

Neler oldu?

İstanbul'da 1 Mayıs İşçi Bayramı dolayısıyla Taksim'e çıkan bütün yollar kapatıldı. 1 Mayıs'ı Taksim'de kutlamak isteyen gruplara Beşiktaş ve Mecidiyeköy başta olmak üzere şehrin birçok noktasında polis müdahale etti. Aralarında 9 avukatın da bulunduğu yüzlerce kişi gözaltına alındı. İstanbul Valiliği'nden yapılan açıklamada, "İzinli kutlamalarda hiçbir olumsuzluk yaşanmadı; izinsiz gösteride 384 kişi gözaltına alındı" denildi.

İstanbul'daki kutlamaların adresi ortak kararla Kadıköy oldu. Binlerce kişinin katıldığı mitinge tutuklu eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ve CHP'nin tutuklu cumhurbaşkanı Ekrem İmamoğlu mesajlar gönderdi. Demirtaş mesajında "Emeğin ve emekçinin hakkı kazanılana dek bu sömürü düzeni yıkılana dek, toplumsal barışla birlikte demokratik bir sistem inşa edilene dek hep birlikte direneceğiz" ifadelerini kullandı. İmamoğlu ise "1 Mayıs’ı Taksim’de milyonlarla, hep birlikte, coşkuyla kutlayacağımız günlere kavuşmamıza az kaldı" yazdı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, devam eden çözüm sürecine ilişkin, "Artık terör örgütü de çıkmaz yola girdiğini anlamalı ve kendilerine yapılan çağrının gereğini yerine getirmelidir. Daha önce de söyledim: Terörsüz Türkiye, bir al-ver süreci değil, bir kardeşlik iklimidir" diye konuştu.

ABD ve Ukrayna arasında, aylardır müzakeresi süren nadir toprak elementleri anlaşması imzalandı.

Küresel yardım kuruluşu Oxfam'ın 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü dolayısıyla yayımladığı rapora göre, 2019’dan bu yana CEO’ların maaşlarının reel olarak %50 oranında arttı. Buna karşın işçi ücretleri sadece %0,9 yükseldi. 2024 itibarıyla bir CEO’nun ortalama yıllık geliri 4,3 milyon dolara ulaştı.

Gündem

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Bakalım cumhurbaşkanlığı hevesi yolunda daha kaç CHP’li telef olup gidecek" sözlerine yanıt veren İmamoğlu, "Erdoğan rakiplerini saf dışı bırakmak için her yolu denediğini, daha da deneyeceğini itiraf etmiştir" dedi.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Uraloğlu, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'un 'Gündemimizde yok' açıklamasının aksine, Kanal İstanbul projesinden 'asla' vazgeçmediklerini ve yapacaklarını söyledi. Referandum sorusunu ise "ÇED sürecinde görüşleri aldık, bizim için yeterli" diye yanıtladı.

CHP lideri Özgür Özel, Kanal İstanbul projesine ilişkin referandum tartışmaları hakkında "Oradan, buradan kaçak göçek gösterilen ÇED süreçlerinin referandum olması mümkün değildir. Buradan Tayyip Erdoğan'a sesleniyoruz: Hodri meydan. Referandum sandıktır. Koysunlar sandığı kendilerine güveniyorlarsa, oylasın İstanbullu" diye konuştu.

78 kişinin hayatını kaybettiği Bolu Grand Kartal Otel’deki yangının kahvaltılık kızartmaları hazırlamak için açık bırakılan cihazdan çıktığı belirlenirken, cihazın termostatlarından birinin bozuk olduğu tespit edildi.

İBB, İSKİ'nin Sazlıdere Baraj alanında 409 yasak yapıyı yıktığını duyurdu. Açıklamada, "Cumhurbaşkanlığı kararıyla içme suyu kullanım oranı % 0’a indirildi" bilgisi verilirken "İstanbul’un Avrupa yakasının ciddi su sıkıntısı kaçınılmaz" uyarısında bulunuldu.

15 yaşındaki Mattia Ahmet Minguzzi'nin bıçaklanarak öldürülmesine ilişkin soruşturma kapsamında, 2 yeni gözaltı kararı verildi.

Anayasa Mahkemesi, TSK personeline ilişkin düzenlemelerde Cumhurbaşkanı ve Millî Savunma Bakanlığı’na verilen bazı yetkileri “yasama yetkisinin devredilemezliği” ilkesine aykırı bularak iptal etti.

Menzilcilere ait olduğu ortaya çıkan, Beşiktaş’ta emniyet şeridini kullanan çakarlı lüks araca ceza kesildi. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, çakarın iptal edildiğini ve sürücüye 155 bin 401 TL ceza uygulandığını duyurdu.

Gezi davası tutuklusu TİP Hatay Milletvekili Can Atalay, 1 Mayıs mesajında Soma'da hayatını kaybeden işçileri hatırlattı, "Bu duruma yine biz, emeğiyle yaşayanlar son verecek! Otoriterliğe son vereceğiz" dedi.

Birkaç gündür peş peşe depremlerin gerçekleştiği Kütahya Simav'da 4.2 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi. Prof. Dr. Naci Görür, yöneticileri dikkatli olmaları konusunda uyardı.

Ege Denizi'nde 4, Muğla'nın Bodrum ilçesinde ise 4.1 büyüklüğünde depremler meydana geldi.

Ekonomi

Bankacılık sektöründe konut kredi stoku yılbaşından bu yana sadece yüzde 8,54, son bir yılda ise yüzde 24,91 büyüme gösterirken konut kredilerinin toplam tüketici kredileri içindeki payı eriyerek yüzde 25,18 olarak hesaplandı.

Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü verilerine göre, haftalık ortalama çalışma saatinde Türkiye 45,7 saatle Kolombiya’dan sonra ikinci sırada yer alıyor.

ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs, altın fiyatlarına ilişkin yıl sonu tahminini güncelledi. Daha önce ons altın için 3300 dolar hedefi açıklayan banka, yeni raporunda bunu 3700 dolara yükseltti.

BIST 100 endeksi, nisan ayını yüzde 6,02 oranında değer kaybıyla tamamlarken, bankacılık endeksinde yüzde 9,30, sanayi endeksinde de yüzde 4,29 oranında değer kaybı görüldü. Sektör endeksleri içinde geçen ay en çok değer kazanan endeks, yüzde 25,48 ile finansal kiralama faktoring olurken, en çok değer kaybeden endeks de yüzde 10,70 ile spor oldu.

İstanbul Ticaret Odası'nın açıkladığı verilere göre, İstanbul'da aylık enflasyon yüzde 3,21, yıllık enflasyon ise yüzde 47,21 oldu.

Sermaye Piyasası Kurulu, Denge Yatırım Holding AŞ'nin 300 milyon liralık bedelli, Ford Otomotiv'in 3 milyar 158,2 milyon liralık bedelsiz sermaye artırım talebini onayladı.

Gelir İdaresi Başkanlığı, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi için yapılması gereken başvuru ve kayıt işlemleri süresini 2 Haziran'a kadar uzattı.

Resmi Gazete'de yer alan Cumhurbaşkanlığı kararıyla mevduat faizi ve KKM dahil stopaj oranlarında değişiklik yapılmadı, süresi 31 Temmuz 2025'e kadar uzatıldı.

Bursa'nın köklü dönercilerinden Yusuf Et Çelik Döner konkordato ilan etti. Mahkeme üç ay mühlet verdi.

ABD Başkanı Donald Trump'ın göreve gelişinin 100. gününde, finansal piyasalarda 70 gün sert dalgalanmalar sürerken, yaklaşık 30 gün de zarar görüldü. Halka açık şirketlerden 6,5 trilyon dolardan fazla değer silindi.

Büyük merkez bankaları nisan ayında temkinli davranmayı sürdürdü. Kanada, Avustralya, Güney Kore, Macaristan ve Rusya merkez bankaları politika faizini sabit bıraktı.

Dünya

Arap ülkelerinde etkili olan olumsuz hava dalgası, bölgeyi yoğun toz ve kum fırtınalarıyla etkisi altına aldı. Filistin, Ürdün, Mısır, Suriye, Lübnan, Irak, Kuveyt, Katar ve Suudi Arabistan'da kum fırtınası sebebiyle uyarılar yapıldı.

ABD Başkanı Trump, Japonya, Güney Kore ve Hindistan ile "potansiyel ticaret anlaşması" olduğunu doğrulayarak bu konuda herhangi bir "aceleleri" olmadığını söyledi.

Filistin Sendikalar Federasyonu Genel Sekreteri Şahir Sad, İsrail'in saldırıları ve işgali altındaki Filistin'de işsiz sayısının 507 bine ulaştığını açıkladı.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, Suriye'de Beşşar Esed rejiminin 8 Aralık 2024’te devrilmesinin ardından 1,4 milyondan fazla Suriyelinin evlerine döndüğünü bildirdi.

İsrail ordusunun, Lübnan'ın güneyindeki Nebatiye kentinde bir kamyonete düzenlediği hava saldırısında 3 kişi hayatını kaybetti.

Naaşı, geçtiğimiz günlerde Rusya’dan Ukrayna’ya teslim edilen 27 yaşındaki Ukraynalı gazeteci Viktoriia Roshchyna'nın cesedinde çok sayıda işkence izi bulunduğu ve bazı iç organlarının eksik olduğu bildirildi.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Keşmir saldırısı sonrası gerilen Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ve Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar ile ayrı ayrı telefonda görüşerek bölgede "işbirliği" çağrısı yaptı.

Kültür - Sanat - Yaşam

Şair ve yazar Fadıl Öztürk, İzmir'de tedavi gördüğü Ege Üniversitesi Hastanesi'nde hayatını kaybetti. Öztürk, 2 Mayıs günü saat 13.00'te Balçova Cemevi'nde yapılacak cenaze töreninden sonra Bayındır Gaziler Köyünde toprağa verilecek.

Yunan şafak tanrıçasından adını alan ve şimdiye kadar gizli kalan dev hidrojen bulutu Eos, Dünya'ya en yakın moleküler bulut olarak kayıtlara geçti.

Harbiye Açık Hava Tiyatrosu, mayıs ayında kapılarını açmaya hazırlanıyor. 6 Mayıs'ta Bülent Ortaçgil'i ağırlayacak sahnede, 10 ve 15 Mayıs'ta Gülşen, 11 ve 22 Mayıs’ta Yıldız Tilbe, 12 Mayıs'ta Derya Bedavacı, 13 ve 23 Mayıs'ta Teoman müzikseverlerle buluşacak.

Kızılcık Şerbeti dizisi 3. sezonunu 30 Mayıs Cuma günü kapatıyor. Şebnem Bozoklu’nun hayat verdiği Meri’nin hikâyesi önümüzdeki günlerde bitecek ve Bozoklu 3. sezon finali öncesi ekibe veda edecek.

Spor

UEFA Şampiyonlar Ligi yarı final ilk maçında İspanya temsilcisi Barcelona, İtalya ekibi Inter ile 3-3 berabere kaldı.

Basketbol THY Avrupa Ligi play-off serisi üçüncü maçında Anadolu Efes, sahasında Yunanistan ekibi Panathinaikos AKTOR'a 81-77 mağlup oldu.

Trendyol Süper Lig'in 34. haftasında, 4 Mayıs Pazar günü oynanacak Fenerbahçe-Beşiktaş derbisini hakem Yasin Kol'un yöneteceği açıklandı.

NBA play-off'larında milli oyuncu Alperen Şengün'ün 15 sayı, 9 ribaunt, 9 asist kaydettiği karşılaşmada Houston Rockets, Golden State Warriors'ı 131-116 yenerek 3-2 geride olduğu seriyi 6. maça taşıdı.

Günün önerisi

Tepkiler üzerine TBMM Genel Kurulu’ndan geri çekilen İklim Kanunu teklifi yeniden gündemde. İklim Kanunu’nun Türkiye’nin iklim politikası içindeki rolünü Dr. Nuran Talu ve Özgür Gürbüz, 'Sıcak Hava Dalgası'nda konuşuyor:

Dinlemek için tıklayın