İnsanlığa karşı suçun zaman aşımı olur mu?

KISA DALGA BÜLTEN

15 EYLÜL 2023

PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ

GÜNDEM

Sivas'ta 2 Temmuz 1993’teki Madımak Katliamı'na ilişkin görülen son davada mahkeme zamanaşımı kararı verdi.

Ankara 1. Ağır ceza Mahkemesindeki davada , firari sanıklar Murat Sonkur, Murat Karataş ve Eren Ceylan yargılanıyordu. Haklarında kırmızı bülten çıkarılan üç firari sanığın yurt dışında yaşadığı tahmin ediliyor. Ancak firari sanıklar yıllardır yakalanamadı.

Dünkü duruşmada savcı 30 yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu belirterek davanın düşmesini talep etti. Mahkeme de bu yönde karar verdi.

Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi'nin verdiği zaman aşımı kararına karşı yapılan bireysel başvuruyu ise Anayasa Mahkemesi (AYM), 2014 yılından bu yana gündemine almadı.

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in 81 ilde kendi belediye başkan adaylarını çıkaracakları yönündeki açıklaması çok tartışılmıştı. Bu tutum partinin Genel İdare Kurulu’nda da onaylandı ve resmiyet kazandı.

Gazete Duvar’dan Ceren Bayar’ın aktardığına göre Genel İdare Kurulu toplantısında dört üye İstanbul, Ankara başta olmak üzere kritik kentlerde CHP ile birlikte hareket edilmesi gerektiğini söyledi. Bu 4 üye, işbirliği kapısının açık tutulmasının doğru olacağını ifade etti.

Bundan sonraki süreçte Adaylar belirlendikçe Genel Başkan Akşener tarafından duyurulacak.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İYİ Parti’nin kararını saygıyla karşıladıklarını belirterek, “Zaten ittifak bitti” dedi.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ise ittifakın ve ittifak sürecinin gerekli olduğunu, Türkiye'de bir gerçek olduğunu belirterek ve bunun da müzakereye açık olması gerektiğini vurguladı.

CHP’de bugünün hareketli geçmesi bekleniyor. Grup Başkanı Özgür Özel’in bugün genel başkanlık için adaylığını açıklayacağı belirtilmişti.

Kılıçdaroğlu da Özel’in adaylığını ilan edeceğini doğruladı ve "CHP diğer partiler gibi değil, her üyenin genel başkan olma hakkı vardır" dedi.

Bu arada eski CHP Genel Başkanı Altan Öymen'in yeğeni Prof. Dr. Örsan K. Öymen’in genel başkanlık yarışında Kılıçdaroğlu’na rakip olacağı ifade edildi. .

Bu arada Cumhuriyet yazarı Barış Terkoğlu, milletvekili olmadığı için dokunulmazlığı kalkan CHPlideri Kemal Kılıçdaroğlu hakkında “kamu görevlisine alenen hakaret” suçlamasıyla dava açıldığını yazdı. Kılıçdaroğlu için 1 yıl 2 ay ile 2 yıl 4 ay arası hapis ve siyasi yasak istendi. Terkoğlu, “Tarihte ilk kez bir CHP Genel Başkanı sanık olarak tebligatla mahkemeye çağrıldı”dedi.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı CHP Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu hakkında Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) ile ilgili sözleri nedeniyle 'Devletin askeri ve emniyet teşkilatını alenen aşağılama' suçuyla soruşturma başlatmıştı. Savcılık izin talebini Adalet Bakanlığı'na göndermişti. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Sezgin Tanrıkulu hakkında savcılığa soruşturma izni verildiğini açıkladı. Tanrıkulu,” Benim takip ettiğim davalar var. 15 köylüyü helikopterden atan TSK değil mi? “ demişti.

Yurtdışına çıkmak üzereyken yakalanan ve suç örgütü lideri olmakla suçlanan Ayhan Bora Kaplan’ın tutuklanmasıyla siyaset, bürokrasi ve mafya üçgeninde birçok iddia gündeme gelmişti.

Kaplan operasyonuna ilişkin açıklama yapan İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, konunun artık mahkemede olduğunu ve suç örgütleriyle mücadelenin süreceğini belirtti. Bakan Yerlikaya, 90 gün içinde organize suç örgütlerine yönelik 92 operasyonda 1767 şüpheli gözaltına alındığını aktardı. Bakan, “Suç işlemede kibirlenenlerin, kendini üstün görenlerin nefeslerini keseceğiz” dedi.

Eski İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Kaplan’la yakın olduğu iddialarını yalalamış ve suç duyurusunda bulunacağını söylemişti. İddialarda adı geçenlerden biri olan Yargıtay üyesi Yüksel Kocaman da Kaplan'dan villa ve otomobil aldığı iddiasını yalanladı. Kocaman, Kaplan’ın gözaltına alınmasının Süleyman Soylu’ya yönelik bir operasyon olduğunu söyledi.

İstanbul Valiliği, İran’da ahlak polislerince gözaltına alındıktan sonra hayatını kaybeden Mahsa Amini’nin Beyazıt’ta anılmasına izin vermedi.

Mahsa Amini, Tahran’da geçen yıl ‘ahlak polisi’ tarafından gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılmış ve yaşamını yitirmişti. Amini’nin ölümünün ardından İran’da büyük protestolar düzenlenmişti. Sivil toplum örgütlerine göre protestolarda 537 kişi güvenlik güçleri tarafından öldürüldü, yedi kişi de idam edildi.

Anayasa Mahkemesi’nden sığınmacılarla ilişkin önemli bir karar çıktı. Yüksek Mahkeme, "gönüllü geri dönüş istek formu" imzalatılarak sınır dışı edilen Suriyeli sığınmacının "yaşam hakkının" ihlal edildiğine karar verdi. DW Türkçe’den Alican Uludağ’ın haberine göre kararda, sığınmacının bilinçli bir şekilde gönüllü olarak döndüğüne dair güçlü kanıtlar bulunması gerektiği anlatıldı.

Türkiye, çok sıcak ve kurak bir yazı geride bıraktı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün raporuna göre Türkiye genelinde yağışlar 1991-2021 ortalamasına göre yüzde 57, geçen yıl ağustos ayı yağışlarına göre de yüzde 60 azaldı.

Meteorolojik kuraklık haritasında Marmara ve Karadeniz başta olmak üzere diğer bölgelerin büyük kısmı için "şiddetli kurak” denildi ve acil durum uyarısı yapıldı.

EKONOMİ

Akaryakıta zam üstüne zam gelirken Vergi uzmanı Ozan Bingöl, akaryakıttan alınan verginin son 2 yılda yüzde 700 arttığını belirtti.

Bu arada motorine gelen 2 liralık zammın ardından benzin de 1 lira 60 kuruş zamlandı. , İstanbul'da motorinin litresi 40 liraya çıkarken, benzinin litresi son zamla birlikte 38 lira 47 kuruş oldu.

Düşen alım gücü karşısında vatandaşlar kredi kartlarına yüklendi ve eylül ayının ilk haftasında rekor harcama yaptı.

Kredi ve banka kartı ile yapılan harcamalar, okulların açılmasının da etkisiyle, yıllık bazda reel olarak yüzde 51 arttı ve 191.1 milyar liraya ulaştı.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek kredi kullanımındaki geçen yüzde 140 artışa dikkat çekerek önlem alınacağını söylemişti.

Ekonomi gazetesinden Şebnem Turhan’ın aktardığına göre bireysel kredi ya da kredi kartı borcunu ödeyemeyerek yasal takibe düşenlerin oranı yüzde 52 artarak180 bine çıktı.

Kur Korumalı Mevduat'ta (KKM) zorunlu karşılık oranında değişikliğe gidildi. KKM'nin yoğunlaştığı 6 aya kadar vadelinin zorunlu karşılık oranı, 10 puan artırılarak yüzde 25’e yükseltildi.

Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye ekonomisinin büyüme tahmini yüzde 2,5'ten yüzde 4,3'e yükseltildi. Kuruluş, ülke ekonomisinin 2024'te yüzde 3 ve 2025'te yüzde 3,4 büyüyeceği öngördü.

DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA

Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu'nda kabul edilen Türkiye Raporu'na Ankara'dan tepki gecikmedi. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, raporun haksız itham ve önyargılarla dolu olduğu belirtilerek, sığ ve vizyonsuz olarak nitelendirildi.

Raporda Türkiye - Rusya yakınlaşması eleştirilmiş ve Rus oligarkların Türkiye’ye yerleştiği belirtilmişti.

"Kürt sorunu" konusunda "yeni ve saygın bir siyasi sürecin başlatılmasını" isteyen AP, Diyanet’in "eğitim sisteminde giderek artan etkisi" için "kaygı verici" ifadesini kullanmıştı. Kadın haklarının "kötüleştiği", LGBTİ+ topluluğuna yönelik nefret söylemi ve ayrımcılığın ise "genelleştiği" ifade edilmişti.

İtalya'nın Lampedusa adasında alabora olan mülteci teknesinde 5 aylık bir bebeğin hayatını kaybettiği açıklandı.

Yetkililer 12 Eylül Salı günü bölgeye 112 teknenin geldiğini, teknelerde 5 binden fazla mülteci olduğunu açıkladı. Bölge Valisi Filippo Mannino, "Hepimiz hem fiziksel hem psikolojik olarak yorgun ve bitik durumdayız. Durum, yönetilemez ve sürdürülemez bir hâl alıyor" diye konuştu.

Bu yıl yaklaşık 124 bin mülteci botlarla İtalya'ya geldi. İtalya İçişleri Bakanlığı'nın verilerine göre, bu, 2022 yılının aynı dönemine göre iki kat bir artışa işaret ediyor.

Belçika'da hükümet barınma merkezlerinde yeterli yer olmadığı gerekçesiyle bekar erkek mültecilerin başvurularını kabul etmeyi geçici olarak durdurmuştu. Belçika Danıştay’ı bu kararı iptal etti.

Federal hükümet ise bu karara rağmen, bekar erkek sığınmacıların başvurularını işleme almama konusunda kararlı olduklarını açıkladı.

Rusya'da Putin ile bir araya gelen Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong Un, Moskova'ya "her zaman şartsız" destek olacaklarını belirtti. Putin de iki ülke arasındaki iş birliğinin güçlendirileceğini ve askeri alandaki açalışma olanaklarının da gözönünde bulundurulacağını dile getirdi.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, kendilerini koruması için artık Rusya'ya bel bağlayamayacaklarını söyledi. Paşinyan, röportajda, Karabağ'daki Rus barış gücü askerlerinin görevlerinde başarısız olduğunu savundu.

Rusya Dışişleri Bakanlığı, son dönemde “dost olmayan” adımlar attığı iddiasıyla Ermenistan’a nota vermişti. Ermenistan, ABD ile ortak tatbikat yapmıştı.

Libya'nın doğusunu etkileyen fırtınada iki barajın çöktüğü Derne kentinin belediye başkanı, sel felaketinde 20 bine yakın insanın ölmüş olabileceğini söyledi.

Uluslararası yardım çabalarının hız kazandığı ülkede Mısır, Türkiye, Tunus, Katar, İtalya, İspanya kurtarma ekipleri bölgeye ulaştı.

ABD Başkanı Joe Biden, Cumhuriyetçi Parti'nin kendisi hakkında azil soruşturması başlatılması için harekete geçmesine tepki gösterdi. Biden, “Beni azletmek istiyorlar çünkü hükümeti kapatmak istiyorlar" ifadelerini kullandı.

Cumhuriyetçi Partili Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy, 12 Eylül'de Biden hakkında azil soruşturması açılması için resmi bir çağrıda bulunmuştu.

Avrupa Parlamentosu (AP) üyeleri, 'Katargate' adı verilen yolsuzluk skandalının ortaya çıkmasından yaklaşık dokuz ay sonra, şeffaflık kurallarını sertleştiren tasarıyı onayladı. Milletvekilleri görev süreleri boyunca lobi faaliyetleri yürütemeyecek. AP milletvekilleri görev başında ve sonunda servet bildirimi yapacak.

KISA DALGA’DAN

Bir yandan deprem, bir yandan sel… Doğa bilimci Ferdi Akarsu ile gazeteci Mehveş Evinsel sel ve kuraklığa karşı “süngerkent”leri konuşuyor..