Pelin Ünker
Yerel seçimlere sayılı günler kala partiler ve adaylar arasında rekabet artıyor. Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) yayınladığı verilere göre 30 büyükşehir belediye başkanlığı için tam 734 aday yarışıyor. İlçe belediye başkanlığı için ise yarışan 11 bin 362 aday var.
DW Türkçe, YSK verileri üzerinden eğitim düzeyleri ve mesleki durumlarına göre belediye başkanı adaylarının profillerini inceledi.
Buna göre büyükşehir belediye başkanı adayları arasında üniversite veya yüksekokul mezunları ağırlıktayken ilçe belediye başkanı adaylarında ilkokul, ortaokul ya da lise mezunu olanların sayısı yüksek öğrenim görenlerin sayısını geçiyor.
Yüzde 38'in eğitim düzeyi lise ve altı
Büyükşehir belediye başkanlığı için yarışan adayların yaklaşık yüzde 9'u ilkokul, yüzde 29'u lise, 62'si ise üniversite/yüksekokul mezunu. İlkokul mezunu 64, ortaokul ya da lise mezunu 217, üniversite veya yüksekokul mezunu 453 aday var.
Siyasi partilere göre büyükşehir belediye başkan adaylarının eğitim düzeyine bakıldığında en fazla ilkokul mezunu aday 6'şar adayla Demokratik Sol Parti ve Yeni Türkiye Partisi'nden. Bağımsız 11 aday da ilkokul mezunu.
Ayrıca Halkın Kurtuluş Partisi ile Hak ve Özgürlükler Partisi'nden 5'er, DEM Parti ve Anadolu Birliği Partisi'nden 4'er, Türkiye Komünist Hareketi ve Bağımsız Türkiye Partisi'nden 3'er, Türkiye Komünist Partisi, Anavatan Partisi ve Zafer Partisi'nden ikişer aday ilkokul mezunu.
Adalet ve Kalkınma Partisi'nin 28 büyükşehir belediye başkan adayı da üniversite ya da yüksekokul mezunlarından oluşurken adaylarının yedisi avukat, beşi iş insanı, ikisi ekonomist, ikisi inşaat mühendislerinden oluşuyor.
Cumhuriyet Halk Partisi'nin ise 30 büyükşehir belediye başkan adayının biri ilkokul, 3'ü ortaokul veya lise, 26'sı yüksekokul veya üniversite mezunu. Bu adaylardan beşi iş insanı, beşi doktor, dördü avukat, ikişer tanesi mimar, inşaat mühendisi ve siyaset bilimci aday bulunuyor.
Büyükşehirlerde en fazla "iş insanı" aday var
Adaylar mesleklerine göre incelendiğinde mesleğini "iş insanı" olarak tanımlayan adaylar başı çekiyor.
İş insanlarının çoğunun hangi alanda çalıştığına ilişkin ise YSK listesinde detay bulunmuyor.
Adalet ve Kalkınma Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi'nden beşer, İYİ Parti'den yedi, Yeniden Refah Partisi'nden altı, DEVA Partisi ve Saadet Partisi'nden dörder, Gelecek Partisi'nden üç iş insanı başkan adayı var.
İş insanı olanı dokuz da bağımsız aday bulunuyor.
Büyükşehir belediye başkan adaylığında iş insanlarını 90 adayla emekliler takip ediyor. Avukatlar 73 adayla üçüncü sırada, mesleğini serbest meslek olarak belirtenler de 52 adayla dördüncü sırada yer alıyor.
Adayların 40'ı işçi, 25'i esnaf, 24'ü doktor, 16'sı işletmeci, 15'i inşaat/gayrimenkul faaliyetlerinden bulunanlar, 14'ü inşaat mühendislerinden oluşuyor.
İnşaat mühendislerinin dışında farklı alanlarda 48 mühendis aday var. Bunlardan biri çevre mühendisi.
Yine adaylar arasında 13'er makine mühendisi, doktor ve gazeteci, 12 mimar, 10 çiftçi, sekiz öğretmen, yedi akademisyen, altı siyaset bilimci, beş eczacı, dört ev hanımı var. Şehir plancısı sayısı ise bir.
İlkokul mezunu müteahhit adaylar
Büyükşehir belediye başkan adayları arasında ilkokul mezunlarının 7'si mesleğini iş insanı olarak belirtirken, bu profilde Cumhuriyet Halk Partisi, Anavatan Partisi ve Demokrat Parti'den birer aday, Yeni Türkiye Partisi'nden ise 6 aday var. İlkokul mezunlarından müteahhit olan Ocak Partisi'nden bir aday da söz konusu.
İlçe belediye başkanlığı için ise Türkiye genelinde yarışan 11 bin 362 aday bulunuyor. Adayların bin 351'i ilkokul, 4 bin 796'sı ortaokul ya da lise, 5 bin 196'sı üniversite veya yüksekokul mezunu. Adayların 19'u ise eğitim durumunu belirtmemiş.
İlçe belediye başkan adaylarından 199'u inşaatçı ya da müteahhit olarak geçiyor. Bu adayların 52'si ilkokul, 109'u ortaokul ya da lise, 38'i ise üniversite veya yüksekokul mezunu.
İlçe belediye başkanlığı için yarışan ilkokul mezunu inşaatçı-müteahhitlerden 11'i Hür Dava Partisi'nden (Hüda-Par), yedisi DEM Parti'den, altısı Saadet Partisi'nden, beşi Yeniden Refah Partisi'nden, üçer tanesi Cumhuriyet Halk Partisi ve Bağımsız Türkiye Partisi'nden, ikişer tanesi de İYİ Parti, Büyük Birlik Partisi, Anadolu Birliği Partisi, Gelecek Partisi ve Demokratik Sol Parti'den aday. Bağımsız üç, Milliyetçi Hareket Partisi, Zafer Partisi, Demokrat Parti ve Milli Yol Partisi'nden de birer aday var.
Adaylar arasında bin 132 de iş insanı bulunuyor. İş insanlarının faaliyet alanları çoğunlukla ayrı ayrı belirtilmiyor.
İlçelerde en fazla emekli aday var
İlçe belediye başkan adaylarının 1754'ü ise emekli. Emeklilerin 262'si ilkokul, 747'si ortaokul ya da lise, 743'ü yüksekokul veya üniversite mezunuyken ikisi eğitim durumunu belirtmemiş.
Adayların 1461'i esnaf, 1013'ü serbest meslek sahibi, 632'si işçi, 435'i avukat, 251'i çiftçi, 191'i öğretmen, 182'si ev hanımı, 176'sı işletmeci, 140'ı inşaat mühendisi, 131'i muhasebeci, 97'si doktor, 83'ü gazeteci, 80'i mimar.
Ayrıca 73 veteriner, 71 emlakçı ya da gayrimenkul danışmanı, 65 turizmci, 32 sanayici, 28 diş doktoru, 27 akademisyen, 25 mobilyacı, 24 aşçı, 19 bankacı, 13 ilahiyatçı, 12 şehir plancısı, dokuz çevre mühendisi, dokuz bürokrat, dokuz antrenör, üç işsiz aday var.
İnşaat ve çevre mühendisleri dışında mesleğini mühendis olarak belirtmiş çeşitli dallarda 428 mühendis aday da ilçe belediye başkanlığı için yarışıyor. Belediye başkanı 113, Kamu görevlisi, kamu memuru ya da işçisi 30 aday söz konusu.
İki milletvekili de ilçe belediye başkanlığı için yarışırken, adayların 614'ü ise meslek durumunu belirtmiyor.
İstanbul'da durum ne?
İstanbul'da ise ilçe belediye başkanlığı için yarışan 724 aday bulunuyor. Adayların 122'si mesleğini iş insanı olarak belirtiyor. Bu iş insanlarının dokuzu ilkokul mezunu.
İstanbul genelinde ilkokul mezunu aday sayısı 50 iken 251 ortaokul ya da lise, 420 üniversite veya yüksekokul mezunu aday bulunuyor.
Adayların 55'i avukat, 47'si emekli, 44'ü esnaf, 32'si serbest meslek sahibi, 26'sı işletmeci, 21'i işçi, 15'i muhasebeci, 14'ü inşaat mühendisi, 12'si de müteahhit/inşaatçı.
İnşaat mühendisliği dışında çeşitli mühendislik dallarından da 31 aday bulunuyor.
Ekonomist ve eğitimci 13'er, mimar 12, gazeteci 10, doktor sekiz, belediye başkanı yedi, öğretmen altı, diş hekimi, eczacı ve öğrenci beşer, şehir plancısı dört aday var. Adayların 78'i ise mesleğini belirtmiyor.