Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim tarihi olarak 14 Mayıs’a işaret etmesi bazı tartışmaları da beraberinde getirdi.
Bu tartışmalar arasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adaylığı ve geçtiğimiz yıl 6 Nisan’da yürürlüğe giren ve seçim barajını yüzde 7’ye düşüren Seçim Kanunu ile seçimlere girilip girilmeyeceği bulunuyor.
AKP cephesinden Erdoğan’ın adaylığı konusunda bir sorun olmadığı açıklamaları gelirken, anayasa hukukçuları aynı görüşte değil.
“Yorumla anayasa hukuku bağdaşmıyor”
VOA Türkçe’den Hilmi Hacaloğlu’na konuşan Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Anayasa Hukuku Kürsüsü’nün eski öğretim üyesi Murat Sevinç, “Anayasa açık. İki kez cumhurbaşkanı olan bir kişi ancak Meclis’in erken seçim kararı alması koşulunda ‘bir defa daha’ aday olabilir. Bu metinde ‘erken seçim’ yerine, ‘seçimlerin yenilenmesi’ ifadesi yer alıyor. Peki Meclis seçimleri nasıl yenileyebilir? Yine Anayasa’ya bakalım. ‘Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir’ deniyor. Demek ki 360 milletvekilinin erken seçime onay vermesi halinde Erdoğan aday olabilir. ‘Bu yeni sistemdir, Cumhurbaşkanı bir defa görev yaptı’ yorumları anayasa hukukuyla bağdaşmıyor” dedi.
Kamu hukuku profesörü Levent Köker de “Aslında 2017 yılındaki Anayasa değişikliğini ciddi bir şekilde yapsalardı, bir geçici madde ekleyerek Erdoğan’ın üçüncü kez adaylığını tartışmasız sağlayabilirlerdi. Ama ya düşünmediler ya umursamadılar ve o geçiciyi maddeyi eklemediler” dedi.
Doç. Dr. Murat Sevinç ve Prof. Levent Köker, seçimlerin 14 Mayıs’ta olması durumunda 6 Nisan 2022’deki değişikliklerin uygulanıp uygulanmayacağı sorusuna “hayır” yanıtını verdi.
“14 Mayıs’taki seçimlerde seçim barajı 0 olur”
Köker, ayrıca bir boşluğa dikkat çekerek, 14 Mayıs’taki seçimlerde seçim barajının 0 olacağını söyledi.
Köker’in açıklaması şöyle:
“Kanundaki ifade açık. 6 Nisan 2022’deki değişiklikler yürürlüğe girdi, ancak bu değişiklerin uygulanması için bu sürenin üzerinden bir yıl geçmesi lazım. Oy verme günü 14 Mayıs, ama seçim süreci altmış gün önce başlıyor. Mart ortasında fiilen seçim takvimi başlıyor. O halde 6 Nisan değişiklikleri uygulanamaz, uygulanmamalı. Bu değişikliğin hükümleri yürürlüğe girdiğinden daha önceki hali yürürlükten kalkmış olduğunu da düşündüğümüzde seçim kanunda yüzde 10 barajı kalkmış oluyor. Bu halde partiler eğer bir seçim çevresinde milletvekili çıkarabilecek oy oranı alırsa ülke barajını aşmaları gerekmeyecek. Baraj sıfırdır. Bu yeni tablo ittifakları da etkileyebilir. Tabii son kararı Yüksek Seçim Kurulu verecek ve onun kararına itiraz edilemiyor. Ancak bu durum Anayasa Mahkemesi’ne ya da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne götürülebilir. İş dallanır budaklanır.”
Köker’le 6 Nisan değişikliklerinin uygulanamayacağı görüşüne katılan Murat Sevinç, eski halinin uygulanamayacağı görüşüne ise katılmadı.
Sevinç: 6 Nisan’daki değişiklikler uygulanamaz, yüzde 10 barajı geçerli olur
Doç. Sevinç, “Ben bu yoruma katılmıyorum. Örneğin seçim kanundaki bu değişiklik Anayasa Mahkemesi’ne götürülse ve mahkeme iptal etseydi eskisi de değiştiğinden bir boşluk doğacak ve ‘baraj yok’ diyebilirdik. Ama böyle bir süreç yaşanmadı. Peki eğer 14 Mayıs’ta seçime gidilecekse bu Mart ayında seçim kararı alınacak demek oluyor. Bizdeki mevzuata göre seçim oy verme günü değil seçimin ilan edildiği gün başlıyor. O halde geçtiğimiz 6 Nisan’daki değişiklikler uygulanamaz. Bu da yüzde 10 barajı ile eski ittifak hükümleri geçerli olduğu anlamına gelecek. Tabii bugünkü siyasi atmosferde Yüksek Seçim Kurulu bu yönde karar verir vermez bu başka bir şey” dedi. (Kısa Dalga)