Değer Akal
Pew Araştırma Merkezi'nin, gelecek hafta NATO'nun 75'inci yıldönümü vesilesiyle yapılacak Washington Zirvesi öncesinde açıkladığı anket, Türkiye ile ilgili çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor.
ABD merkezli saygın bir araştırma kuruluşu olan Pew'in anket sonuçlarına göre Türk halkının yüzde 61'i Türkiye'nin güvenliği için NATO'nun önemli olduğu görüşünde.
Türkiye'de NATO'ya olumlu bakış da sürpriz bir oranda arttı, yüzde 42 ile bugüne kadarki en yüksek seviyeye ulaştı. Oysa bu oran 2019 yılında yüzde 21'di. NATO'ya olumsuz bakanların oranı da 2019'da yüzde 55 iken, yapılan son anket bu oranın yüzde 46'ya gerilediğini gösteriyor.
Son beş yılda NATO'ya bakışta büyük değişim
Pew raporunda, savunma ittifakına 1952 yılında üye olan Türkiye'de tarihsel olarak NATO'ya yönelik olumlu görüşlerin diğer üye ülkelere kıyasla çok daha düşük olduğu hatırlatıldı, NATO'ya olumlu bakan Türklerin oranının 2019 yılından bu yana iki kat artmış olmasının dikkat çekici olduğuna işaret edildi.
Anket Türk halkının Rusya ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın çok yakın ilişki içerisinde bulunduğu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e ilişkin algısı ile ilgili olarak da çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor.
Erdoğan'ın "dostum" dediği Putin'e Türk halkının çoğunluğu güvenmiyor
Pew raporuna göre Türk halkının yüzde 65'inin Rusya algısı olumsuz. Hatta Rusya Devlet Başkanı Putin'e güvenmeyenlerin oranı da yüzde 66.
Raporda, sol ideolojiyi savunanların Rusya hakkında olumsuz görüşe sahip olma ve Putin'e güvenmeme oranının siyaset yelpazesinin sağında yer alanlara göre daha yüksek olduğuna dikkat çekiliyor.
Ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında olumlu görüşe sahip olanlar, olmayanlara kıyasla yaklaşık iki kat daha fazla Rusya hakkında olumlu görüş bildiriyor.
Zelenskiy'e güvenenler azınlıkta
Bu arada Türk halkının çoğunluğu Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'e de güvenmiyor. Ukraynalı lidere güvenmeyenlerin oranı yüzde 60, güvendiklerini beyan edenlerin oranı ise sadece yüzde 31.
Türk halkının yüzde 46'sı Türkiye'nin Ukrayna'ya doğru miktarda destek sağladığını söylerken, yüzde 20'si yeterince destek verilmediği görüşünde. Yüzde 16'sı ise halihazırda verilen desteğin çok fazla olduğunu düşünüyor.
NATO ve Putin algısında ideoloji rol oynuyor mu?
Pew Araştırma Merkezi'nin anket çalışması, 5 Ocak-21 Mayıs tarihleri arasında, 35 ülkede, yaklaşık 44 bin kişiyle görüşülerek gerçekleştirildi. Anket diğer ülkelerle ilgili olarak da dikkat çeken bulgular içeriyor.
NATO'ya üye ülkelerin büyük bir bölümünde ittifaka bakış olumlu. En büyük destek yüzde 91 ile Polonya'da. Ayrıca Polonyalıların yüzde 88'i ülkelerinin güvenliği için NATO üyeliğinin önemli olduğunu söylüyor. Macaristan'da ülke güvenliği için ittifakın önem taşıdığını söyleyenlerin oranı yüzde 86.
Bu sene Mart ayında NATO'ya üye olan İsveç'te 10 kişiden 7'si ittifaka olumlu bakıyor. Buna karşın NATO'ya olumlu bakışın en düşük olduğu ülke ise yüzde 37 ile Yunanistan.
Pew raporunda ayrıca siyasi ideolojiye göre NATO'ya ve Putin'e ilişkin algıda farklılık gözlemlendiği belirtiliyor.
Macaristan, Polonya ve ABD'de sol görüşlü olanların NATO'ya yaklaşımı, sağ görüşlü olanlara kıyasla daha pozitif. Örneğin ABD'de liberallerin yüzde 79'u, muhafazakarların ise sadece yüzde 41'i NATO ile ilgili olumlu görüşe sahip.
Yunanistan, İspanya ve İsveç'te ise durum farklı. Bu ülkelerde sol görüşlüler değil sağda yer alanlar NATO'ya daha olumlu bakıyor.
Almanya ile ilgili olarak da çok daha dikkat çekici bir tablo ortaya çıkıyor. Almanya genelinde NATO'ya olumlu bakanların oranı yüzde 64, olumsuz bakanların oranı ise yüzde 32.
Rusya ile bağlantılı birçok üyesi bulunan aşırı sağcı Almanya için Alternatif'e (AfD) sıcak bakanların ise sadece yüzde 39'u NATO hakkında olumlu görüşlere sahip, AfD'ye karşı olanlar arasında NATO üyeliğini destekleyenlerin oranı ise yüzde 71.
Bu arada AfD'yi destekleyen Almanların yüzde 45'i Rus lider Putin'e güvendiklerini ifade ediyor. Yine Fransa, Macaristan, Hollanda, İsveç ve İngiltere'de de sağcı popülistler arasında Putin'e güven duyduklarını söyleyenlerin oranının daha yüksek olması dikkat çekiyor.