Aziz Nesin: 'Ömrüne sığmayan adam'

Kısa Dalga- Aziz Nesin, yaşamı boyunca adaletsizliklere, haksızlıklara ve toplumsal çarpıklıklara karşı verdiği mücadeleyi, mizah dolu eserleriyle taçlandırmış bir yazardı. Onun anısını yaşatmak ve eserlerine bir kez daha dönüp bakmak için Aziz Nesin'in aramızdan ayrılış gününde, hayatına ve eserlerine dair unutulmaz anekdotları hatırlayalım.

20 Aralık 1915'te İstanbul'da dünyaya gelen Mehmet Nusret Nesin, ileride Aziz Nesin olarak tanınacak ve Türk edebiyatının unutulmaz isimlerinden biri olacaktı. Hayatı boyunca adaletsizliklere, haksızlıklara ve toplumsal çarpıklıklara karşı verdiği mücadeleyi, mizah dolu eserleriyle taçlandırdı.

Aziz Nesin'in hikayesi, sıradan bir hayatın ötesine geçerek toplumun aynası haline gelen bir adamın öyküsüdür. 1940'lı yıllarda yazarlık kariyerine adım atan Nesin, kısa sürede geniş bir okur kitlesi kazandı.

Mizahı ustalıkla kullanarak, toplumsal sorunları ve bireysel zaafları ele aldı. Eserleriyle hem güldürdü hem de düşündürdü; mizahın en güçlü silahlardan biri olduğunu her fırsatta gösterdi.

Nesin soyadını alış hikayesi

Mehmet Nusret, soyadını alana dek birçok zorlukla karşılaştı. Soyadı Kanunu çıktığında, ailesiyle birlikte yeni bir soyadı arayışına girdi. Babası, "Nusret" soyadını almak istediyse de, bu isim başkası tarafından çoktan alınmıştı. Zor bir dönemden geçen Mehmet Nusret, sonunda "Nesin" soyadını seçti. Bu soyadı, ona hem kimliğini hem de yaşam felsefesini yansıtma fırsatı verdi.

Aziz Nesin, soyadını nasıl aldığına dair şu anısını paylaşır:

"Soyadı Kanunu çıkınca, babam bizim için bir soyadı aramaya başladı. Benim adım Nusret olduğundan, ilk olarak 'Nusret' soyadını almak istedi. Ancak bu isim çoktan başkaları tarafından alınmıştı. Babam, 'Oğlum, senin adın Nusret, bizim soyadımız da Nusret olmalıydı ama başkası almış,' dedi. Bunun üzerine düşündük ve 'Nesin' soyadını seçtik. Bu soyadı, 'Sen kimsin?' anlamına gelir. Benim için bu soru, hayatım boyunca kendime ve topluma sorduğum bir soru oldu."

Topluma ayna tutan kalem

Aziz Nesin'in kaleminden çıkan "Zübük", yalancı ve çıkarcı bir siyasetçinin hikayesini anlatır. Zübük karakteri, toplumdaki yozlaşmayı ve ikiyüzlülüğü simgeler. "Bir memlekette namuslu insanlar, en az namussuzlar kadar cesur olmadıkça, o memleket için kurtuluş yoktur," der Zübük'te Nesin. Kartal Tibet tarafından sinemaya aktarılan eserin başrolünü Kemal Sunal'ın oynadığı eser halen Türk sinemasının en çok izlenen eserlerinden biridir.

Aydınlar Dilekçesi ve dava süreci

1980'lerin başlarında Türkiye, askeri darbe sonrası dönemini yaşıyordu ve demokrasiye geçiş sancılı bir süreçti. Bu dönemde, Aziz Nesin ve diğer aydınlar, Türkiye'deki insan hakları ihlallerini ve demokrasi eksikliklerini eleştiren bir bildiri hazırladılar. Bu bildiri, "Aydınlar Dilekçesi" olarak bilinir ve 1984 yılında kamuoyuna sunuldu. Bildiriyi imzalayanlar arasında Aziz Nesin'in yanı sıra birçok tanınmış yazar, akademisyen ve sanatçı bulunuyordu.

Aydınlar Dilekçesi, hükümetin tepkisini çekti ve Nesin ile imzacı diğer aydınlar hakkında dava açıldı. Bu süreçte, Nesin ve diğerleri, ifade özgürlüğü ve insan hakları konusundaki görüşlerini savundular.

Bu dava, Türkiye'de düşünce özgürlüğü mücadelesinin önemli bir simgesi haline geldi. Nesin, savunmasında, "Bir aydın olarak, ülkemin sorunlarına kayıtsız kalamazdım," diyerek Aydınlar Dilekçesini savundu.

2 Temmuz 1993 Madımak Olayları: Bir direnişin hikayesi

Aziz Nesin'in hayatındaki en trajik olaylardan biri, 2 Temmuz 1993'te Sivas'ta yaşandı. Pir Sultan Abdal Şenlikleri için Madımak Oteli'nde bulunan Nesin, radikal bir grubun hedefi oldu. Kalabalık, Salman Rushdie’nin "Şeytan Ayetleri" kitabını Türkçeye çevirdiği için Nesin’e öfkeliydi. Otel ateşe verildi ve 33 yazar, ozan ve düşünür, 2 otel çalışanı hayatını kaybetti. Aziz Nesin, bu korkunç olaydan sağ kurtulmayı başardı, ancak yaşananlar toplumunda ve Nesin üzerinde derin bir yara bıraktı.

Aziz Nesin'in yakın dostu ve ünlü yazar Yaşar Kemal, Nesin hakkında şunları söyler:

"Aziz Nesin, Türkiye’nin vicdanıdır. Onun yazdıkları, toplumun gerçeklerini ortaya seren bir aynadır. O, cesaretiyle, kalemiyle ve mizahıyla daima bizim yol göstericimiz olmuştur."

Aziz Nesin: Edebiyatın direnişçi kalemi

Aziz Nesin, eserleriyle sadece mizahın gücünü değil, toplumsal eleştirinin ve düşünsel derinliğin de önemini gösterdi. Her kitabında, okuyucusunu hem güldürüp hem de düşündüren Nesin, Türk edebiyatının vazgeçilmez isimlerinden biri olarak anılmaya devam ediyor.

Hayatı boyunca adaletsizliğe karşı direnen, düşünce özgürlüğünü savunan ve mizahı silah olarak kullanan bir yazar olarak, Aziz Nesin’in öyküsü, edebiyatın ve direnişin ölümsüz bir örneğidir.(Haber Merkezi)