Koronavirüs salgınında günlük vaka sayıları 23 bin seviyelerine ulaşan Türkiye, yeni bir sorunla karşı karşıya: Aşı yokluğu.
Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre Türkiye'de birinci doz aşısını olanların sayısı 41 milyon 200 bini geçerken ikinci doz aşı olanlar 27 milyon 700 bin civarında. Haziran sonunda günde 1,5 milyon dozun aşılamaya ulaşılmıştı.
Ancak sahada çalışan hekimler son üç gündür aşı tedariki noktasında sıkıntılar olduğunu belirtiyor.
Randevu sistemi kapatıldı
DW Türkçe'ye konuşan Aile Hekimleri Dernekleri Federasyonu 2. Başkanı Dr. Yusuf Eryazğan, lojistik problemler nedeniyle vatandaşların pek çoğunun Aile Sağlığı Merkezleri'nden geri döndüğünü söylüyor.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 31 Temmuz'da Twitter üzerinden BionTech üretiminde yaşanan aksamadan dolayı aşının sevkiyatında sıkıntı yaşandığını açıklamış, aşı olmaya randevu alınmadan gelinmemesi uyarısı yapmıştı.
Ancak sahada çalışan hekimler ve vatandaşlar şu anda aşı randevusu olanlara dahi aşı yapılamadığını belirtiyor.
Pazartesiden itibaren ise randevu sistemi tamamen kapatıldı.
Aşı sevkiyatındaki sıkıntı, Delta varyantı nedeniyle vaka sayılarının hızla yükseldiği döneme denk geldi.
Vaka sayısı 24 binin üzerinde
Türkiye'de yaklaşık iki hafta içerisinde günlük vaka sayıları dört kat arttı. Sağlık Bakanlığı'nın dünkü açıklamasına göre günlük vaka sayısı 24 bin 832'ye ulaşırken vefat sayısı 126'yı buldu. BionTech aşısının Delta varyantına karşı yüzde 70 etkili olduğuna dair araştırmalar, son günlerde bu aşıya olan ilgiyi artırmıştı.
DW Türkçe'ye konuşan TTB Merkez Konseyi üyesi ve aile hekimi Dr. Kazım Doğan Eroğulları, "Delta varyantı ve bundan kişisel tedbirlerin yanı sıra ancak aşıyla korunabilecek olmamız aşı yaptırma isteğini arttırdı. Belirgin bir şekilde bunu görüyoruz. Ancak bu sefer de randevu yok. Randevu alanlara da aşı yok" diyor.
Bulundukları Aile Sağlığı Merkezi'ne aşı olmak için çok sayıda vatandaşın başvurduğunu ifade eden Eroğulları, "Hatta gelecekse sıra beklemeye, saatlerce beklemeye bile razı. Ama maalesef şu anda sistem randevu vermiyor" diye devam ediyor.
"Şiddet ortamına yol açtı"
Randevular konusunda yaşanan belirsizlik de vatandaşla hekimleri karşı karşıya getirdi.
Eroğulları'nın verdiği bilgiye göre Pazartesi, Salı, Çarşamba günleri için alınmış randevular sağlık çalışanlarının ve randevu alan vatandaşların bilgisi dışında Bakanlık tarafından Perşembe ve Cuma gününe ertelendi. Randevu alanlar, bundan haberleri olmayınca, sağlık merkezlerine, aile sağlığı merkezlerine, hastanelere akın etti. Almış oldukları randevunun iptal edilmesinin sorumlusu sağlık çalışanlarıymış gibi bir kaos ortamı, bir şiddet ortamı oluştu.
Eroğulları, "Vatandaşlarımız aile sağlığı merkezlerine geldiğinde 'ben randevu aldım' diyor çok haklı olarak. Ama randevusu iptal edilmiş. Bunun sorumlusu ve çözüm noktası sağlık çalışanıymış gibi çok ciddi sıkıntılar yaşadık gün boyu" diyor.
Pazartesi öğleden önce ise randevusuz olanlara aşı yapılamazken bu durum randevulu olan vatandaşları da olumsuz etkiledi.
Bazı merkezlerde aşı olsa bile yapılamadı.
"Tamamlama işlemi yapılamadı"
Dr. Yusuf Eryazğan, Aile Sağlığı Merkezi'ne gelen kişilerin altıya tamamlanmasının problem olduğunu belirtiyor. Altı sayısına ulaşılmadan aşı flakonunun açılmadığını ifade eden Eryazğan, "Üç dört kişi randevu almışsa sisteme girip polikliniklerde bulduğumuz hastalardan iki kişi eklemek durumunda oluyorduk. Ama sistem kapatılınca dört kişi varsa randevuda, bu randevuyu tamamlama işlemi yapılamadığı için altı kişiye de tamamlayamadık. Bu vatandaşlarımız tekrar gerisin geri döndü" diye konuşuyor.
Eryazğan, aşı olmadan evlerine dönen vatandaşların tekrar Aile Sağlığı Merkezleri'ne çağrılmasının da zorluğuna dikkat çekiyor.
Delta varyantının pik yaptığı dönemde aşılama hızının düşmemesi gerektiğini vurgulayan Eryazğan'a göre, vaka ve ölüm sayılarının azalması için iki doz aşı olanların sayısı bir an önce artırılmalı.
Bakan Koca, aşı sevkiyatı ile ilgili sıkıntının Çarşamba günü, yani bugün sorunun aşılacağını belirtmişti.
"Süreçte belirsizlikler var"
Ancak Dr. Eroğulları'na göre bundan sonraki süreçte ne olacağı halen belirsiz. Eroğulları, "İllere aşı gönderilmeye ne zaman başlanacak? Bize ne kadar aşı verilecek? Biz bunu vatandaşlarımıza ne kadar ulaştıracağız? Şu an için maalesef bu belli değil" diyor.
Salgın yönetiminde yaşanan belirsizlikler aşı karşıtlığını ve tedirginliğini de besliyor. Eroğulları'na göre Bakanlık, aşı konusunda Twitter üzerinden nasihat etmek dışında bir şeyler yapmalı. Eroğulları, "Aşı çalışmalarının çok hızlı bir şekilde ve bir kampanya şeklinde yürütülmesi, toplumun tüm kesimlerine, tüm bölgelere eşit hızda aşı ulaştırılması ve bunun teşvik edilmesi çok çok önemli" ifadelerini kullanıyor.
Türkiye'de aşılama oranı halen toplumsal bağışıklığı sağlayabilecek olan yüzde 70 seviyesinden uzak. Bakan Koca'nın açıklamasına göre yoğun bakımlarda yatan hastaların yüzde 90'ı ise aşısızlardan oluşuyor.
Artan vaka sayılarının salgının yeni pikinin habercisi olduğuna dikkat çeken Türk Tabipleri Birliği, Sağlık Bakanlığı'na aşılamayla ilgili sürecin katılımcı ve şeffaf yönetilmesi, toplumsal aşı hareketini başlatacak bir kampanya yürütülmesi çağrısı yapıyor.
Pelin Ünker
© Deutsche Welle Türkçe