KISA DALGA BÜLTEN
3 Haziran 2023
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
GÜNDEM
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 28'inci yasama dönemi dün başladı. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin yöneteceği ilk oturumda, milletvekilleri sırayla yemin etti. Yemin töreninden önce Mustafa Şentop, TBMM Başkanlığı görevini geçici olarak MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'ye devretti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da Meclis'in açılışına katıldı.
Töreni aday olmadıkları için milletvekili seçilemeyen CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan locadan izledi. Meral Akşener, Temel Karamollaoğlu, Ahmet Davutoğlu ve Gültekin Uysal ise törene katılmadı.
Erdoğan'ın Genel Kurul'a girişi sırasında Kılıçdaroğlu'nun ayağa kalkmadığı görülürken, Erdoğan'ın milletvekillerini selamlaması sırasında CHP, İYİ Parti ve HDP gruplarının da ayağa kalkmaması dikkat çekti.
Yemin töreninde bir eksik daha vardı. Gezi davası nedeniyle cezaevinde olan ve TİP’ten Hatay Milletvekili seçilen avukat Can Atalay da tahliye edilmediği için Meclis’teki yemin töreninde yoktu.
CHP listelerinden seçime giren DEVA Partisi, Gelecek Partisi ve Saadet Partisi milletvekilleri yemin töreninden önce CHP grubundan ayrıldı. HDP listelerinden seçime giren EMEP’in iki milletvekili de HDP grubundan ayrılarak kendi partilerine geri döndü. TBMM internet sitesinde EMEP milletvekili olarak kayda geçti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise bugün Meclis'te yemin edecek. Erdoğan bugün ayrıca merakla beklenen kabinesini açıklayacak. Bakanların yemin töreni ise yarın olacak.
Yeni dönem ve yeni kabine üyeleri siyaset gündeminin ilk sırasında yer alıyor. Hemen hemen tüm gazete ve haber sitelerinde kabineye dair kulis bilgiler yer alıyor.
Ortak bilgi, Mehmet Şimşek’in ekonominin başına geçeceği yönünde.
Mevcut haliyle kabinede 17 bakan var. Ancak yeni kurulması beklenen bakanlıklarla 18 ya da 19'a çıkabileceği ifade ediliyor. Kabinenin bugün akşam saat 10 sıralarında açıklanması bekleniyor.
CHP Merkez Yönetim Kurulu’nun önceki günkü toplantısında tüm MYK üyeleri istifa etti. Yeni MYK hafta sonu yapılacak Parti Meclisi toplantısından sonra belli olacak.
İYİ Parti Sözcüsü Kürşad Zorlu, millet ittifakının teknik anlamla sona erdiğini belirterek yerel seçimleri hatırlatarak stratejik işbirliğinin partinin yetkili kurulları tarafından belirleneceğini söyledi.
Yeşil Sol Parti'nin Meclis Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder olurken grup başkanvekilleri Saruhan Oluç ve Meral Danış Beştaş’ın görevlerine devam etmesine karar verildi.
Geçen yıl baş gösteren Schengen vize krizi tırmanarak artıyor. Schengen başvurularına ret sayısı her geçen gün artarken, vize eziyetine en çok AB’ye turistik ziyaret yapmak isteyenlerle öğrenci ve işadamları maruz kalıyor.
Türkiye Seyahat Acentaları Birliği, her iki başvurudan birinin reddedildiğini açıkladı.
Son olarak sanatçılar Özcan Deniz, Volkan Konak ve Onur Akın’ın vize başvuruları reddedilirken; Cumhurbaşkanı Erdoğan “İnşallah en kısa sürede hal yoluna koyacağız” diye açıklama yapmıştı.
AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut “Problemi çözmek için elimizden geleni yapıyoruz ancak öncelikle şu çok iyi bilinmeli: Avrupa Birliği’nin Türk vatandaşlarına vize verilmesini engellemek gibi bir politikası yok" dedi.
EKONOMİ
İstanbul Ticaret Odası (İTO), İstanbul'da fiyatı en fazla artan ve azalan ürünleri, fiyatları ve değişim oranlarıyla birlikte açıkladı.
İTO'nun İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi'nde yer alan 242 ürünün 141'nin fiyatı artarken, 25 ürünün fiyatı düştü, 76 ürünün fiyatı ise değişmedi.
Mayıs ayında fiyatı en fazla artış gösteren ürün yüzde 31,03 ile patates oldu.
Sivri biber fiyatı en fazla azalan ürün oldu.
2023 yılı Mayıs ayında ihracat yüzde 14,4 artışla 21,7 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ticaret Bakanı Mehmet Muş "Bu, tüm zamanların en yüksek Mayıs ayı ihracat değeridir. İhracatımız büyümenin itici gücü olmaya devam edecektir" dedi.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), TÜİK'in seçim öncesinde ücretsiz kullandırılan doğal gazı mayıs ayı enflasyon verisinde sıfır olarak değerlendirmesine itiraz etti. Yapılan açıklamada bu durumun zam oranlarını etkileyeceği belirtilerek "TÜİK çalışanların ekmeğiyle oynamaktan vazgeçmelidir” denildi.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
ABD, İran Devrim Muhafızları ve onun dış operasyonlar kolu olan Kudüs Gücü’nün üyelerine yaptırım uyguladığını açıkladı
Yaptırım listesindekiler İranlı muhalifleri hedef alan terör planlarına katılmakla suçlandı.
Yaptırım uygulananlar arasında İran ve Türk çifte vatandaşı Hüseyin Hafız Amini'nin de bulunduğu belirtildi. Türkiye'de yaşayan Amini’nin, bu operasyonlara yardım için, Türkiye merkezli Rey Havacılık Şirketi’ni kullandığı kaydedildi. Merkezi İstanbul’da bulunan havayolu şirketi de yaptırım kapsamına alındı.
ABD Başkanı Joe Biden İsveç’in yakın zamanda NATO üyesi olacağını söyledi. Biden İsveç’in de katılmasıyla NATO’nun daha da güçleneceğini belirten Biden, “Bu olacak. Söz veriyorum” dedi.
Biden bu konuşmayı Hava Kuvvetleri Akademisi’nin mezuniyet töreninde yaptı. 900’den fazla diplomanın verildiği törende ayakta duran 80 yaşındaki Başkan Biden mezunlarla tokalaştı ve yeni mezunlara selam verdi. Törenin sonuna doğru Biden sahnedeyken ayağı takıldı ve yere düştü.
Avrupa Siyasi Topluluğu'nun ikinci zirvesi Moldova'da yapıldı. Zirvede Rusya'ya karşı birlik mesajı verildi. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski bir kez daha NATO’ya katılım talebini dile getirdi. Zelenskiy, Rusya'nın saldırılarına karşı koyabilmek için Avrupa’dan Patriot hava savunma sistemi ve savaş uçakları gönderilmesi talebini de tekrarladı.
Ancak Hollanda Başbakanı Mark Rutte de, savaş nedeniyle Ukrayna'nın NATO'ya tam üyeliğinin şu aşamada mümkün olmadığını tekrarladı.
ABD ve Suudi Arabistan, Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmaların durdurulması için Cidde şehrinde yapılan ateşkes görüşmelerinin askıya alındığını duyurdu.
Yapılan açıklamada ateşkes kurallarının ihlal edildiği belirtilerek çatışmaların başladığı15 Nisan'da bu yana, insani yardım için kullanılan 115 aracın çalındığı ve 57 depo ve 55 ofisin yağmalandığı bilgisi paylaşıldı.
Açıklamada, "İki tarafın eylemleri halkın acılarını artırdı ve ulusal birliği ve bölgesel istikrarı tehlikeye attı" ifadesi kullanıldı.
Çatışmaların durması için Suudi Arabistan’ın Cidde şehrinde taraflar arasında yürütülen görüşmeler sonucunda 11 Mayıs'ta 'Cidde Bildirgesi' imzalanmıştı. Bu süreçte iki kez ateşkes ilan edilmiş ancak taraflar çatışmaya devam etmişti.
Meksika'da kaybolan yedi genci arayan yetkililer ülkenin batısındaki bir kentte uçurumun kenarında 45 torba içinde insan cesetleri buldu. Soruşturmanın sürdüğü belirtildi, detay verilmedi. Meksika’da kayıp vakaları oldukça yaygın. Meksika’da hükümetin resmi verilerine göre 100 binden fazla kişi kayıp. Bu insanların birçoğunun organize suçların kurbanı olduğu düşünülüyor.
Batı Afrika ülkesi Senegal'de muhalif lider ve cumhurbaşkanı adayı Ousmane Sonko'nun 'gençleri suça sevk ettiği' gerekçesiyle 2 yıl hapis cezasına çarptırılması sonrası olaylar çıktı. En az dokuz kişi hayatını kaybetti. Sonko, hakkındaki suçlamaları reddederek, davanın siyasi amaçlı olduğunu savunmuş ve taraftarlarını sokağa çağırmıştı.
ABD Ulaştırma Bakanlığı, koronavirüs döneminde ABD'ye gidiş ve dönüşte iptal edilen uçuşlar nedeniyle yolculara zamanında geri ödeme yapılmadığı gerekçesiyle İngiltere merkezli havayolu şirketi British Airways'e 1,1 milyon dolar para cezası kestiğini duyurdu.
Almanya'da yapılan bir araştırmaya göre, ülkede her altı meslek dalından birinde kalifiye işgücü açığı yaşanıyor. Eleman bulunamayan meslekler arasında otobüs şoförlüğü ile inşaat ve yazılım meslekleri de var.
Almanya'da koalisyon hükümeti, bir yasa tasarısı ile kalifiye işgücünün ülkeye göçünü kolaylaştırmayı hedefliyor. "Fırsat Kartı" adı verilen sistemle mesleki deneyim ve niteliğe sahip yabancı işçiler Almanya'ya gelebilecek.
Daha önce Federal Meclis'te görüşülen yasa tasarısının en erken 1 Aralık'ta yürürlüğe girmesi hedefleniyor.
KISA DALGA’DAN…
Gezi eylemlerinin üzerinden 10. yıl geçti. Eylemler sırasında gaz fişeğiyle ayağından yaralanan ve yüzde 43 engelli kalan Aydın Aydoğan, Kısa Dalga’dan Esra Tokat’a geçen 10 yılını anlattı…