Alp Dağlarında eriyen bir buzul, İtalya-İsviçre sınırını değiştirdi. İki ülke arasında Alplerdeki buzullar boyunca uzanan sınır, geleneksel olarak eriyen kar sularının toplandığı hat boyunca uzanıyor ve erime kaynaklı kaymalar da toprak takasıyla çözülüyordu.
Ancak bu kez eriyen buzulun ekonomik değeri bulunan bir kayak merkezinde yer alması ve kar sularının 38 yıllık bir dağ evinin altında toplanması tartışma yarattı. İki ülke arasındaki sorunun diplomatik müzakerelerle çözüldüğü belirtilse de, anlaşma kamuoyundan sır gibi saklanıyor.
ÜÇTE İKİSİ İSVİÇRE'YE 'GEÇTİ'
Theodul Buzulu'nun erimesi nedeniyle, 3 bin 480 metre rakımda bulunan Testa Grigia Tepesi'ndeki 40 yataklı pansiyonun hangi ülkenin sınırlarında bulunduğu tartışmalı hale geldi. Rifugio Guide del Cervino adlı pansiyon ve restoran, 1984 yılında inşa edildiğinde İtalya sınırları içindeydi. Ancak şimdi, sınırı kar suyunun akış yönünün belirlediği eski kurallar uyarınca, üçte ikisi İsviçre topraklarına geçmiş durumda.
Dünyanın en büyük kayak merkezlerinden birinin tepesinde yer alan ve büyük bir turizm geliri bulunan bölgeye aynı zamanda, teleferik inşası da dahil yeni yatırımlar planlanıyordu.
Ancak Theodul Buzulu, 1973-2010 arasında kütlesinin neredeyse dörtte birini kaybetti. Bu da buzulun altındaki kayanın ortaya çıkmasına, su toplanma hattının değişmesine ve sınırın 100 metrelik bölümünün yeniden çizilmesine yol açtı.
2023'TEN ÖNCE AÇIKLANMAYACAK 'GİZLİ ANLAŞMA'
Ancak sınır kayması konusunda iki ülke arasında 2018 yılında başlatılan diplomatik müzakerelerin sonucu şu an için bilinmiyor. Geçen sene kasım ayında Floransa'da bir uzlaşmaya varıldığı belirtilse de, anlaşmanın ayrıntıları gizli tutuluyor. Anlaşma, İsviçre hükümeti tarafından onaylanmadan kamuoyuna açıklanmayacak. Bunun da 2023'ten önce gerçekleşmesi beklenmiyor.
'ANLAŞMADA KİMSE KAYBETMEDİ'
İsviçre'nin ulusal haritalama ajansı Swisstopo'nun sınır belirleme müdürü Alain Wicht, müzakereler sırasında "yeni ortaya çıkan farkın paylaşıldığını" söyledi. Wicht, "Hiçbir taraf kazanmamış olsa da, en azından kimse kaybetmedi" demekle yetindi.
Wicht, bu tür düzenlemelerin erimeler nedeniyle çok yaşandığını ve genellikle siyasetçilerin karışmasına gerek duyulmadan çözüldüğünü anlatırken, "Fakat burası, bir anda bir binanın da aniden işin içine girdiği tek yerdi" dedi. İsviçreli yetkili, bu durumun söz konusu toprağa ekonomik değer kazandırdığını söyledi.
Swisstopo'nun eski başkanı Jean-Philippe Amstein ise AFP ajansına yaptığı değerlendirmede, geçmişte benzer sorunların eşit yüzölçümü ve değerdeki parsellerin takasıyla çözüldüğünü söyledi; mevcut durum içinse "İsviçre buzulun bir parçasını elinde tutmakla ilgilenmiyor ve İtalyanlar da İsviçre'nin kaybını tazmin edemiyor" dedi.
'BURASI HEP İTALYANDI'
Müzakerelerin sonucu gizli tutulsa da, pansiyonun 51 yaşındaki sahibi Lucio Trucco, kendisine "İtalya topraklarında kalacağının söylendiğini" belirtti. Trucco, "Burası İtalyan kalacak çünkü hep İtalyandık. Menü İtalyanca, şarap İtalyan, vergiler İtalya'ya ödeniyor" dedi.
TADİLAT ÇALIŞMALARI DA ERTELENDİ
Anlaşmanın açıklanmaması nedeniyle, bölgedeki tadilat çalışmalarının da sekteye uğradığı, sınırın iki tarafındaki köylerin inşaat izinlerini alamadığı da belirtiliyor. Bu nedenle, İtalyan tarafındaki Klein Matterhorn dağına çıkacak yeni teleferiğin 2023 sonundaki açılışına kadar planlanan bazı projelerin yetişmeyeceği de aktarılıyor. (Kısa Dalga)