Döviz, borsa ve konut piyasasında neler oluyor?

Borsa yatırımcısı, geçen hafta yaşanan ralliyle en çok kazanan yatırımcı oldu. Duvar'dan Süleyman Karan'ın analizine göre, Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftayı yüzde 2.26 kazançla 9,250.36 puandan tamamladı. Endeks, hafta içinde en düşük 8,917.74, en yüksek 9,306.34 puanı gördü. 24 ayar külçe altının gram fiyatı bu hafta yüzde 0.30 kayıpla 1,989 TL’ye, Cumhuriyet altınının fiyatı da yüzde 0.32 azalışla 13,366 TL’ye geriledi. ABD Dolarının fiyatı yüzde 0.47 artışla 30.8290 TL, Euro’nun satış fiyatı da yüzde 0.06 yükselişle 33.1280 TL oldu. ABD verilerinin açıklanmasının ardından hızlı bir düşüş gösteren ons altın, hafta sonuna doğru tekrar toparlandı.

Bütçede açık

Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, merkezi yönetim bütçe 150.7 milyar TL açık verdi. 2024 Ocak ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 768 milyar TL, bütçe gelirleri 617.2 milyar TL oldu. Verilere göre, faiz dışı bütçe giderleri 646.9 milyar TL ve faiz dışı açık 29.6 milyar TL olarak gerçekleşti. 31 Mart Yerel Seçimlerinin bitimine kadar bütçenin daha yüksek rakamlarda açık vereceğini beklemek gerek. Seçim öncesinde popülist uygulamaların bütçe açığına yansıması çok mümkün.

Enflasyon 12 aylık süreçte yüzde 39.09’a gerileyecek

TCMB’nin düzenlediği ankete göre, önümüzdeki 12 ay için enflasyon beklentisi yüzde 37.78 oldu. Bir önceki ankette bu beklenti yüzde 39.09 seviyesindeydi. Ankette katılımcıların yıl sonu tüketici enflasyonu (TÜFE) beklentisi bir önceki anket döneminde yüzde 42.04’tü, bu anket döneminde yüzde ise 42.96 oldu. 24 ay sonrası TÜFE beklentisi ise aynı anket dönemlerinde sırasıyla yüzde 23.69 ve yüzde 23.05 olarak gerçekleşti. ENAG verileri yüzde 130’lardayken, nasıl olacak da mayısa kadar artış eğilimini sürdüren enflasyon 12 aylık süreçte yüzde 39.09’a gerileyecek? Hazirandan sonra deflasyon sürecine mi gireceğiz yoksa!

Dolar 40 TL olacak

Aynı dönemde dolar beklentisi ne peki? 40 TL... Neredeyse 9-10 TL arasında prim yapacak olan dolara rağmen, enflasyon beklentisinin bu olması açıkçası benim kafamı çok karıştırıyor. Dolar bu oranda artacak ve bunun enflasyona etkisi olmayacak! Bu arada hatırlatayım, dolarda 12 ay sonrasına yönelik beklenti ise 40.64'ten 41.15 seviyesine çıkmış. Yine kafa karıştırıcı bir durum daha var, Fed’in öyle ya da böyle en geç 20024’ün ikinci yarısı itibarıyla faiz indirimine gideceği beklenirken, yani ‘güçlü dolar’ dönemi sona erecekken, bu artış nereden kaynaklanacak?

Konut satışları düşmeye devam ediyor

TÜİK Konut Satış İstatistikleri Ocak 2024 verilerine göre, Türkiye genelinde konut satışları ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 17.8 azalarak 80 bin 308 oldu. Konut satışlarında İstanbul 13 bin 423 konut satışı ve yüzde 16.7 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul’u 6 bin 709 konut satışı ve yüzde 8.4 payla Ankara, 5 bin 250 konut satışı ve yüzde 6.5 payla Antalya izledi. Konut kredisine talep ise diplerde... Türkiye genelinde ipotekli konut satışları ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 63.5 azalmış. Toplam ipotekli konut satışı sadece 5 bin 915... Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı ise yüzde 7.4. Bu koşullarda orta gelir grubunun konut alma imkanı neredeyse yok gibi... Satın alma gücü düşerken hala konut fiyatlarındaki köpük de alınabilmiş değil. Görünen o ki emlak piyasasının kendine gelebilmesi için tek umut, kentsel dönüşüm... Tabii orada da kredi faizleri ciddi bir sıkıntı olarak duruyor.

Gıda enflasyonu can yakıyor

Gıda enflasyonunun öncü göstergelerinden Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) yıllık yüzde 57.85, aylık yüzde 3.85 arttı. Tarım-ÜFE’de (2020=100), 2024 Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 3.85, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 3.85, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 57.85 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 61.85 artış gerçekleşti. Sektörlerde bir önceki aya göre, tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 3.45, ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde yüzde 9.26 ve balık ve diğer balıkçılık ürünleri; su ürünleri; balıkçılık için destekleyici hizmetlerde yüzde 11.54 artış gerçekleşti. Ana gruplarda bir önceki aya göre, tek yıllık (uzun ömürlü olmayan) bitkisel ürünlerde yüzde 0.69, çok yıllık (uzun ömürlü) bitkisel ürünlerde yüzde 8.51 ve canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde yüzde 4.06 artış gerçekleşti. Yani çarşı-pazarda sebze-meyve fiyatlarında bir düşüş beklemeyin. Hele ki kırmızı ve beyaz et ve et ürünleriyle süt ve süt ürünlerinde hiç beklemeyin. Hayvansal gıdalarda çok daha yüksek etiketlerle yüzleşmeye hazır olun.

Kripto paralarda beklentiler

Bitcoin dahil küresel kripto para piyasasının değeri geçen hafta bir günde yüzde 2.3 artarak 1 trilyon 850 milyar doları aştı. En büyük kripto para birimi olan Bitcoin’in fiyatı, spot Bitcoin ETF’lerine yatırımların artışını sürdürmesiyle yüzde 3.8’den fazla değer kazandı. Merkez bankalarının bu yıl faiz oranlarını düşürmeye başlayarak daha destekleyici bir para politikasına yöneleceğine ilişkin beklentiler kripto paraya yönelik ilgiyi artırıyor. Çin’de gevşeyen para politikası da Bitcoin’in fiyatındaki yükselişin bir başka nedeni olarak gösteriliyor. Ülkemizde, özellikle Z kuşağının merak sardığı alt coin’lere yönelik ilgi, şimdilik biraz şans oyunu seviyesinde, daha ciddi yatırım yapmak isteyenler ise mutlaka uzman tavsiyelerine göre hareket etmeli. (Kısa Dalga)