Fransa'da 'sağın seçimi': Macron mu, Le Pen mi kazanacak?

Avrupa Birliği'nin (AB) Almanya'dan sonra en büyük ikinci ekonomisi ve İngiltere'nin ayrılması sonrası en büyük askeri gücü olan Fransa, bugün cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu için sandık başında. Seçimlere katılımın, kampanya sürecinin Ukrayna'daki savaşın gölgesinde kalmasının da etkisiyle tarihi oranda düşük kalması bekleniyor. Bununla birlikte, imajını 'yumuşatan' faşist eğilimli Marine Le Pen'in, ikinci kez seçilmek isteyen mevcut Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'la arayı iyice kapatması dikkat çekiyor.

SONUÇLAR TSİ 21'DEN İTİBAREN GELMEYE BAŞLAYACAK

12 adayın yarıştığı ve 48.7 milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu seçimlerde, oy kullanma işlemi yerel saatle yerel saatle 19.00'da, büyük kentlerde 20.00'da son bulacak. Sandık başı anketlerinin de yerel saatle 20.00'da (TSİ 21.00) açıklanması bekleniyor. Resmi sonuçlar ise Anayasa Mahkemesi tarafından, 13 Nisan'da açıklanacak. Beklendiği gibi hiçbir adayın yüzde 50'lik oy oranını geçememesi halinde, en çok oyu alan iki aday 24 Nisan'daki ikinci turda yarışacak.

KİM KAZANACAK?

Anket sonuçlarına göre, Macron ile Le Pen'in ikinci tura kalacağı kesin. Le Pen'in son günlerde arayı ciddi ölçüde kapatması ise dikkat çekiyor. Elabe Enstitüsü'nün BFM TV için gerçekleştirdiği son ankete göre, ilk tur öncesinde iki puan kaybeden Macron'un bugün sandıktan yüzde 26, Le Pen'in ise iki puan artışla yüzde 25 oyla çıkması bekleniyor.

Aynı ankette, ikinci turda Macron'un yüzde 51, Le Pen'in ise yüzde 49 oranında görünmesi, Fransa'da 'aşırı sağın iktidara gelmesi' ihtimalini de gündeme getirmiş durumda. Bazı anketler Le Pen'in ikinci turdan zaferle çıkabileceğine işaret ediyor. Macron, 2017'deki seçimlerin ikinci turunda yüzde 66,1 oranında oy alarak, yüzde 33,9'da kalan Le Pen'i geçmişti.

Uzmanlar, Fransa'da son 20 yılda hiçbir cumhurbaşkanının ikinci kez seçilmediğine de dikkat çekiyor.

FRANSA SEÇİMLERİ NEDEN ÖNEMLİ?

Öne çıkan iki aday olarak Macron ile Le Pen'in hem iç siyaset ve ekonomi, hem de Fransa'nın dış politikası ve AB konusundaki dünya görüşleri neredeyse 180 derece zıt. Macron'un zaferi Fransa için devamlılık, Le Pen'inki ise büyük bir değişim anlamına geliyor. Le Pen'in olası zaferinin Fransa'yı AB'yle anlaşmazlığa sürüklemesine kesin gözüyle bakılıyor. Göçmen ve İslam karşıtı bir çizgi izleyen Le Pen'in, kamusal alanda başörtüsünü yasaklamak gibi politikalarının toplumsal tartışmalara yol açması bekleniyor. Öte yandan, Macron'un da yeniden seçilmesi halinde emeklilik yaşını 62'den 65'e çıkarma politikasını hayata geçireceğini söylemesi, Fransa için yeni bir 'Sarı Yelekliler' sürecinin habercisi.

ANA KAMPANYA KONULARI NELER?

Anketler, pandemi sonrası ve Ukrayna'daki savaş nedeniyle dünyanın hemen her yerinde olduğu gibi, Fransa'daki seçmenlerin de ana endişesinin ekonomi olduğunu ortaya koyuyor. Seçmenlerin alım gücü, enflasyon ve enerji fiyatlarındaki artışa odaklandığı görülürken, Le Pen de kampanyasını ekonomi üzerine kurdu.

Seçim kampanyası Ukrayna'daki savaşın gölgesinde başlarken, Macron'un cumhurbaşkanı olarak barış için ortaya koyduğu diplomatik girişimler ilk günlerde oy oranını artırdı. Ancak seçim günü yaklaşırken Macron, 'Ukrayna oyları'nı kaybetmiş görünüyor.

Anketlerde seçmenlerin büyük çoğunluğunun Macron'un ekonomi politikalarından memnun olmadığı görülüyor. Bununla birlikte, Fransa'da işsizlik oranları uzun yıllardır görülen en düşük seviyeye inmişken, anketlere göre seçmenler diğer adayların ekonomiyi daha iyi yöneteceğine inanmıyor.

ÇOK DÜŞÜK KATILIM BEKLENİYOR

Ifop'un bu ay gerçekleştirdiği bir ankete göre, Fransa'da seçmenlerin yüzde 80'inin seçim kampanyasının 'düşük kalitede' olduğunu ve heyecan yaratacak kadar ivme kazanmadığını düşünüyor. Yüzde 54'lük bir kitle, son haftada seçim kampanyası 'başlamamış gibi' hissettiğini söylüyor. Seçmenler çok az miting düzenlendiğini ve adaylar arası doğrudan tartışma yapılmadığını da belirtirken, uzmanlara göre bu durum tarihi derecede düşük bir katılıma yol açabilir.

ADAYLAR ARASINDA ÖNE ÇIKANLAR KİMLER?

12 aday arasından, Macron ve Le Pen'in yanı sıra merkez sağdaki Cumhuriyetçiler Partisi'nin (LR) adayı Valerie Pecresse, ırkçı açıklamalarıyla tepki çekmiş eski bir televizyon sunucusu olan Eric Zemmour, solcu Boyun Eğmeyen Fransa Hareketi'nin lideri Jean-Luc Melenchon ve Yeşiller Partisinin (EELV) adayı Yannick Jadot öne çıkıyor. Anketlere göre son dönemde desteğini artıran Melenchon'un yüzde 17, Pecresse ve Zemmour'un yüzde 9'ar oy alması bekleniyor.

MACRON'UN VAATLERİ NE?

Kampanya sürecinde sadece bir defa miting düzenleyen ve Ukrayna için barış girişimlerini öne çıkarmaya odaklanan Macron, yeniden seçilmesi halinde liberal ekonomi politikalarını ilerletmeyi hedefliyor. Fransa Cumhurbaşkanı, 2017'de iktidara gelmesinden sonra protestolara yol açan 'emeklilik reformu'nu hayata geçirerek emeklilik yaşını 62'den 65'e çıkarmayı istiyor. Aynı zamanda, emeklilik maaşını en az 1100 euroya yükseltmeyi vaat ediyor.

Macron, 'kamu düzenini tehdit eden' yabancıların sınır dışı edilmesini ve AB sınırlarının daha sıkı korunmasını da vaat ederken, orduyu modernize edeceğini de söylüyor.

LE PEN'İN GÜNDEMİ GÖÇ

Fransa cumhurbaşkanlığına üçüncü defa talip olan Le Pen, göç konusunda yeni bir yasayı referanduma sunacağını söylüyor. Başörtüsünü kamusal alanda yasaklama ısrarından da vazgeçmeyen kadın adayın seçilmesi halinde, Fransa'nın halihazırda giderek sağa kayan göçmen politikalarında da radikal bir çizgi beklenebilir. Zira Le Pen, suça karışan ve 'kamu düzenini tehdit eden' göçmenlerin sınır dışı edilmesini, Fransa'da doğanların da belli durumlarda vatandaşlık hakkının geri alınmasını vaat ediyor.

IRKÇI ZEMMOUR'UN VAATLERİ NE?

Cezayir kökenli Yahudi bir ailenin çocuğu olmasına rağmen ırkçı politikalarıyla dikkat çeken, geçmişte nefret söylemi nedeniyle para cezası almış olan ve son haftalarda da oy oranını yüzde 18'lere kadar yükselten Eric Zemmour'un da gündemi gündemi göçmenler. Seçim kampanyasını İslam ve Müslüman karşıtlığına yaslayan Zemmour, seçilmesi halinde 1 milyon sığınmacının sınır dışı edileceğini söylüyor. Irkçı liderin partisinin ismi de, Endülüs döneminde Hristiyanların İber Yarımadası'ndaki Müslüman varlığını ortadan kaldırma çabaları için kullanılan ve İspanyolcada 'yeniden fetih' anlamına gelen 'Reconquista' sözcüğünün Fransızcası, yani 'Reconquest'.

MELENCHON ASGARİ ÜCRETİ 1400 EURO'YA YÜKELTMEK İSTİYOR

Boyun Eğmeyen Fransa Hareketi’nin (LFİ) lideri Jean-Luc Melenchon'un kampanya sloganı, “Bir Başka Dünya Mümkün'. Solcu aday, asgari ücreti 1400 euro'ya yükseltmeyi, emeklilik yaşının düşürülmesini, gelir dağımında cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve çevre politikalarına 200 milyar euro yatırım yapılmasını istiyor. Solun stratejik oylarını alması beklenen Melenchon, Ukrayna savaşında da bu ülkeye silah gönderilmesine karşı çıktı.

Melenchon aynı zamanda, göçmenlere ve Müslüman Fransızlara karşı olumlu tutumuyla dikkat çekiyor, Macron'un 'ayrılıkçı' olarak eleştirilen 'Fransa İslamı' yasasını kaldırmayı vaat ediyor. (Kısa Dalga)