'İnsan Aptallığının Temel Yasaları'ndan Bir Adli Bilimcinin Anıları'na...
Kısa Dalga kitap köşesinden merhaba. Sizler için bu hafta da yeni çıkan kitapları inceledik ve bir seçki hazırladık. Biyografiden, Türkçe edebiyata, tarihten, dünya edebiyatına kadar farklı içerikteki metinlerden oluşan listemizin kitap seçimlerinizde fikir vermesini dileriz. Birlikte düşünmek, başka olasılıkları unutmamak için.
110
Tanıl Bora, “Demirel”
Bu hafta kitap köşemizin ilk konuğu, Tanıl Bora’nın “Demirel” biyografisi. Kitap, “bir şahsın hayat hikâyesiyle sınırlı olmayan, Türkiye’nin 1940’lardan 2000’lere kadarki sosyal, siyasal, kültürel, zihinsel tarihinin çarpıcı bir anlatımını sunuyor. Siyasal dünyanın da, gündelik hayatın da, milletin de, devletin de dönüşümünün Demirel portresinden yansımasına bakıyor; Demirel’in dilinden ve elinden dökülen bir tarihin yanı sıra, o tarihin o dilden neler çektiğini de kapsamlı bir şekilde inceliyor. Tanıl Bora’nın kaleme aldığı bu biyografi, anekdotlarla örülü bir Demirel öyküsü değil, bir fenomen etrafında ülkenin en önemli siyasal döneminin tarihini anlatıyor, üstelik çok uzun bir dönemin!”
Türkiye yakın tarihi açısından da önemli bulduğumuz bu çalışmayı bu hafta gündeme taşımak istedik çünkü Demirel siyasi bir figür olmasının yanında Türkiye’nin şimdisine de dokunan bir politik tahayyülle birlikte ele alınması gereken bir isim. İletişim Yayınları tarafından basılan kitabı, dikkatinize sunarız.
Edebi hayatına 1936’da Varlık’ta yayımlanan “Ukde” şiiriyle başlayan Melih Cevdet Anday'ın ismi, Orhan Veli ve Oktay Rifat ile Garip akımının öncüleri arasına yazılır. Ancak Anday'ın, edebiyatımıza en az dizeleri kadar değerli bir mirası daha var: Büyük romanları. Melih Cevdet Anday’ın bir mektubundan izi sürülerek arşivlerden gün yüzüne çıkan, “Barem Kanunu” 77 yıl sonra ilk kez kitaplaştı. Eyüp Tosun’un titiz çalışması ve iz sürmesi sonucunda ortaya çıkan metin, edebiyat tarihi için olduğu kadar Anday’ın romancılığı açısından da önemli görünüyor. Everest Yayınları tarafından basılan bu kitap, meraklı okurunu bekliyor.
“Will Jones, Evler Nasıl Okunur? ‘Hızlandırılmış Ev Mimarisi Kursu’”
Will Jones’un bu kitabı, Tudor ahşap iskeletlerden gerçekten alışılmadık olana kadar çağın yerini, modasını ve teknolojik maharetini yansıtan ev mimarisinin çeşitliliğini tanıma ve takdir etme konusunda içeriden birinin sunduğu rehber olarak biliniyor. Gezilerinizde yanınızda taşıyacak kadar küçük ama gerçek örneklerle gerçek yanıtlar verecek kadar kapsamlı bir başvuru kaynağı olarak görülen bu metin, mimari meraklısı okur için ilginç olabilecek bir kitap. Alfa Yayınları tarafından, Ahmet Fethi Yıldırım çevirisiyle basıldı.
Ferenc Karinthy, hayatı boyunca romanları ve oyunları başta olmak üzere pek çok eser vermiş bir yazar olsa da bu kitaplardan en çok ses getireni “Epepe” (1970) romanı olmuş. Yazarın bu kitabı, herkesin her şeyi kanıksadığı bir yerde yabancılık çekmenin, tek başına sürgün ya da göçmen olmanın yarattığı kaygıyı yansıtan bir başyapıt olarak kabul ediliyor ve edebiyat çevrelerince Kafka’nın “Dava”sı, Huxley’nin “Cesur Yeni Dünya”sı, Orwell’in “1984”üyle birlikte anılıyor. Ayrıca metin, metropollerin gelişmiş, bir o kadar da kaotik dünyasını resmeden absürt bir distopya olarak tanımlanırken, İkinci Dünya Savaşı’nın ve Macaristan’da János Kádár diktatörlüğünün etkilerini de yansıtıyor. Dünya edebiyatı meraklısı okur için gündeme aldığımız bu kitap, Sevgi Can Yağcı Aksel çevirisiyle Notos Kitap tarafından basıldı.
Mario Vargas Llosa, “Masalcı”, “Üvey Anneye Övgü”, “Don Rigoberto’nun Not Defterleri”, “Palomino Molero’yu Kim Öldürdü?”, “Mayta’nın Öyküsü”, “Teke Şenliği”, “Cennet Başka Yerde” gibi yapıtlarıyla günümüzün en seçkin yazarları arasında sayılıyor. “Masal” adlı bu kitabının konusu şöyle: “Yüzünde ürkütücü bir doğum lekesiyle dünyaya gelmiş Perulu bir Yahudinin, çağdaş yaşamın ikiyüzlülüklerine başkaldıran Saúl Zuratas’ın akıllara durgunluk veren “değişim”inin öyküsü. Üniversitedeki parlak geleceğini elinin tersiyle iten Saúl, yazgısını Amazon ormanlarında soyu tükenmekte olan ilkel bir kabileyle mi birleştirmiştir? Machiguenga kabilesinin herkesten sır gibi sakladığı Masalcı, Saúl olabilir mi? Kendini Floransa’ya, Dante’nin, Leonardo’nun, Botticelli’nin dünyasına atan Perulu bir aydın, bir sanat galerisinde rastladığı bir fotoğraftan yola çıkarak, eski arkadaşı Saúl’un izini sürecektir.” Dünya edebiyatı takipçisi okur için gündeme aldığımız bu metin, Can Yayınları tarafından, Celâl Üster çevirisiyle basıldı.
Mike Silverman, “Kan Konuşur: Bir Adli Bilimcinin Anıları”
Birleşik Krallık’ın önde gelen adli bilimcilerinden biri olan Mike Silverman, bu sayede onlarca katilin, tecavüzcünün, silahlı soyguncunun, hırsızın ve mafya üyesinin tespitinde ve adalete teslim edilmelerinde kritik rol oynamış bir isim olarak tanınıyor. Kitap hakkında şu bilgilere de ulaşabiliyoruz: “Gaddarca infazların arkasında bıraktığı kan örneklerini toplamaktan, adli bilimlerdeki önemli sorunlara karşı cesaret dolu karşı koyuşlarına kadar, Mike Silverman’ın benzersiz kariyeri, gerçek yaşamdaki suçları çözmeye yönelik kullanılan yöntemleri kavramamızı sağlayan, büyüleyici bir bakış açısı sunuyor.” Nika Yayınları tarafından basılan ve Algan Sezgintüredi çevirisiyle raflarda yerini alan bu metin, suç konusunda çalışan yazarlar ve konuya meraklı okur için ilginç olabilir.
Kolektif bir metin olarak karşımıza çıkan, “Feminist Olan Politiktir” adlı bu metne katkı veren isimler şöyle: Aslı Çoban, Ayça Kurtoğlu, Ayşe Gönüllü Atakan, Gökçe Bayrakçeken Tüzel. Kitap, kadın çalışmaları alanında feminizmin düşünme, yazma, ilişkilenme biçimleri üzerine çalışırken, yolu Yıldız Ecevit’le kesişmiş, sayısız mekânda ve zamanda, zihin haritalarına serpiştirilmiş onlarca inceliğe tutunarak yollarını bulabilmiş olan bu isimlerin hocaları için oluşturdukları bir anı kitabı. Türkiye feminizmi açısından önemli bir isim olan Yıldız Ecevit’i anmak ve fikirleriyle ona tanık olanların anlatılarıyla karşılaşmak isteyenler için metni gündeme aldık. Kitap, Notabene Yayınları tarafından basıldı.
Allegro Ma Non Troppo, “İnsan Aptallığının Temel Yasaları”
Allegro Ma Non Troppo’nun “İnsan Aptallığının Temel Yasaları” adlı bu kitabı, bal ve av hayvanlarına karşı zaafı olan piskoposların, baharatlı yiyecekleri tercih eden münzevilerin, üzüm bağları için yüz yıl sürecek savaşlar çıkaran kralların ve insanlar arasında yüksek bir orana sahip olan aptalların geçit töreni sırasında, bu sorulara ironik ve bizim için de hayli tanıdık yanıtlar veriyor.” İlginç denebilecek bu kitapta: “ Ticari bir meta olarak “biber” üzerinden bir Avrupa tarihi yazmak –kulağa her ne kadar çılgınca ya da imkânsız görünse de– mümkün müdür? Peki ya Roma İmparatorluğu’nun çöküş nedenleri arasında kurşun zehirlenmesine dair izler bulmak, insan aptallığının temel yasalarını matematiksel formüllerle ortaya koymak?” Şekindeki ironik sorular hakkında da düşünebiliyoruz. Islık Yayınları tarafından, Burcu Yılmaz çevirisiyle basılan metni, ilgilisine hatırlatmak isteriz.
Türkçe edebiyatın sevilen yazarlarından Menekşe Toprak’ın, “Ağıtın Sonu” adlı bu kitabının konusundan şöyle söz ediliyor: “Ertesi gün ayrılacak buradan. Kız öğrenci yurduna alındığına dair belge elinde. Veda edercesine bakıyor mahalleye, sadece oraya değil, dört yüz kilometre uzaklıktaki amca evine ve çocukluğuna da veda ediyor. Bundan böyle belki sadece misafir olarak gelecek buraya. Ülkenin İngilizce eğitim veren en iyi üniversitelerinden birini sanki zekâsı ve çalışkanlığıyla kazanmamış da, başkalarınca kendisine bahşedilmiş bir şeyi sesini çıkarırsa hemen yitireceği duygusunu da yaşamayacak artık. Salona serilen yer yatağına herkesten sonra girmeyecek, sabahları herkesten önce ayağa kalkmayacak, sessizce evin işlerine yardım etmeyecek, sessizce çıkmayacak evden ve aynı sessizlikle geri dönmeyecek bundan böyle bu eve…” Türkçe edebiyat metinlerini takip eden okur için seçtiğimiz bu metin, Doğan Kitap tarafından basıldı.
Alex Woolf, “Düşün Bakalım! Çocuklar İçin Felsefe”
Woolf’un, 10 yaş ve üzeri tüm çocuklar için önerilen bu kitabında, Platon, Descartes, Alan Turing, Thomas Hobbes ve David Humes gibi birçok ünlü filozofun fikirleri yer alıyor. Çocukların, dünyanın önemli düşünürlerinin büyük sorulara nasıl cevaplar verdiklerini keşfetmesini ve bu zorlu ama ilham verici kavramları kendi başına da sorgulayabilmesini amaçlayan bu metin, İthaki Yayınları tarafından, Merve Sevtap Ilgın çevirisiyle basılırken, metnin çizimleri, Jack Oliver Coles’a ait.