Cumhuriyetin kamusal birikimlerinden biri daha özelleştiriliyor. Cumhuriyetin en önemli kurumlardan biri olan Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nda (TCDD) özelleştirmenin rayları döşeniyor.
Resmi Gazete’de AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan yeni yönetmeliğe göre, halen sadece TCDD’nin kullandığı demiryollarında artık şirketler de yüksek hızlı tren, hızlı tren, ana hat ve bölgesel hat yolcu taşımacılığı yapabilecek.
İhalesiz verilebilecek, şirketler kâr ortağı yapılacak
Sözcü’den Erdoğan Süzer’in haberine göre, ihaleyle ya da doğrudan iktidar tarafından belirlenecek şirketler, trenleri işletip yolcuları para karşılığı taşıyacak. Ancak bu işi yapmaları karşılığında şirketin enerji, personel, bakım onarım, kiralama gibi tüm masrafları devlet tarafından karşılanıp üzerine de yüzde 10 ile yüzde 20 oranında kâr verilecek. Bu sayede ihaleyi alan şirketler hiçbir zarar riskiyle karşı karşıya kalmadan devasa paralar kazanabilecek. Üstelik iktidar isterse şirketi belirlemek için ihale bile açmadan dilediği firmaya ballı işi verebilecek.
Kamu Hizmeti Yükümlülüğü (KHY) ismi verilen yeni sistem, herhangi bir demiryolu tren işletmecisinin ticari şartlarda ilgi göstermeyeceği hatlarda uygulanacak. Yüksek hızlı tren, hızlı tren ya da ana hat ve bölgesel hat yolcu taşımacılığı yapılacak hatları belirleme konusunda Ulaştırma Bakanlığı çalışma yapacak, hatların açılıp açılmamasına Cumhurbaşkanı karar verecek. Elde edilecek bilet gelirinin işletme maliyeti ile şirkete verilecek yüzde 10 ile yüzde 20 oranındaki kârın toplamından düşük kalacağı anlaşılan hatlar bu kapsamda şirketlere verilecek. Devletin tren hatları üzerinde yolcu taşıyacak şirket tüm giderleri karşılanıp üzerine kâr alacağı için şartlar ne olursa olsun hiç zarar etmeyecek, tüm zararlar devletin üzerine yüklenecek.
Maliyetlerin neredeyse tamamını devlet karşılayacak
Trenle yolcu taşıma işini devlet kendisi yapsa sadece maliyetleri karşılayacakken, şirketlere yaptırması yüzünden üzerine kâr ödemek zorunda kalacak. Şirketler treni işletirken ortaya çıkacak enerji (motorin, elektrik), tren üstü personel, bakım, amortisman veya kiralama, altyapı kullanımı, biletleme ve genel yönetim maliyetlerinin tamamını devlet karşılayacak. Üstelik şirketler personele asgari ücretin 3 katına varan tutarlarda maaş ödeyebilecek ve bunu da devlet karşılayacak. (Kısa Dalga)