Mehveş Evin
Çanakkale'nin Ayvacık ilçesine bağlı Arıklı köyü yakınında, hiçbir yasal gerekliliği yerine getirmeden uranyum ve toryum sondaj çalışmalarının başlaması, bölge halkını ayaklandırdı.
Uranyum ve toryum, nükleer yakıtın hammaddesi. MTA’nın sitesinde bu iki maddenin, doğada serbest halde bulunmuyor, 60 civarında mineralin içinde bulunduğu yazıyor. Bunlardan sadece monazit ve thorite, toryum üretiminde kullanılıyor.
Ancak ÇED (Çevre Etki Değerlendirme) olumlu raporu olmadan ruhsat verilip MTA’nın (Maden Teknik Arama) çalışmaya başlaması üzerine, vatandaşlar 6 Temmuz’da Ayvacık Kaymakamlığı’na uyarı ve bildirim dilekçelerini sundu.
Kaymakamlığın önündeki açıklamada Arıklı köylüleri "evden çıkamayacağız. Sonra ne olacak? Biraz insaf olur insanda! Maden demek, insanın hayatı demek mi?” Ve “Para mı önemli sağlık mı önemli? İstemiyoruz uranyum!” diye konuştu.
Kaymakamlığa ve savcılığa yasal yurttaşlık haklarını kullanarak başvurular yapan yurttaşların, Arıklı köyüne geri dönüşü jandarma tarafından engellendi.
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıklarını Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan, gazeteci Özer Akdemir’e MTA’nın sondaj alanlarının çok geniş olduğunu belirtmişti.
MTA’nın ruhsat alanı, Ayvacık’a bağlı, Küçükkuyu-Assos aksındaki Nusratlı, Arıklı, Hasanobası, Ahmetçe, Sazlı, Kozlu, Büyükhusun, Demirci, Hüseyinfakı köylerine çok yakın. Bu köyler, zeytinlikleri, doğal güzellikleri ile meşhur, ayrıca turizmcilerin de iştahını kabartıyor. Ruhsat alanı içinde arkeolojik sit olan Gargaria Antik kenti de bulunuyor.
Altın madenleriyle yıllarca mücadele eden Kazdağları, şimdi de “4. sınıf madencilik” denen uranyum ve toryumun tehdidi altında. İnsan ve çevre sağlığına, arkeolojik alanlara ciddi bir tehdit oluşturan sondaj aramalarına dair Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan henüz bir açıklama gelmedi.
2021 yılında Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Nükleer Enerji Raporu yayımlanmış, Türkiye'nin toryum rezervi bakımından dünyada ikinci sırada olduğu açıklanmıştı.