2022 yılı sonunun konjonktüründe üç önemli trend dikkat çekiyordu:
- KKM’den çıkış,
- Döviz mevduatında azalma,
- Borsa’da yükseliş.
Bu yılın ilk bir iki haftası içinde manzara biraz değişti:
- KKM’den çıkış devam etti. 1.5 trilyona yaklaşan KKM’de çıkışlar 100 milyar liraya yaklaştı. Hükümet de harekete geçti. KKM’nin cazibesini artırabilir miyiz arayışları başladı. Bankalarla bu konuda görüşmeler yapıldı.
- Döviz mevduatında çıkış durdu, artışa döndü. Son hafta verilerine göre ağırlıkla şirketlerin mevduatında olmak üzere döviz mevduatında 3 milyar dolarlık artış gerçekleşti.
- Borsa, yatırımcısının neşesini kaçırdı. 5.700’lerden 4.700’lere geriledi. Geçen haftayı 4.900 seviyelerinde kapattı. Dikkatler borsaya çevrildi çünkü birçok analist borsada küçük yatırımcıların büyük zarara uğrayabileceği endişesi taşıyor.
PODCASTİ DİNLEMEK İÇİN PLAY’E TIKLAYINIZ
Bu yeni konjonktürün altındaki temel dinamikleri biliyoruz. Vatandaş KKM’den çıkıyor çünkü, yatırımcısı enflasyona karşı büyük kaybediyor. Faiz tavanı var. Yüzde 12 faiz piyasa faizlerinin bile neredeyse yarısı düzeyinde. Enflasyonla kıyas kabul etmiyor. Yatırımcısı faizden kaybettiği gibi kurdan da kaybediyor. Kur artmadığı için, faizlerin üstüne kur farkı da alamıyor. Dolayısıyla KKM’de, hükümet yeni bir cazibe yaratmazsa çıkışın devam etmesi muhtemel görünüyor. Vatandaşın dövizden çıkışı da anlaşılabilir bir şeydi. Şimdi yavaş yavaş dövize dönüşü de anlaşılabilir. Çıkışın nedeni enflasyona karşı kur artışının zayıf kalması, yatırımcısının zarar etmesiydi. Şimdi yeniden dövize ilgi uyanmasının iki nedeni var:
- Hükümetin makro ihtiyati tedbirleri abartması sonucu döviz tasarrufu ile ilgili endişeler… (Biraz yurtdışı çıkışı, biraz yastık altı, biraz kiralık kasalar işaret ediliyor.)
- İhracatın düşmesi, kış mevsimi dolayısıyla turizmden de döviz girişinin düşmesi, dolayısıyla döviz kazandırıcı kanallardaki zayıflamanın dövize talep yaratacağı beklentisi… Son aylarda Türkiye’nin ihracatındaki yüzde 10 – 20 arası aylık yükselişler yerini yüzde 2 – 3 gibi düşük oranlara bıraktı. Bunun en önemli nedeni ana pazar Avrupa’daki durgunluk. Dolayısıyla yılın ilk yarısında ihracatın yeniden hızlanması, aylık yüksek oranlı artışlar zor görünüyor.
Bu dinamiklere bir olası dinamik daha eklenebilir. O da vatandaşın borsada mağdur edilmesi halinde borsadan çıkışın yeniden dövize dönüşe yol açması olasılığı…
Vatandaşın çaresizliği, enflasyona karşı tasarruflarını koruyamaması Nebati’nin yeni ekonomi düzenin temel ayaklarından biri… Vatandaşın tasarrufu ucuza kapatılarak şirketlere ucuz krediye dönüştürülüyor. TÜİK’in geçen hafta açıkladığı yatırım araçlarının getirileri verisi bunu yeniden ortaya koydu.