Cumhur İttifakı neden oy kaybediyor?
Kürt seçmen nereye yönelecek?
Millet İttifakı Kararsızları ikna edebiliyor mu?
HDP seçmeni nerede duruyor?
Arka Plan’da, Kamuoyu araştırma şirketlerinin son verilerini değerlendirmeye devam ediyoruz.
Podcastin ilk bölümünde erken seçim tartışmalarını, AKP’deki erimeyi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın görev onayını değerlendirdik.
Öncelikle tüm araştırmalarda, “Türkiye’nin en büyük sorunu” olarak ekonomik kriz ve işsizliğin çıkması önemli. Bir başka önemli gelişme, AKP seçmeni dahil, toplumda CB-HS sistemine dair mutsuzluğun giderek daha belirginleşmesi...
Ancak bu emarelere bakıp “bu iş çantada keklik” demek için henüz erken.
Türkiye Raporu anketlerinde parlamenter sisteme yüzde 60 civarında destek çıktığını belirten Türkiye Raporu direktörü Can Selçuki, yine de mevcut sistemden dönüşün zor olduğunu belirtti:
“İşler kötüye gidiyor, mevcut sistem işlemiyor. Ama Cuhurbaşkanı’nın halk tarafından seçilmeyeceği bir sisteme geçiş gerçekçi gelmiyor. Yarı başkanlık gibi bir sistem olabilir... Toplum,
sorunların çözülmesini istiyor.”
Sosyo politik araştırmalar merkezi, hem Kürt seçmenin ağırlıklı olduğu bölgede saha araştırmaları yapıyor, hem de Türkiye genelinde internet üzerinden nabız yokluyor.
Merkezin koordinatörü Yüksel Genç, son dönemde yaptıkları anketlerde Cumhur sisteminin de bir sorun olarak tarif edilmesine dikkat çekiyor:
“Bölgede CHP’nin oylarında kıpırdanma var. Şimdiye kadar
muhalefet, umut vermemek, politika üretememekle eleştiriliyordu. Bu değişiyor. Ekonomik kriz, AKP seçmenini de etkiledi. 20 sistemin eleştirisini görüyoruz. Dahası, seçmenin tüm partilere
‘geleneksel kalıplarını’ yıkmaya davet ettiğini gözlemliyoruz. Bu, her
parti için geçerli. Son dönemde açıklanan anketler, seçmen davranışlarıan dair bazı
ezberleri bozacak nitelikte. Mesela Eylül 2021’de yapılan ankette Metropoll, laiklikle ilgili tutumu soruşturdu.
Katılımcıların yüzde 85.39 ;dinin siyasette kullanılması ; konusunda olumsuz görüş bildirdi. Asıl çarpıcı olan şu: AKP seçmeninin yüzde 72’si, diyanet ve din adamlarının siyasetle uğraşmasına karşı.
Peki tüm bunlar, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kaybetmeye başladığı anlamına mı geliyor?
Can Selçuki, AKP seçmeni kararsızlarının adresini bulmadığını vurguluyor: “AKP’den memnun olmayanlar sandığa gitmeyebilir. Yine de Erdoğan’ın zarar görmesini istemiyorlar.”
LİDERLERİN “KÜRT SORUNU”NA YAKLAŞIMI NASIL ETKİLEDİ?
Son dönemde liderlerin Kürt sorunuyla ilgili sözleri, hem siyasette, hem toplumda yankılandı. Öte yandan HDP, ittifakların hiçbirine katılmayacağını açıkladı.
HDP seçmeninin zaten ittifaklardan herhangi birine eklenmeyi istemediğini belirten Yüksel Genç, bölgede AKP’nin erimesinde başat rolün Kürt sorununa dair politikalar olduğunu belirtti. Genç’e göre Kemal Kılıçdaroğlu’nun Kürt sorununun Mecliste çözümü sözlerinin, Kürt seçmende olumlu etkisi oldu.
Türkiye Raporu anketlerine göreyse AKP’nin kararsızları daha adresini bulmuş değil. Can Selçuki, muhafazakar seçmenin henüz karar vermediğini belirtiyor.
Yüksel Genç de muhafazakar Kürt seçmene dair şunları söyledi: “AKP’ye oy verenler bir süre Deva ve Gelecek’e dönmek istedi. Fakat bu iki parti de o şansı kaçırdı. Merkeze yakın bir partiye oy verenler, nereye gideceklerine karar verecek. Öte yandan iktidarın el değiştirmesi halinde küçük de olsa kazandıklarını kaybetmekten korkuyorlar.”
HDP ise en sadık seçmen kitlesi olan parti olarak öne çıkıyor. Saha Araştırma Merkezi’ne göre iktidarın dışlayıcı diline tepki duyan HDP seçmeni, gelecek seçimde yüzde 90 oranında yine HDP’ye oy verecek. Bu arada Can Selçuki’ye göre “her iki ittifakın da HDP oylarına ihtiyacı var”.
Anketler Ne Söylüyor’un üçüncü bölümünde şunlar yer alacak:
- İlk kez oy verecek seçmen yani “Z” kuşağı
- İYİ parti ve MHP’nin durumu,
- Anketlerin güvenirliği, yöntemleri ve araştırma şirketlerinin sık yaptığı yanlışlar.
BİRİNCİ BÖLÜMÜ DİNLEMEK İÇİN PLAY'E TIKLAYIN