25 milyar dolarlık iş aldı, durmadı, şu sıralar Kazdağları’nı tıraşlıyor

Yazıda bir listesini verdim. Muhtemelen epeyce eksik. Cengiz Holding, kamudan 100’e yakın iş almış görünüyor. Bazıları birkaç milyar dolarlık. Benim tahminim bu işlerin büyüklüğü 25 milyar dolar civarındadır. 1 trilyon TL’ye yakın. Ama durmadı, durmuyor. Ankara “acele kamulaştırma” yayımlıyor, memleketin bir yerlerinde kepçe konvoyları yola çıkıyor. Düzenimiz bu. Çağlar, zamanlar boyu canlı kuşakların hayat yataklarının ölçüye gelmez değeri, altındaki birkaç milyar dolar için tarumar ediliyor.

***

Cengiz Holding, memleketin gündeminden hiç inmedi. Hepimiz, patronu Mehmet Cengiz’i, (Binali Yıldırım’ın Ulaştırma Bakanlığı’na atandığını öğrendiği anda coşku yaparken dilinden dökülen) o meşhur küfürle hatırlıyoruz. Bugünlerde yine gündemde. Kazdağları’nda bir bölgede orman tıraşlıyor. Kendisini AKP devrindeki “parlak” başarıları ile takip ettik ama aslında ünü biraz daha eskiye gider. Gündeme geldiği ilk proje Karadeniz Otoyolu projesidir. ([1]) O zaman da ANAP tarafından kayrıldığı iddiaları ileri sürülmüştü.

Bilinir, Türkiye’nin en büyük işvereni devlettir. Cengiz, teşne durmuş, ANAP ama özellikle AKP devrinde güzel iş yapmıştır. Elbette binlerce inşaat şirketi var, onlar da kamudan büyük işler aldılar. Bu bapta Kolin, Kalyon, Limak, Rönesans’ı da içeren belki 10 şirket sayılabilir ama hükümetle Cengiz derekesinde tarz, frekans uyuşması nadirdir. Bu sayede dünyada kamudan en çok iş alan ilk 10 şirket içinde yer aldı. Bu nedenle “AKP” “ihale” ve “şirket” sözcüklerinin geçtiği her cümlede ilk akla gelen isim oldu. Dış ticarette “fevkalade muameleye mazhar” diye bir kavram vardır. Cengiz, kamu işlerinde öyle bir pozisyona yükseldi. ([2]) Bir çeşit “özel sahipli devlet şirketi” sanki. O’nun istediği ama devletin vermediği bir şey var mı, bilmiyorum.

Cengiz, birçok yerde çevre mücadelesinin hedefi oldu. Cerattepe’de o vardı. İkizdere’de o vardı. Muğla'nın Bodrum Cennet Koyu’nda – Gölköy’de o vardı. Antalya'nın Elmalı GES projesi’nde o vardı. Arhavi’de 10 köyü boşaltmayı öngören maden projesinde o vardı. Şu sıralar Kazdağları’nda Halilağa Altın Bakır Madeni için ağaç kesiyor ve çevreciler de durdurmak için çırpınıyorlar. Fani dünyada, ağaçtı, ormandı, çiçekti, böcekti, bağdı, bahçeydi dinlemeyen amansız, acımasız bir portre inşa etti kamuoyunda. İnanılmaz geliyor bana. Bir “nasıl bilirsiniz” araştırması yaptırıp görse…

Cengiz’in madencilik alanında Eti Bakır ve Eti Alüminyum şirketleri var. Bu iki şirketi özelleştirmeden aldı ve yatırımlarla büyüttü. Enerji konusundaki yatırımlarını Cengiz Enerji ile gerçekleştiriyor. Kamudan 4 ayrı elektrik dağıtımı işi aldı. Cengiz Holding’in madencilik şirketlerinin resmi internet sayfalarında maden ruhsat sayısı, bölgeleri ile ilgili bilgi yok. Ağaçlara girişildiğinde, kepçeler ufukta belirdiğinde fark ediyoruz; “Geliyorlar!” Eskişehir’in Tepebaşı ve Mihalgazi bölgesinde altın-gümüş maden ocağı ve zenginleştirme tesisi kuruyor. Arhavi’de 10 köyü kapsayan alanda maden ruhsatı var. Truva Bakır Madencilik ile birlikte Bayramiç Yanıklar köyünde çalışma yapıyor. Elazığ’da “Cumhuriyet tarihinin en büyük maden rezervi” olarak nitelendirilen bakır maden rezervi ihalesini almıştı. (Bu işi alan Port Madencilik’e ihaleden üç gün önce ortak olması da dikkat çekmişti.) Özeti madencilikte büyüyor.

Acaba ne kadar iş almıştır hükümetten? Sayısını bilmiyoruz. İlan edilmiş, açıklanmış işlerin de bir kısmını biliyoruz ancak. Maden ruhsatları hariç, kendi yatırımları hariç, dış yatırımları hariç, sadece özelleştirmeden aldıkları, kamudan aldığı ihaleler, YİD’lerin toplam sayısı 100 civarında görünüyor. Bağlı şirketlerinin aldığı irili ufaklı ihalelerin tamamını bilmek mümkün değil. “Yüzlerce” olabilir. ([3]) Bu işlerin parasal değeri için de tam bir rakam söylemek güçtür. Benim tahminim, (doğrudan veya ortaklık payları olarak) 25 milyar dolar civarında olabilir.

MADEN

1. Eti Batır Samsun İzabe Tesisleri’ni özelleştirmeden aldı
2. Eti Bakır Küre Tesisleri’ni özelleştirmeden aldı
3. Murgul Maden Tesisleri’ni özelleştirmeden aldı
4. Halıköy Maden’i özelleştirmeden aldı.
5. Eti Alüminyum’u özelleştirmeden aldı. (Seydişehir Alüminyum Cengiz’e geçti.)
6. ETİ Alüminyum A.Ş. bünyesinde işletme ruhsatlı 7 adet maden sahasını aldı.
7. Karadeniz Bakır Samsun İşletmesi’ni aldı.
8. Mazıdağı Metal Geri Kazanım’ı özelleştirmeden aldı.
9. Sinop Boyabat'taki 456 milyar lira değerindeki IV. grup maden sahasını aldı.

ELEKTRİK DAĞITIM (ÖZELLEŞTİRMEDEN)

10. Meram Elektrik (Konya, Aksaray, Karaman, Niğde, Nevşehir, Kırşehir)
11. Çamlıbel Elektrik Dağıtım (Tokat, Yozgat, Sivas)
12. Boğaziçi Elektrik Dağıtım (İstanbul Avrupa Yakası)
13. Akdeniz Elektrik Dağıtım (Antalya, Burdur)

GAZ DAĞITIMI (ÖZELLEŞTİRMEDEN)

14. SamGaz (Samsun)
15. SelçukGaz (Seydişehir, Çumra, Beyşehir)

HAVAALANLARI

16. İstanbul Havalimanı (YİD)
17. 2011- Ordu-Giresun Havalimanı’nın yapımı işi
18. Rize – Artvin Havalimanı inşaatı işi

KARAYOLLARI

19. Gümüşhane Çevre Yolu
20. Köstere Deresi- Gümüşhane Yolu
21. Kuzey Marmara Otoyolu, (Kınalı-Odayeri / YİD)
22. Kuzey Marmara (Kurtköy-Akyazı / YİD)
23. Ankara Pozantı Otoyolu Kemerhisar-Eminlik Kesimi
24. İstanbul-Şile-Ağva Yolu
25. Genç-Servi Yolu
26. Güzelceçay Dikmen Yolu
27. Yakakent – Gerze Yolu
28. Kemerhisar-Eminlik Otoyolu
29. Çayeli-Ardeşen-Hopa Yolu
30. Hopa-Kemalpaşa-Sarp Yolu,
31. Akçaabat-Düzköy Yolu
32. Çamlıhemşin- Ayder Ilıcası Yolu
33. Trabzon – Aşkale Yolu Gümüşhane Şehir Geçişi
34. Trabzon – Aşkale Yolu Maçka – Karahava Arası

DEMİRYOLU - METRO

35. Diyarbakır – Mardin Mazıdağı Demiryolu Hattı işi
36. Palu-Genç-Muş Demiryolu
37. Gebze – Halkalı Banliyö Demiryolu Hattı İyileştirilmesi
38. Ankara – Sivas Demiryolu Projesi (Kırıkkale – Yerköy Arası)
39. Ankara-İstanbul Hızlı Tren, (Keseköy)
40. Yerköy-Yozgat-Sivas Demiryolu
41. Taksim-4 Levent Metrosu, (8 km’lik kısımda elektromekanik, istasyon yapımı)
42. Ankara – Eskişehir Demiryolu Rehabilitasyon Projesi
43. Ankara Hızlı Tren Garı

BARAJLAR – HES’LER

44. Ilısu Barajı (Hasankeyf’i sular altında bırakan baraj)
45. Yusufeli Barajı
46. Atasu Barajı
47. Oymapınar HES (Seydişehir ile birlikte özelleştirmeden aldı)

TÜNELLER

48. Trabzon – Aşkale Yolu Zigana Tüneli
49. Ovit Tüneli Rize
50. Çamlıca Tüneli, İstanbul
51. Ilgaz Tüneli, Kastamonu-Çankırı
52. Libadiye -Çamlıca Karayolu Tüneli

LİMANLAR

53. Giresun Limanı
54. Ereğli Limanı
55. Alanya Yat Limanı
56. Hopa Limanı
57. İnebolu Limanı (Özelleştirmeden 2016’da Eti Bakır aldı.)

ALTYAPI İŞLERİ

58. Maltepe Sahil Düzenlemesi
59. Samsun Şehri Doğal Gaz Şebekesi Kurulumu
60. Antalya 1. Bölge Telekomünikasyon Tesisi
61. İkitelli İçme Suyu Ana Dağıtım Sistemi
62. Aydın Telekomünikasyon Tesisi
63. Ereğli Sahil Düzenleme İnşaatı
64. Halkalı Çöplüğü Rehabilitasyonu
65. İzmir Telekomünikasyon Tesisi
66. Kartal Meydanı Anroşman İnşaatı
67. Yeşilköy – Yeşilyurt Arası Sahil Düzenlemesi
68. Antalya 1. Bölge (Doğu Yakası) Erişim Şebekesi
69. Hasankeyf Grubu Köprüleri,
70. Rize Ricosta Otel inşaatı (YİD projesi)

DEVAM EDEN PROJELER

71. Akkuyu Nükleer Santrali (Deniz Hidroteknik Yapıları)
72. Bandırma-Bursa-Ayazma-Osmaneli Hızlı Tren Projesi Alt Yapı İnşaatı,
73. Gayrettepe-İstanbul Havalimanı Metrosu Elektromekanik işleri
74. Kastamonu – Çankırı Yolu Kırık Baraj Varyantı
75. Kiğı – Yedisu Yolu
76. Kastamonu-İnebolu Yolu,
77. İstanbul Havalimanı – Halkalı Metrosu Elektromekanik Sistemleri işi
78. Rize İyidere Lojistik Limanı İnşaatı.

DİĞER

79. Bodrumbir (Özelleştirmeden aldı, 678 bin metrekare turizm arazisi)
80. Erzurum Havalimanı’nın aydınlatılma işi
81. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nden ihale (Meram Elektrik)
82. Kayseri Büyükşehir Belediyesi işi
83. DHMİ’nin Adana Havalimanı ihaleleri
84. Hatay Su ve Kanalizasyon İdaresi’nin elektrik alım ihalesi
85. Trabzon – Aşkale Yolu Zigana Tüneli Bağlantı Yolları İkmal İnşaatı işi
86. Diyanet, TBMM, İçişleri ile Sanayi Bakanlığı’nın elektrik enerjisi işleri