Geçtiğimiz haftanın büyük bölümünü Avrupa'nın en büyük otobüs fuarı olan Busworld'e katılmak üzere Brüksel'de geçirdim. Hatta fuar haftasonu başladığı için geçen hafta yazma fırsatım da olmadı. Size sektörel fuardan bildirmek isterim ki, elektrikli araç devrimi artık önüne geçilmesi oldukça zor bir hale gelmiş. Standlardaki araçların tahminimce %80'i elektrikli veya hidrojenli araçlardı diyebilirim. En son 2023'te gittiğim fuarda burada olduğunun yarısı kadar bile yoktu. O kırılma noktasını geride bıraktık sanırım.
Son haftanın en büyük haberi de elbette İsrail ve Hamas arasındaki ateşkes. Umarım iki yıldır devam eden orantısız şiddetin tamamen durduğu ve insanların evlerine döndüğü bir süreç olur.
Bu hafta dediğim gibi Brüksel'deydim ve oldukça yoğun bir hafta geçirdim. Belçika'nın en meşhur yemekleri ne derseniz, Waffle, Patates Kızartması, Midye, Birada Et Yahnisi (Carbonnade) aklıma ilk gelenler. Waffle tarifini iki sene önce yazmıştım burada. Bugün de çok net bir patates kızartması tarifi paylaşacağım, her yemeğin yanına enfes olacak bir patates. Uğraşmaya net değecek.
Efsaneye göre, 1600'lerin sonlarında Belçika'nın Namur bölgesinde yaşayan köylüler genelde küçük balıkları kızartarak yerdi.
Ama kış aylarında nehirler donduğunda, balık bulamayınca aynı yöntemi patateslere uyguladılar — işte o an "frites" doğdu!
Yani ilk patates kızartması, balığın yerini almak için doğdu diyebiliriz.
Birinci Dünya Savaşı sırasında Belçika'da görev yapan Amerikalı askerler bu lezzeti çok sevdi, ancak Belçikalılar Fransızca konuştuğu için yanlış anlayıp buna French fries (Fransız kızartması) dediler.
Böylece dünya, Belçika icadına "Fransız" adını taktı — bu hâlâ Belçikalıların hafif gurur yarasıdır. Hatta Brüksel havalimanında "Welcome to Belgium, home of French Fries" diye bir pankart koymuşlardı, durum biraz karışık anlayacağınız.
Bugün Belçika'da 5.000'den fazla fritkot (frites kulübesi) vardır.
Bu küçük dükkânlar neredeyse her şehir köşesinde bulunur ve genellikle çift kızartma yöntemiyle hazırlanmış çıtır patatesleri 20'den fazla sosla sunar.
2017'de Belçika frites kültürü, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras listesine aday gösterildi.
Gelin nasıl yapacaksınız size anlatayım.
Belçika Usulü Frites Tarifi
Malzemeler (4 kişilik)
• 1 kg patates (tercihen nişastası yüksek olan bir tür)
• Kızartma için uygun bir yağ, sığır yağı (beef tallow) veya yer fıstığı yağı
• Deniz tuzu
İsteğe bağlı soslar:
• Klasik Belçika mayonezi
• Andalouse sosu (mayonez, ketçap ve acı biber karışımı)
• Tartare veya aioli
Hazırlık
1. Patatesleri soyun ve yaklaşık 1 cm kalınlığında çubuklar halinde doğrayın. Çok ince olmamasına dikkat edin.
2. Doğradığınız patatesleri soğuk suya koyun ve en az 30 dakika, tercihen 1 saat kadar bekletin. Bu adım fazla nişastayı alarak kızartmanın çıtır olmasını sağlar.
3. Patatesleri sudan çıkarın ve temiz bir mutfak beziyle tamamen kurulayın. Bu aşamada nem kalırsa yağ sıçrar ve çıtırlık azalır.
Kızartma (Belçika usulü iki aşamalı yöntem)
Birinci kızartma – Pişirme aşaması:
• Yağı 150°C'ye kadar ısıtın.
• Patatesleri birkaç parti halinde, tavayı doldurmadan kızartın.
• Yaklaşık 5–6 dakika kadar, sadece içleri pişene kadar kızartın.
• Renkleri açık kalmalı.
• Delikli kepçeyle çıkarın, fazla yağı süzün ve 20–30 dakika oda sıcaklığında dinlendirin.
İkinci kızartma – Çıtırlaştırma aşaması:
• Yağı bu kez 180–190°C'ye kadar ısıtın.
• Patatesleri tekrar yağa atın ve 2–3 dakika kadar altın rengi alana dek kızartın.
• Kağıt havlu üzerine alın, fazla yağı süzün ve hemen deniz tuzu serpiştirin.
Servis
Patatesleri sıcak servis edin. Geleneksel olarak koni şeklinde bir kâğıtta veya küçük bir tabakta sunulur. Yanına bir kaşık Belçika mayonezi ekleyebilirsiniz.
Dilerseniz üzerine karamelize soğan ve etli "stoofvlees" sosu dökerek, Belçika'da çok sevilen "frites stoofvlees" şeklinde servis edebilirsiniz.
Belçika Usulü Andalouse Sosu Tarifi
Malzemeler
• 4 yemek kaşığı mayonez
• 2 yemek kaşığı ketçap
• 1 yemek kaşığı acı biber sosu veya yarım çay kaşığı toz acı paprika
• 1 tatlı kaşığı ince doğranmış kırmızı kapya biber (isteğe bağlı)
• Yarım tatlı kaşığı Dijon hardalı
• Birkaç damla limon suyu
• Tuz ve karabiber
Hazırlanışı
1. Küçük bir kapta mayonez, ketçap ve hardalı karıştırın.
2. Kırmızı kapya biberleri çok ince doğrayın veya isterseniz rondodan geçirip karışıma ekleyin.
3. Acı sosu veya toz paprikayı ilave edin.
4. Limon suyunu, tuzu ve karabiberi ekleyerek tadını dengeleyin.
5. Sosun kapağını kapatın ve en az 30 dakika buzdolabında dinlendirin.
İpucu
Sosu dinlendirdiğinizde lezzetler birbirine karışır ve daha dengeli bir tat oluşur.
Dilerseniz birkaç damla Worcestershire sosu da ekleyebilirsiniz; Belçika'daki bazı büfelerde bu şekilde hazırlanır.
Keyifli bir pazar günü dilerim.