Bu hafta ne yazacağımı düşünürken perşembe günü itibariyle ilk planım elbette bir İngiliz yemeği yazıp, 96 yılın ardından hayatına gözlerini yuman Kraliçe Elizabeth ile ilgili bir şeyler paylaşmaktı. Winston Churchill'den başlayan ve son iki günündeki Liz Truss'ı saymazsak en son Boris Johnson ve saçlarını deneyimleyen kraliçenin hayatta yaşadığı düşüşü derinlemesine inceleyip, üstüne de İngiliz mutfağından bir fish&chips, shepard's pie falan yazarım diye kafada kurguluyordum.
Gelin görün ki 9 Eylül akşamı İzmir'i gördük. O güzelliği gördükten sonra, İngiliz halkı kusura bakmasın ama o güzelliğin hakkında yazmak dışında bir seçenek kalmadı elimde (İngilizler çok bozulacak, tabii ki eminim).
İzmir, cuma gecesi yine kendisini bir kez daha gösterdi. Büyük taarruzun sonuçlandığı günün 100. yıldönümünde inanılmaz bir kalabalığın toplanması ile olağanüstü bir güzelliği bizlere sundu. Tarkan'ın da muhteşem performansı ile hepimizi duygulandırdı. Kendine yakışanı yaptı İzmir.
Hal böyle olunca, elimde İzmir'le ilgili bir tarif yazmak dışında pek bir seçenek kalmadı açıkçası. İzmir mutfağı aslında ülkemizin en güzel mutfaklarından. Karakteristik bir çok özel yemekten bahsetmek mümkün. Kumru ve boyoz mesela ilk aklıma gelenlerden, hele hele sevenleri için iyi bir İzmir kokoreçi... İri kıyım hazırlanmış, çok aşırı pişmemiş, sadece kimyon ve biraz acı pul biber ile baharatlanmış pamuk gibi bir kokoreçi sevmemek ne mümkün? Burada kokoreç tarifi anlatmak da çok iyi bir fikir ama her evde yapılabilecek bir yiyecek değil haliyle, İzmir usulü için kömürde pişmesi gerek. Daha genel bir şey olmalı.
O zaman ilk aklıma gelen, ve ismi nedeniyle de en bariz seçeneğe gidiyorum izninizle. İzmir köfte.
İzmir köfte Türk ve Yunan mutfaklarımda yaygın bir tarif. İzmir'de ilk olarak Yunanlılar tarafından yapılmış. İlginç bir dip not, tam da konumuz olan, Yunanlıların 100 yıl önce İzmir'den ayrılması sonrasında her iki ülke mutfaklarında yaygınlaşmış. Köfteler hazırlandıktan sonra fırın veya yağda kızartılarak pişirilip, sonrasında fırında domates, patates ve yeşil biberle birlikte domates sosu (bazı tariflerde et suyu), zeytinyağı veya tereyağı ile tekrar pişirilmesi ile hazırlanıyor. Biraz hazırlaması zahmetli ama lezzet olarak çok çok güzel bir tarif. Hazırlaması daha kolay ve kızartma olmadığı için nispeten daha sağlıklı olan fırında yapılan tarifi ben bugün sizlerle paylaşacağım, ama dilerseniz patatesleri, köfteleri ve biberleri yağda kızartıp fırında pişirme süresini 30 dakika tutarak da bu tarifi hazırlayabilirsiniz. Tercih tamamen size ait, bence fırında tek seferde pişirmek çok daha pratik. Haydi o zaman başlayalım.
İzmir Köfte (4 kişilik)
Köfte için:
-500 gr köftelik kıyma (dana veya kuzu-dana karışık olabilir)
-1 yumurta
-100 gram ekmek kırıntısı veya galeta unu (3-4 yemek kaşığı)
-1 büyük kuru soğan (rendelenmiş, suyu sıkılmış)
-1 çay kaşığı tuz
-1 çay kaşığı karabiber
-2 çay kaşığı kimyon
-1 çay kaşığı pul biber (isteğe bağlı)
Sebzeler:
-4 orta boy patates
-4 adet sivri biber (isteğe bağlı acı olabilir)
-2 adet domates
-3-4 diş sarımsak
Sos için:
-1 adet büyük boy veya 2 adet orta boy domates (rendelenmiş)
-3 yemek kaşığı zeytinyağı
-1 dolu tatlı kaşığı domates salçası
-1 bardak su
-2 diş sarımsak (ince dilimlenmiş)
-tuz, taze çekilmiş karabiber
Öncelikle köfteleri hazırlayacağız. Tüm köfte malzemelerini derin bir kaba alıp iyice karıştırın ve yoğurun. Diğer malzemeleri hazırlarken köfte harcını buzdolabında dinlendirin. Eğer arzu ederseniz köfte harcını bir önceki gün hazırlayıp dolapta bekletebilirsiniz. Ertesi gün biraz daha az iş kalır, iş dönüşü daha pratik olabilir.
Sıra geldi domates sosuna, zeytinyağını bir tavada ısıtın, domates salçasını 1 dakika kavurun, sarımsakları ekleyip bir dakika daha çevirin, ardından domates rendesi ve suyu ekleyin. 10 dakika hafif hafif kaynatın. Damak tadınıza göre tuz ve karabiberini ayarlayın ve sosu kenara alın.
Patatesleri soyup kalın elma dilimleri şeklinde dilimleyin. Biberlerin sap kısımlarını elinizle çıkarın, uzunlamasına ikiye veya dörde bölün. Eğer ince kıl biber kullanıyorsanız kesmek yerine daha fazla biber kullanabilirsiniz. Domatesleri de yine elma dilimi gibi olacak şekilde hazırlayın. Sarımsakların kabuklarını soyun ve iri bir kaç parçaya bölün.
Köfte harcını buzdolabından alın, ceviz büyüklüğünde parçalar alıp parmak şeklinde uzun köfteler hazırlayın. Tepsiye patates ve köfteleri sırayla yerleştirin. Aralara domates, biber ve sarımsakları kafaya göre serpiştirin. En son olarak domates sosunu da güzel bir şekilde yayın. Önceden 180 dereceye (fan ayarında) ısıtılmış fırında 1 saat pişirin. En son 10 dakika kadar fırının sıcaklığını 220 dereceye çıkarıp tepsiyi üst rafa alarak üzerini biraz kızartın. Sonrasında fırından çıkarın, 15 dakika kadar dinlendirin ve sıcak servis yapın.
Keyifli bir pazar günü dilerim.