Lütfen yazıdaki tabloları inceleyiniz. Bakan Şimşek, tasarruf tedbirlerini açıklarken, özellikle yurtdışı geçici görevlendirmelerin sınırlandırılacağını söylemişti. Yüzde 78 artmış. Temsil tanıtım giderleri %25 kısılacaktı, %116,3 artmış. Toplantı organizasyon hizmet alımları % 215 artmış. Hiç araç alınmayacaktı, alınmış. Taşıt kiralama giderleri %54 artmış. Haberleşme giderleri kısılacaktı, %93 artmış. AKP’yi kim durdurabilir?
***
Hani tasarruf olacaktı? “Temsil tanıtım” giderleri yıllık ödeneğini 9 ayda aşmış! Üstelik %25 ödenek kesintisine gidilecekti. Geçtiğimiz salı günü Merkezi Yönetim Bütçesi eylül ayı verileri açıklandı. 2024 yılı ilk 9 ayda, yıllık ödeneğini tüketen, aşan kalem var mıdır, diye kontrol edeyim dedim. Var! Tahmin edin bakalım, hangi kalemler? Hani, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıkladığı tasarruf paketinde yer alan “temsil ağırlama” ve “toplantı organizasyon” giderleri, yüzlerce kalemlik harcamalar içinde, yıllık ödeneğini 9 ayda aşan 3 kalemden biri… Diğerini tahmin edin… Elbette ki “yolluk” giderleri. Şu anda, sayısını bilemediğimiz kadar, (elbette ve mutlaka ki iktidar yanaşması) kişi memleketimizi yurtdışında temsil etmesi için “geçici görevle” gönderilmiş durumda. Çatır çatır bütçe tüketiyor. Geçen yılın ilk 9 ayına göre yurtdışı geçici görevlilerin harcamalarındaki artış yüzde 80’e yakın!
Yıllık ödeneğini aşan 3 kalemi veya tamamını tüketen bir diğer kalem şöyle:
- Temsil ve Tanıtım Giderleri. Bu harcama grubunda iki iş var. Birisi “Temsil, Tanıtım ve Ağırlama”, diğeri de “Toplantı ve Organizasyon.”
- Yolluklar: Bunun altında da en önemli gider kalemleri olarak “Geçici Görev Yollukları” ile “Sürekli Görev Yollukları” var.
- Görev Giderleri: İçinde 20’den fazla harcama grubu var. (Yurtdışı tahliye, mülteci tahliye, bireysel başvuru tazminat ödemeleri ile en yüksek harcama grubunu oluşturan gizli hizmet giderleri bu grupta.)
- Gayrimenkul Alımları ve Kamulaştırma: Arazi, arsa, bina alım ve kamulaştırma giderlerini kapsıyor. Bu kalem ilk 9 ayda 2024 yılı toplam ödeneğinin tamamını kullanmış. Rakamları tabloda...
Hatırlayalım. Bakan Şimşek, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile yaptığı ortak basın toplantısında tasarruf kalemlerini tek tek sıralamıştı. Tamamına baktığımızda da tasarruftan eser göremiyoruz. Mesela demişti ki “Temsil ve tanıtma ödeneklerinde 2024 yılında yüzde 25 kesinti yapılması, devam eden yıllarda da bunun baz alınması”, “Uluslararası toplantılar ve milli bayramlar hariç; gezi, kokteyl, yemek vb. faaliyet düzenlenmemesi”, “Ajanda, takvim, plaket, eşantiyon türü hediyelerin verilmesinin yasaklanması”, “Taşıtlar (3 yıl süreyle yeni araç satın alma ve kiralama yapılmaması”, “Binalar (Deprem riski hariç, yeni hizmet binası alımının/ yapımının 3 yıl süreyle durdurulması”, “Yeni bina kiralanmaması, mevcut kiralamaların bir takvimle sonlandırılması”, “Yurtdışı geçici görevler (Yurt dışı geçici görevlerin sınırlandırılması, görevlendirmelerin asgari seviyede tutulması”, “Yurt dışı geçici görev harcamalarının bütçe başlangıç ödeneğini aşmaması, bu harcama kalemine ödenek aktarımının yasaklanması”, “Haberleşme giderlerinin kısılması, Hizmet içi eğitim, toplantı vb. faaliyetlerin kamu tesislerinde yapılması.”
Peki ne olmuş? 2023 yılı eylül itibariyle tasarruf öngörülen kalemlerdeki harcamalar kısılmış mı? Tamam enflasyon var. Ama madem tasarrufa gidiyoruz artış olsa bile enflasyonun altında kalmasını beklemez misiniz? Ne yazık ki öyle bir durum yok. İşte ilk 9 aylar itibariyle 2023 – 2024 karşılaştırması:
Eylül ayı itibariyle yıllık enflasyon %49,38’di. Kısılması, dolayısıyla enflasyonun altında bir rakam görmemiz gereken “yolluklar” kalemindeki artış enflasyonun 10 puan üzerinde. Dahası, yıllık ödeneğini 9 ayda tüketmiş. Bakan, açıklamasında “özellikle yurtdışı geçici görev yolluklarına” özel bir vurgu yapmıştı. Ama yolluklar kaleminde en yüksek artış yüzde 78 ile yurtdışı geçici görev yolluklarında olmuş. Bakanın bahsettiği sınırlamadan eser yok!
Hiç taşıt alınmayacaktı. Geçtiğimiz günlerde binlerce yeni aracın sergilendiğini gördük. Taşıt alımları enflasyonun altında kalmış, yüzde 24 artmış ama taahhüt, hiç alınmamasıydı. Ayrıca kamuda 120 bin civarında araç zaten var. Yine de %24 artış olduğuna göre demek ki hem tamamen yeni alımlar hem de eskiyi veya modeli değiştirmeler devam ediyor. Taşıt bakım onarım giderleri yüzde 88,4 artmış. Bu kalemde de bakanı dinleyen olmamış.
Tanıtım ve organizasyonlar kısılacaktı, ödeneği yüzde 25 azaltılacaktı. Toplantı ve organizasyon hizmet alım giderleri ne olmuş dersiniz? Geçen yılın ilk 9 ayında yapılan harcamadan yüzde 215 daha yüksek harcama yapılmış “Temsil ve tanıtma” giderlerinde yüzde 116,3 artış olmuş. Ödeneğinin yüzde 106,3’ü kadar harcama yapılmış, yani aşılmış.
Haberleşme giderleri kısılacaktı. Enflasyonu dikkate alsak bile iki katına yakın harcama olmuş. Tasarruftan eser yok.
Tefrişat eksik kalmamış. Geçen yıl yapılandan yüzde 34 daha fazlası yapılmış.
Lojman kiralama giderleri yüzde 97,3 artmış. Hizmet binası kiralama giderleri yüzde 98,3 artmış. Geçen yıl, yani tasarruf tedbirleri uygulanmaya başlamadan önce lojman için arsa alımı ve kamulaştırma gideri yok denecek kadar azmış. Bu yıl 15 milyon harcama yapılmış Bakan tasarruf tedbirlerinde yeni bina alımının, deprem riski olanlar hariç 3 yıl durdurulacağını söylemişti. Ne olmuş dersiniz? Yüzde 637,4 artış olmuş. 2,4 milyarlık bina alımı ve kamulaştırması yapılmış.
AKP’yi durdurmak imkansızdır. Kamu malını ve kaynağını “ganimet” gibi algılayan bir anlayış var. Şimşek’in niyeti samimi olabilir ama söylemden öteye gidemez.
2. Dünya Savaşı kapıya dayandığında, savaşın ateşi memleket sınırlarını ısıtmaya başladığında, tarafsızlığın “esasta düşmana yardım, düşmana katılmak” olarak algılandığı bir tarihi zamanda, memleketi olası bir savaşa hazırlamak için gıda kısıtları getiren “İnönü İsmet”i 80 yıl diline dolayan tekke yetiştirmeleri, gele gele, utanmadan, sıkılmadan, vatandaşın takdir edilmiş kredi kartı limitlerinden para kesmeye kalktı. Diğer yandan memleketin parasını, pulunu, kaynağını, akıl almaz bir iştaha ile harcarken, kırışırken… Tasarruf dendi. Nerde o tasarruf?