1- Seçimin en önemli sonucu nedir?
Bu seçimin en önemli sonucu CHP’nin birinci parti olarak çıkmasıdır ancak bu CHP yönetimine rağmen CHP’nin aldığı oydur. Tepki oyları örgütlenerek CHP’ye yöneldi ve bu sonuç ortaya çıktı.
Benzer bir sonucu 1989 yerel seçimlerinde de gördük. Yoksa CHP’nin oyunu bu kadar artıracak bir politika değişkliği, bir siyaset anlayışı yok. ‘Şunu yaptık da o yüzden bu kadar oy aldık’ kimse diyemiyor. Bu seçimde muhalif seçmen oırganize olarak CHP’ye oy vermiştir.
Bu başarıda tabii seçmenin taktik oylarının çok büyük etkisi vardır. İstanbul’da ve İzmir’de İYİ Parti oyları çok düştü. DEM Parti’nin oyları neredeyse tamamen CHP’nin adaylarına gitti.
2- Sonuçlar AKP açısından ne ifade ediyor?
Erdoğan adayları belirledi, siyaseti o kurdu. Ekonomik bir sıkıntı var, siyaset yapma skınıtısı da var. Kürtlere açılamıyor MHP yanında. Muhafazakar tabanda önemli bir kesim İsrail başta olmak üzere muhtelif politikalardan rahatsız. Emeklilere para dağıtamıyor. Eskiden para dağıtıp seçim kazanıyordu, şimdi elinde para yok. Hiçbir şey seçim kazanmasına uygun değildi. Her şey AKP’nin aleyhine idi.
3- Siyaset nasıl değişir?
Seçim sonuçlarının siyaseti çok değiştirmeyeceğini düşünüyorum. Erdoğan’ın genel siyasetinde değişiklik olmaz. ‘Seçmen uyardı bizi, memleket meselelerini seçim kazanmanın önüne koyduk’ der, yürür devam eder.
4- Erken seçim tartışması olur mu?
Erken seçim tartışması çıkmaz. Yerel seçimi kaybetmiş Erdoğan erken seçime gitmez… Seçim sonuçları partileri içine kapatır. Partiler bir durum değerlendirmesi yaparlar. 2024 yılı bir durum değerlendirmesi ile geçer. Ekonomik tablo AKP’nin iktidar süresini belirler. Ekonomik sorunları çözebiliyorlarsa, derleyip toparlayabiliyorlarsa başka bir siyaset güderler.
Erdoğan’ın bütün derdi 2028’e hazırlık…
5- Anayasa değişikliği gündemde kalır mı?
Bu saatten sonra anayasa değişikliği gündeme gelmez. Ancak erken seçim gündeme geldiği zaman anayasa da gündeme gelebilir.
6- Seçimin kazanan ve kaybedenleri kimler?
Seçimin en önemli kazananı CHP, kaybedeni ise AK Parti ve İYi Parti’dir. MHP’yi de kaybedenler arasına ekleyebiliriz. Cumhur ittifakı toptan kaybetmiş vaziyette.
Yeniden Refah da kuşkusuz kazananlardan biri…
7- Seçim sonuçları, çözüm süreci tartışmalarını nasıl etkiler?
Buradan yeni bir durum çıkmaz, çözüm sürecini etkilemez. DEM Parti tabanının çok itiraz ettiği ittifak politikasından ayrılmasının sonucunu pratikte de gördük. DEM Parti’nin aldığı sonucu yenilgi olarak adlandırmak haksızlık olur ama parti içinde yeni bir tartışma sürecine girilmesini bekleyebiliriz. (Kısa Dalga)