Lucia Schulten
Her yıl binlerce düzensiz göçmen, Avrupa'ya ulaşmaya çalışırken Akdeniz'de hayatını kaybediyor. Birleşmiş Milletler Mülteci Ajansı, sadece 2022 yılında 2 bin 400'den fazla insanın Akdeniz'de öldüğünü tahmin ediyor. Kesin rakamlar ise bilinmiyor. Kâr amacı gütmeyen "SOS Méditerranée" adlı yardım kuruluşu olmasaydı, bu sayı muhtemelen daha da artacaktı. Kuruluş, faaliyetlerine başladığından bu yana denizde zor durumda olan 36 bin den fazla insanı kurtardı.
"Avrupa'ya Akdeniz'deki insani krizi tekrar tekrar hatırlattı"
Yardım kuruluşu, bu olağanüstü çabalarından dolayı "Alternatif Nobel Ödülü" olarak da bilinen 2023 Right Livelihood Ödülü'ne (Doğru Yaşam Ödülü) layık görüldü. Bu ödülün arkasındaki vakıf, her yıl barış, sürdürülebilirlik ve daha adil bir dünya için çalışan kişi ve kuruluşları onurlandırıyor.
Vakıf, SOS Méditerranée'nin sadece hayat kurtarmakla kalmadığını, aynı zamanda kamuoyuna ve Avrupa kurumlarına Akdeniz'deki insani krizi tekrar tekrar hatırlattığını vurguladı. SOS Méditerranée'nin kuruluşunda rol oynayan da tam olarak bu kurumların eylemsizliğiydi. Girişim, 2015 yılında Alman kaptan Klaus Vogel ve Fransız antropolog Sophie Beau tarafından başlatıldı. Bir "Avrupa projesi" olarak öne çıkan inisiyatif, Fransa, İtalya, Almanya ve İsviçre'den gönüllüleri bir araya getirdi. Kuruluş kendisini "Akdeniz'de denizde kurtarma çalışmaları yürüten Avrupalı bir insani yardım kuruluşu" olarak tanımlıyor. "Ocean Viking" adlı tekne, 2019'dan bu yana yardım kuruluşu için Akdeniz'de seyrediyor.
Politikacıları ve toplumu uyandırmayı hedefliyor
Böyle bir girişimin hayata geçirilmesinin temel nedeni, devlet kurumlarının yapamadıklarını yapma isteğiydi. Zira AB tarafından organize edilen kurtarma misyonları, denizde zor durumda olan insanları kurtarmaktan ziyade kaçakçıları durdurma görevine öncelik verdi. Kurucu ortak Vogel, Temmuz 2021'de Tagesspiegel'e verdiği bir röportajda, insan hayatını kurtarmaya odaklanan yeni bir sivil toplum girişimleriyle siyaseti ve toplumu, gaflet uykusundan uyandırmayı hedeflediklerini söylemişti. (1 Ocak 2022'de SOS Méditerranée'nin Almanya şubesi, dernekten ayrılarak SOS Humanity adını aldı).
BM Mülteci Ajansı, son yıllarda denizdeki kurtarma faaliyetlerinin, devlet kurumları tarafından ciddi şekilde kısıtlandığını ve özel kurtarma kuruluşlarının bu görevleri üstlendiğini belirtiyor. Deniz kurtarma misyonları da devlet yetkilileriyle yaşadıkları sorunları sık sık raporlarında dile getiriyor.
SOS Méditerranée'nin İsviçre ofisinden Caroline Abu Sa'da bu ödülün, hayatlarını riske atan binlerce insanın durumuna dikkat çekilmesine yardımcı olmasını umuyor. Çünkü SOS Méditerranée'nin amaçlarından biri de kurtarılan insanların, seslerini dünyaya duyurmalarına aracı olmak.