BBC'nin hazırladığı bir belgesele göre, ucuza diş yaptırmak için İngiltere'den başka ülkelere giden çok sayıda insan var. Türkiye de bu ülkelerin başında geliyor. Ancak ciddi sorunlarla geri dönen ve İngiltere'de yeniden tedavi olmak zorunda kalan hastaların sayısı oldukça fazla.
BBC Türkçe'de Ashni Lakhani ve Rob Brown imzasıyla yayımlanan habere göre, özel televizyon kanalı ITV'nin "Love Island" (Aşk Adası) adlı "Reality show" programının da katkısıyla trend haline gelen kozmetik moda, #Turkeyteeth (#Türkiyedişleri) etiketiyle TikTok gibi sosyal medya platformlarında çok sayıda izleyici buluyor.
Lisa Martyn 48 yaşında protez takmayı hiç aklına getirmemişti. Ancak dişlerine büyük müdahaleler gerektiren bir kozmetik işlem için yurtdışına seyahat ettikten sonra, fazla seçeneği kalmadığını düşünüyor. "Dişlerim gitti. Çok fazla törpülendiler. Dişlerin ölebileceğini, apse yapabileceğini hiç söylemediler" diyor.
AYLAR SONRA ÖĞRENDİ: ASLINDA KAPLAMA YAPILMAMIŞ
Lisa, geçen yıl oğlunun düğününde mükemmel tebessüm umuduyla, 26 dişine porselen kaplama yaptırmak üzere Türkiye'ye gitmişti. Bu işlem dişlerin minimum seviyede törpülenmesini gerektirecekti.
Aylar sonra aslında kendisine kaplama değil de kron yapıldığını öğrendi. Bu işlem doğal dişin yüzde 60-70'inin törpülenip inceltilmesini ve dişi tamamen saracak şekilde kron yerleştirilmesini içeriyor. Hastalar bu kronların şeklini, malzemesini ve rengini seçebiliyor, genellikle parlak beyaz dişler tercih ediliyor.
'TÜRKİYE DİŞLERİ'
Diş tedavisi için Türkiye gibi ülkelere seyahat etme trendi "Türkiye dişleri" olarak adlandırılıyor. Sosyal medya platformu TikTok'ta bu etiketle yapılan paylaşımlar 130 milyondan fazla görüntülenmeye ulaştı ve sosyal medyanın yanı sıra birçok reality TV fenomeninde popüler.
İrlandalı Lisa, Türkiye'deki tedavisinden 10 ay sonra bile hala diş sinirlerinde hassasiyet ve dayanılmaz ağrılardan şikayet ediyordu. Düzgün beslenemediği için 12 kilo kaybetmiş ve aylarca ağrı kesici kullanmıştı.
TÜRKİYE'DEKİ İŞLEMİ DÜZELTTİRMEK İÇİN 2 BİN EURO DAHA ÖDEDİ
Ağrı, yüzünün bir tarafını neredeyse felç eden bir enfeksiyon ve apseyle sonuçlandı. Türkiye'deki diş tedavisi için 3500 euro ödemişti. Ama sonrasında düzeltme amaçlı özel kanal tedavisi de ona 2000 euro'ya mal olacaktı.
Uzun vadeli tek tedavinin implant ya da protez olduğu söylenmiş kendisine.
Bu işlemlerin maddi olarak kendisini sarsacağını belirten Lisa, "Türkiye'ye gidip tüm dişlerimi törpüledikten sonra ödemem gereken bedel bu" diyor.
TÜRKİYE'DEKİ KLİNİK YANIT VERMEDİ
BBC, Lisa'nın Türkiye'de tedavi gördüğü klinikle irtibata geçti, ancak yanıt alamadı.
İngiltere'de bu konuda görüşlerine baş vurduğumuz diş hekimleri, düzenleyici kurumların böyle bir tedavi şekline izin vermeyeceğini belirtiyor. Liverpool'daki bir diş kliniğinin yöneticisi Dr. MJ Rowland-Warmann, kronların büyük komplikasyonlara neden olabileceğini söylüyor. "Eğer 21 yaşındaki birine rengini düzeltmek amacıyla 20 tane kron yapsaydım, lisansım iptal edilir, meslekten men edilirdim" diyor.
İNGİLİZ DOKTORLAR YENİDEN TEDAVİ EDİYOR
İngiltere Diş Hekimleri Birliği (BDA) tarafından BBC için 1000 diş hekimiyle yapılan özel bir ankete katılan 597 hekim, diş tedavisi için Türkiye'ye gitmiş hastaları hem kron komplikasyonu hem de farklı sorunlar nedeniyle tedavi ettiklerini söyledi.
Ankete katılanların yaklaşık beşte biri, düzeltme amaçlı tedavi masraflarının 6000 euro'yu aştığını söyledi. 346 diş hekimi, bu tedavinin bir kısmının Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS) tarafından karşılandığını söyledi.
İngiltere genelinde kaç kişinin yurtdışında bu tür bir tedavi gördüğü bilinmiyor.
Araştırmalar ayrıca ortalama olarak kronların dörtte birinin 15 yıl sonra çıkarılması gerektiğini gösteriyor. Kronlar ayrıca ileride kanal tedavisi, diş çekimi ve protez yaptırma riskini de artırıyor.
Bu trendi ilk uygulayanlardan biri, 2018'de bir özel kanaldaki reality show programına (Love Island – Aşk Adası) katılıp galip gelmeden önce 10 kaplama için Türkiye'ye giden Jack Fincham olmuştu.
Finchman şöyle diyordu:
"Annem eskiden diş hemşiresiydi, bu yüzden diş yaptırmanın ne kadar pahalı olduğunu biliyorum. İngiltere'de bunun için 10-15 bin sterlin civarında tutacağını biliyordum. Bu iş için Türkiye'ye gidip biraz güneşlenmek ve eğlenmek daha iyi bir tercih olur diye düşündüm."
"Ancak kronun ne olduğunu ve bu kadar müdahale içerdiğini bilmiyordum."
Finchman'ın programa katılıp dişleri hakkında konuştuğu hafta, Google'da "Türkiye Dişleri" aramaları hızla artmıştı.
HERKES SORUNLA DÖNMÜYOR
Türkiye'ye giden tüm hastalar sorunlarla geri dönmüyor.
22 yaşındaki Tilly, Ocak ayında 16 kaplama için Türkiye'ye gittiğinden beri hiç pişmanlık duymadığını söylüyor.
Küçük yaştan beri dişleri yüzünden alay konusu olduğunu belirten Tilly, tedavinin hayatını önemli ölçüde değiştirdiğine inanıyor:
"Çok daha fazla gülümsüyorum, gülüyorum. Artık elimle ağzımı kapatmıyorum. Giderek daha fazla kendim oluyorum. Bu bana güven kazandırdı."
Kaplama işlemleri için Türkiye'ye giden diğer pek çok kişi gibi Tilly de kliniğe Instagram üzerinden mesaj atarak tedavi için rezervasyon yaptırmış. Klinik de Tilly'ye tedavi planı sunmadan önce dişlerinin fotoğraflarını istemiş.
İKİ ÜLKEDEN FARKLI TEDAVİ YAKLAŞIMI
BBC, Türkiye'de 150 ve İngiltere'de 50 kozmetik diş kliniğiyle Instagram üzerinden iletişime geçerek belgesel sunucumuzun dişlerinin fotoğrafını şu mesajla birlikte gönderdi:
"26'ıncı yaş günümde dişlerimi yaptırmak için Türkiye'ye gelmeyi planlıyorum. Alt dişlerimden memnun değilim; ağzımın geri kalanıyla daha uyumlu olmalarını istiyorum. Ne önerirsiniz, ne kadara mal olur ve ne kadar sürer?"
Yanıt veren 120 Türk kliniğinden 70'i, doğal dişlerin törpülenmesini içeren kron veya kaplama gibi tedaviler önerdi.
İngiltere'de yanıt veren 34 klinikten hiçbiri kaplama ya da kron gibi bir tedavi planı sunmamış, bazıları sadece düzeltici plaklar ya da kompozit birleştirme gibi daha az müdahale gerektiren tedaviler önermişti.
BDA başkanı Eddie Crouch şu uyarıda bulunuyor:
"Gerçekler Instagram'da göründüğü kadar basit değil. Hastaların yaptırdıkları herhangi bir tedavi için tamamen bilgilendirilmiş olarak onay vermeleri ve kendilerine zorla bir satış yapılmasına karşı dikkatli olmaları gerekir. Maalesef İngiltere'de birçok diş hekimi, başka yerde ters gitmiş uygulamaları düzeltmeye çalışıyor.
"Bu tür işlemler yaptrımayı düşünen kişilere; diş hekiminin niteliklerini, deneyimini ve işler ters gittiğinde sigortalı olup olmadığını kontrol etmelerini şiddetle tavsiye ediyoruz."