Siyasetin gündemindeki erken seçim tartışması seçmenin de gündeminde mi? Önümüzdeki seçimlerde oy tercihlerinde hangi etkenler belirleyici olacak, aday belirleme tartışmaları ve çok parçalı yapı muhalefet oylarını nasıl etkileyebilir?
"AK PARTİ'DEN ÇÖZÜLÜYOR AMA CHP'YE OY VEREMİYOR"
Kamuoyu araştırma şirketi KONDA Genel Müdürü Bekir Ağırdır, yanıtı merak edilen bu konularla ilgili BBC Türkçe'den Ayşe Sayın'ın sorularını yanıtladı. Ağırdır özetle şunları söyledi:
"Ülkede bir grup var ki ne olursa olsun sadece dindarlığından, sadece annesinin mezarının başında Kuran okumasını bilen ve de bunu yapabilen bir cumhurbaşkanına oy verecek, koşullar ne olursa olsun. Ama bir grup da var ki ekonomik sınıflar temelinden bakacak ve yoksulluğundan, gelir adaletsizliğinden verecek. Bir kısmı seküler duyarlılıklarından dolayı veya bir başka grup da iktidarın onları bu kadar yok saymasından, duygusal kırılmadan veya öfkeden oy verecek.
Bir grubun harareti yükseliyor ama bir grup da "Bu kadar da değil, biz bu topraklarda beraberiz" diyor. Herkes bu birbirine nefret duygusuyla hareket ediyor değil. Ama örneğin, 2019 yerel seçimlerde belirleyici temel dinamik kutuplaşmanın aşk ilişkisi, sadakat ilişkisi değil, kutuplaşmanın "negatif duygu" dediğimiz, öbür tarafa olumsuzluk duygusu belirleyici oldu. AK Parti'den adam çözülüyor, sorgulamaya başlamış örneğin, "Bu kadar da değil" demiş ya da sınıfsal ekonomik problemleri, dindarlığının önüne geçmiş, ayrılıyor ama CHP'ye oy veremiyor. Ama olumsuz duygusu da güçlü olduğu için ya sandığa gitmedi, ya da Ekrem İmamoğlu gibi kimsenin aleyhine görünmeyen pozisyondaki insanlara oy verdi. Ama CHP'ye oy vermedi. Negatif kimliklenme dediğimiz şey o. Şimdi bizim gördüğümüz negatif kimliklenmenin de çözülmeye başladığı, muhalefet kanadındaki ittifak üzerinden o ittifakın içinde İYİ Parti'nin milliyetçileri, Saadet'in dindarları, DEVA Partisi ve Gelecek Partisi'nin eski AK Parti temsiliyeti geliştikçe artık o negatif duygu da bir aktöre yönelik olmaktan çıkıyor. Çünkü tek başına bir CHP yok karşı blokta, yine kendini iyi hissedebildiği yerden ama bugünkü iktidarın aleyhine ya da karşısına bir pozisyon alma imkanı var. Bizim gördüğümüz eğilim de budur.
"İYİ PARTİ'NİN SIÇRAMA YAPMASI SÜRPRİZ OLMAZ"
CHP'nin oy artışı olmaması şaşırtıcı gelmez ama bu söylediğim dinamik nedeniyle, İYİ Parti'nin, DEVA Partisi'nin Gelecek Partisi'nin ama özellikle de İYİ Parti'nin sıçrama yapması sürpriz olmaz benim için. Özellikle metropollerde yaşayan -ki seçmenin yarısından fazlası 11 metropolde yaşıyor- kentli profillerin içine girmiş, kadını istihdamın içine bir şekilde formal, informal sektörlerde de de olsa istihdama dahil olmaya başlamış, dindar ya da muhafazakar değerleri yüksek olsa bile, artık hayatı sadece dindarlığı ya da ibadeti üzerinden görmeyen, hayatın diğer zevklerinde de arayamaya başlayan yeni kesimler AK Parti'de kopuyor ve onlar bir adres arıyor. Tabii ki temel dürtüleri sadece özgürlük olmadığı için de yine İYİ Parti, DEVA, Gelecek Partisi gibi yerlerde dolaşacaklar.
SEZAİ TEMELLİ'NİN AÇIKLAMASI
CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun Kürt sorununun çözümü için Meclis'i adres, HDP'yi muhatap göstermesine, Eski HDP Eş Başkanı Sezai Temelli'nin "esas muhatap" olarak İmralı'yı göstermesini nasıl değerlendiriyorsunuz? Muhalefet açısından nasıl bir sonucu olur?
Benim baktığım yerden son derece yanlıştır. Sezai Bey'in durduğu yerden üç aşağı beş yukarı biliyoruz, HDP içinde farklı kanatlar veya görüşler var. "HDP Türkiyelileşsin mi yoksa sadece Kürt meselesine takılı mı kalsın" diye kodlayalım. Sezai Bey, "HDP, Kürt meselesinde kalsın" dedi. Bunu da kendiliğinden ve aklına estiği için yapmış olamaz. Eş Başkanlık yapmış, akademik dünyadan gelen ve cümlenin hangi anlama geldiğini bilecek kadar da siyasi tecrübesi olan bir insan. Üstelik de bunu CHP'nin kendinden beklenmeyecek kadar bir açılıma hazırlandığı bir saat ve HDP'nin de gerçekten önümüzdeki 1 ya da 2 yıllık seçim sürecine dair temel yol haritasını açıklamaya hazırlandığı bir dönemin ortasında yaptı. Dolayısıyla zamanlaması açısından bile Sezai Bey bilerek yaptı.
Ama ülke açısından son derece yanlış olmuştur, HDP açısından da son derece yanlış olmuştur. Kendi başına bu İYİ Parti ya da CHP seçmeninde özel bir dalgalanma üretmez amma velakin iktidar kanadının sözcülerinin mahkemeler, yargıçlar, polisler dahil güvenlik güçlerinin aradıkları önemli bir mesnet olacaktır kapatma davasında."
SÖYLEŞİNİN TAMAMI