Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, işgal edilen Filistin topraklarındaki İsrail yerleşimleriyle ilgili hazırladığı raporun kamuoyuyla paylaşıldığı basın toplantısında yaptığı açıklamada, "Yerleşimci şiddeti ve yerleşim bağlantılı ihlaller şoke edici yeni seviyelere ulaştı. Bu durum, sürdürülebilir bir Filistin Devleti kurulması ihtimalini pratikte ortadan kaldırma riski oluşturuyor" dedi.
Türk, İsrail'in Batı Şeria'daki Maale Adumim, Efrat ve Kedar yerleşim birimlerine3 bin 476 konut daha inşa etme planının "uluslararası hukukun hiçe sayılması" anlamına geldiğini söyledi.
Yayımlanan raporda ise, "İşgal Edilen Filistin Toprakları'nda ve Suriye'nin işgal edilen Golan Tepeleri'nde yerleşim yerleri kurulması ve genişlemenin sürdürülmesini, İsrail'in işgal ettiği bu topraklara kendi sivil halkını transferi izlemekte. Bu, Uluslararası Adalet Divani dâhil BM organlarınca da sürekli teyit edildiği üzere, uluslararası insani hukuk gereğince kati surette yasaktır. Bu tip transferler, müdahil olanların bireysel cezai sorumluluğunu doğurabilecek bir savaş suçu anlamına gelir" denildi.
Bu ay sonunda İsviçre'nin Cenevre'deki BM İnsan Hakları Konseyi'ne sunulacak olan 16 sayfalık raporda, İsrail'in Batı Şeria'da Ekim 2023 sonu itibarıyla bir yıllık süre zarfında 24 bin 300 yeni konut inşa ettiği belgelendi. Bunun BM'nin bölgede yerleşimlerle ilgili gözetimlerinin başladığı 2017 yılından beri kaydedilen en yüksek sayı olduğu belirtildi.
Yerleşimci şiddeti
Raporda, özellikle Hamas'ın 7 Ekim'deki saldırısının ardından Batı Şeria'daki Filistinlilere yönelik hem İsrailli yerleşimci hem de devlet şiddetinin yoğunluk, boyut ve sıklığında belirgin bir artış olduğu da belirtildi. Türk imzalı rapor, Batı Şeria'da 7 Ekim'den beri 400'ü aşkın Filistinlinin İsrail güvenlik güçleri ya da yerleşimcilerce öldürüldüğüne işaret etti.
Raporda, İsrail hükümetinin politikalarının, İsrailli yerleşimci hareketinin hedefleriyle "daha önce görülmemiş" boyutta uyumlu hâle geldiğinin görüldüğüne de dikkat çekildi.
Tamamen ya da kısmen İsrail ordusu üniformaları giyen ve orduya ait tüfekler taşıyan yerleşimcilerin Filistinlilere saldırdığı vakalara da yer verilen BM raporunda, söz konusu Batı Şerialılara bazen çok kısa mesafeden ateş edildiği bildirildi.
ABD de eleştirmişti
Yerleşim alanlarını giderek genişlettiği Batı Şeria'da dini gerekçelerle toprak hakkı olduğunu savunan İsrail, bu bölgede terörle mücadele operasyonları yürüttüğünü ve militan olduğundan şüphelenilen kişileri hedef aldığını iddia ediyor.
İsrail'in 1967'den beri işgal altında tuttuğu topraklardan Batı Şeria'da yeni konut inşa etme planlarını duyurmasının ardından Biden yönetimi de geçen ay yerleşimlerin uluslararası hukukla "bağdaşmadığını" belirtmişti.
İsrail; Batı Şeria, Gazze Şeridi ve Doğu Kudüs'ü 1967'deki Arap-İsrail savaşında ele geçirdi. Uluslararası hukuka göre, İsrail'in söz konusu Filistin topraklarında yerleşim alanları kurması yasak.