TÜİK’in Ocak 2024 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçları 11 Mart 2024’te yayımlandı. Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 9,1, mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı (atıl işgücü) ise yüzde 26,5 seviyesinde gerçekleşti.
Dar tanımlı işsizlik 3 milyon 214 bin
TÜİK’e göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde dar tanımlı işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) 2024 Ocak ayında 3 milyon 214 bin oldu.
10 yılda geniş tanımlı işsiz sayısı iki katına çıktı
DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı ise Ocak 2024’te 10 milyon 453 bin kişi olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsiz sayısı son bir yılda 2 milyon 155 bin, 10 yılda ise 5,1 milyon kişi arttı. Böylece son 10 yılda geniş tanımlı işsiz sayısı iki katına çıktı.
Devasa bir artış söz konusu
Geniş tanımlı işsiz sayısındaki bu artışın sebebi zamana bağlı eksik istihdam ve ümitsizleri, iş aramayıp çalışmaya hazır olanları, iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayacak olanları kapsayan potansiyel işgücü sayısındaki artıştır. Özellikle zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısında devasa bir artış söz konusudur.
Haftalık 45 saatten daha az çalışan ve imkanı olması durumunda daha çok çalışmayı isteyenleri kapsayan zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son bir yılda 1,9 milyondan 3,2 milyona yükselerek 1 milyon 295 kişi arttı. Raporda, “Zamana bağlı eksik istihdamdaki bu artışın sebebi ekonomideki durum ve artan enflasyon ile geçim zorluğu yaşayan kişilerin daha fazla çalışarak daha fazla ücret elde etmek isteyenler olabilir.” ifadeleri kullanıldı.
Resmi işsizlerin yüzde 87,7’si işsizlik ödeneği alamıyor
TÜİK’in resmi dar tanımlı işsizlerin ezici çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. İşsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının ağır olması ve işsizlik sigortası kaynaklarının amacı dışında kullanılması sebebiyle işsizlerin büyük çoğunluğu işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. Ocak 2024’te TÜİK toplam dar tanımlı işsiz sayısını 3 milyon 214 bin kişi olarak açıkladı. İŞKUR’un Ocak 2024 İşsizlik Sigortası Bültenleri verilerine göre ise bu ayda işsizlik ödeneği alabilenlerin sayısı 409 bin civarındadır. Böylece Ocak 2024’te resmi işsizlerin sadece yüzde 12,7’si işsizlik ödeneği alabildi. 2,8 milyonu aşkın işsiz işsizlik ödeneğinden yoksun kaldı. Bu da işsizlerin yüzde 87,3’ünün işsizlik ödeneği alamadığı anlamına geliyor.
Geniş tanımlı işsizlik: Dar tanımlı işsizliğe; iş bulma ümidini kaybeden, iş aramayan ancak çalışmaya hazır olan, mevsimlik çalışan ve zamana bağlı eksik çalışanların eklenmesiyle bulunan işsizlik türü.
Dar tanımlı işsizlik: Referans dönemi içinde istihdam halinde olmayan kişilerden iş aramak için son 4 hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve 2 hafta içinde işbaşı yapabilecek durumda olan 15 ve daha yukarı yaştaki kişiler. (Kısa Dalga)