'Ekonomik çok krizden etkilendim' diyenlerin oranı yüzde 88.9

Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi'nin yeni yayımladığı "Türkiye geneli ekonomik durum ve seçmen eğilimi saha araştırma raporu", ekonomik krizde artan borçlanma oranlarını ve vatandaşların hayat standartlarının düşmesinden şikayetçi olduğunu bir kez daha ortaya koydu.

1-12 Haziran 2022 arasında Adana, Adıyaman, Ankara, Batman, Bursa, Diyarbakır, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Konya, Mardin, Mersin, Muğla, Samsun, Şanlıurfa ve Van'da 1563 kişi ile gerçekleştirilen araştırmada, temel ihtiyaçlarını karşılayabildiğini söyleyenler oranı yüzde 22.6'da kaldı.

Araştırmanın öne çıkan sonuçları şöyle:

Araştırma grubunun yüzde 55,3’ü “Son 1 Yıl içerisinde hanelerinde işsiz kalanlar olduğunu; yüzde 45,5’i hanede işsiz kalan sayısını “1” , yüzde 26,7’si “2” , yüzde 16,3’ü “3” , yüzde 11,5’i “4 ve daha fazla” olarak belirtti.

“Ülkemizde Son Dönemlerde Yaşanan Ekonomik Kriz Sizi Nasıl Etkiliyor?” sorusuna araştırma grubunun yüzde 88,9’u “Çok Etkiliyor”, yüzde 10,7’si “Etkiliyor” derken; Siyasi partilerin seçmenlerinin tamamına yakını krizden etkilendiklerini bildirmişlerdir. Ayrıca krizden her yaş grubu etkilenmekle beraber 18-24 ile 25-34 genç yaş gruplarının daha fazla etkilendiği görüldü.

Ekonomik krizin etkisinin en çok hissedildiği durumlardan biri olan alım gücüne dair soruların ilkini “Son Bir Yıl İçerisinde Alım Gücünüz Nasıl Değişti?” sorusu oluşturdu.

Katılımcıların yüzde 4,6’sı “Alım Gücüm Bu Süreçte Çok Arttı”, yüzde 1’i “Arttı” derken; yüzde 15,5’i “Azaldı”, yüzde 78,3’ü “Çok Azaldı” yanıtlarını verdi.

Krizden etkilenme oranı ile bu soruya verilen yanıtlara bakıldığında krizin “alım gücünü arttırıcı” etkisini yaşayan toplamda yüzde 5,6’lık bir kesim olduğu anlaşıldı.

Katılımcıların yüzde 52,4’ü “Son Bir Yıl İçerisinde Kredi Aldığını”, yüzde 69,3’ü “Son Bir Yıl İçerisinde Kredi Dışında Borç” aldığını söyledi.

Borçlanan Katılımcıların yüzde 35,9’u “Daha Önce Olan Başka Borçları Ödemek İçin”, yüzde 19,4’ü “Temel Gıda Malzemeleri Almak İçin”, yüzde 17,1’i “Faturaları Ödemek İçin” Borç ve Kredi aldığını belirtti.

Araştırma grubunun yüzde 86,6’sı halen borcu olduğunu söyledi. Araştırmada, "Çalışmanın verileri, borçlanarak yaşamın idamesinin olağanlaşmaya başladığını düşündürmüştür" yorumu yapıldı.

“Faturalarınızı Ödemekte Zorlanıyor Musunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 71,8’i “Evet” , yüzde 8,1’i “Hayır” derken; “Geliriniz Giderlerinizi Karşılamaya Yetiyor Mu?” sorusuna, katılımcıların yüzde 35,9’u “Hiç Yetmiyor” , yüzde 34,7’si “Yetmiyor” , yüzde 23’ü “Kısmen Yetiyor”, yüzde 6,3’ü “Yetiyor” yanıtlarını verdi.

“Temel İhtiyaçlarınızı Karşılamakta Zorlanıyor Musunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 22,6’sı “Evet”, yüzde 31,5’i “Hayır”, yüzde 45,9’u “Kısmen” derken; “Sağlık Hizmetlerinizi Karşılayabiliyor Musunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 25,1’i “Evet”, yüzde 32,8’i “Hayır”, yüzde 42’si “Kısmen”; Sosyal Aktivitelere Katılabiliyor Musunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 3,3’ü “Evet”, yüzde 71’i “Hayır”, yüzde 25,7’si “Kısmen” yanıtlarını verdi.

“Temel İhtiyaçlarınıza Erişimde Aile/Akraba Desteğine İhtiyaç Duyuyor Musunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 40,3’ü “İhtiyaç Duysam da Onlardan Katkı/Destek Alamıyorum”, yüzde 20,3’ü “İhtiyaç Duymuyorum”, yüzde 20,9’u “Evet, Onlar da Katkı/Destek Sunuyor”, yüzde 11,1’i “Ben onlara destek sunuyorum” demiştir.

Gündelik Temel İhtiyaçlarınıza Erişimde Komşularınızdan Katkı/Destek Alabiliyor Musunuz?” sorusuna, katılımcıların yüzde 3,3’ü “Evet”, yüzde 89,8’i “Hayır” dedi.

“Hayat Pahalılığı ile Nasıl Baş Ediyorsunuz?” sorusuna çoklu yanıtlar da alınırken, katılımcıların yüzde 29,6’sı “Temel Gıda İhtiyaçlarımı Daha Az Sayıda Alarak”, yüzde 16,8’i “Kıyafet Giyim İhtiyaçlarımı Kısarak”, yüzde 13,1’i “Borçlanarak, yüzde 11,5’i “Kampanya Günlerinde Alışveriş Yaparak” derken yüzde 12,8’i “Baş Edemiyorum” yanıtını verdi. Yüzde 12,4’ü ise “Kamu Kurumlarından Maddi Yardım Alarak” pahalılıkla baş etmeye çalıştığını söyledi.

“Son 1 Yıl İçerisinde Almaktan Vazgeçtiğiniz Ürünler Nedir?” sorusuna verilen yanıtların ilk üç sırasını yüzde 29,8’ile “Giyim-Kıyafet”, yüzde 14,8 ile “Ev Eşyası/Beyaz Eşya”, yüzde 14,1 ile “Temel Gıda Ürünleri/Sebze-Meyve” yanıtları oluşturdu.

Kişisel Ekonomik Durumunuza İlişkin Kaygılarınız Var Mı? Varsa Nelerdir?” sorusuna çoklu yanıtlar veren katılımcıların yüzde 32,1’i “Hayat Standardımı Koruyamamak”, yüzde 17,9’u “Mutfak Giderlerimi Karşılayamamak”, yüzde 15’i “Taksitlerimi Ödeyememek”, yüzde 12,8’i “İşsiz Kalmak”, yüzde 11’i “Sağlık Harcamalarımı Karşılayamamak”, yüzde 9,9’u “Gelirimin Kesilmesi/Kısıtlanması” yanıtlarını vermişlerdir.

Araştırma grubunun yüzde 93,3’ü kendisine yöneltilen “Birikim Yapabiliyor Musunuz?” sorusuna “Hayır” yanıtını verdi.

“Anne-Babanızın Sizin Yaşınızdayken Sahip Oldukları Ekonomik Durumu ve Yaşam Standardını Göz Önünde Bulundurduğunuzda, Kendi Durumunuzu Nasıl Görüyorsunuz?” sorusunu katılımcıların toplamda yüzde 68’i “kötü” yanıtı verirken, toplamda yüzde 14,4’ü “iyi” yanıtını vermiştir.

“Kredi Kartınız Var Mı?” sorusuna, katılımcıların yüzde 78,1’i “Evet”, yüzde 21,9’u “Hayır” derken; kartın aylık ödemesi için, yüzde 38,1’i “Asgari Ödeme Tutarını”, yüzde 22,6’sı “Ödeyebileceğim Kadarını”, yüzde 18,7’si “Tüm Borcumu”, yüzde 11,3’ü “Her Zaman Olmasa da Tümünü” öderim demiştir.

Araştırma grubuna “Sizce Ekonomik Kriz ve Hayat Pahalılığı Nasıl Aşılır?” sorusu da yöneltildi. Çoklu yanıtların alındığı bu soruya katılımcıların yüzde 26,2’si “Demokratikleşme Gelişirse” , yüzde 16,1’i “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Değişirse” , yüzde 14,8’i “Hükümet Değişirse” , yüzde 11,4’ü “Hükümetin Ekonomi Politikaları Değişirse” , yüzde 10’u “Çatışma-Gerilim Politikaları Değişirse” yanıtlarını verdi.

Araştırmada, “Sizce Ekonomik Kriz ve Hayat Pahalılığı Nasıl Aşılır?” sorusuna verilen yanıtlar, partilerin seçmenlerine göre de dağıtıldı. Buna göre, bu soru "24 Haziran 2018’de Gerçekleşen Genel Seçimlerde Hangi Partiye Oy Verdiniz?” sorusu ile karşılaştırıldığında şu sonuçlara ulaşıldı:

* AKP’ye oy verdiğini belirten katılımcıların yüzde 29,5’i “Demokratikleşme geliştirilirse”, yüzde 18,4’ü “Hükümetin ekonomi politikaları değişirse”, yüzde 17,1’i “Mülteciler/ Sığınmacılar giderse”;

* CHP’ye oy verdiğini belirtenlerin yüzde 26,7’si “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi değişirse”, yüzde 23,5’i “Demokratikleşme geliştirilirse”, yüzde 22,8’i “Hükümet değişirse”;

* HDP’ye oy verdiğini belirtenlerin yüzde 27’si “Demokratikleşme geliştirilirse”, yüzde 22,8’i “Çatışma- gerilim politikaları değişirse”, yüzde 19,8’i “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi değişirse”;

* MHP’ye oy verdiğini belirtenlerin yüzde 23,2’si “Hükümetin ekonomi politikaları değişirse”, yüzde 21,7’si “Gelir eşitsizliği giderilirse”, yüzde 20,3’ü “Demokratikleşme geliştirilirse”;

* İYİ PARTİ’ye oy verdiğini belirtenlerin yüzde 37’si “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi değişirse”, yüzde 25,2’si “Demokratikleşme geliştirilirse”, yüzde 16’sı “Hükümet değişirse”;

* SAADET PARTİSİ’ne oy verdiğini söyleyenlerin yüzde 33,3’ü “Hükümet değişirse”, yüzde 25’i “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi değişirse”, yüzde 25’i “Demokratikleşme geliştirilirse”;

* Oy kullanmadığını belirtenlerin de yüzde 20,3’ü “Demokratikleşme geliştirilirse”, yüzde 20’si “Hükümet değişirse”, yüzde 19,7’si “Çatışma- gerilim politikaları değişirse” yanıtlarını verdi. (Kısa Dalga)