Free Web Turkey 2022 İnternet Sansürü Raporu yayımlandı. Raporda; açık kaynak taramasına göre 1 Ocak-31 Aralık 2022 tarihleri arasında "alan adı, haber, sosyal medya paylaşımları ve sosyal medya hesapları'ndan oluşan en az 40 bin 536 URL’nin mahkeme kararlarıyla erişim engeli getirildiği belirtildi.
1770 engellenen içerik Erdoğan ve ailesi hakkında
Rapora göre erişime engellenen en az 3 bin 196 haberin içeriklerinnin dağılımına bakıldığında 1770 ile en çok hükümet ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ailesi hakkındaki usulsüzlük iddialarına değinilen haberler engellendi.
En 40 bin 536 URL engellendi
Raporda yer alan tespitler şöyle:
"Free Web Turkey Platformu’nun yaptığı açık kaynak taramasına göre 1 Ocak-31 Aralık 2022 tarihlerini kapsayan 12 aylık zaman diliminde alan adı, haber, sosyal medya paylaşımları ve sosyal medya hesaplarından oluşan en az 40 bin 536 URL’e mahkeme kararlarıyla erişim engeli getirilmiştir.
'Yetişkin, bahis, dolandırıcılık, finansal siteler, terör' temalı yayımlar ilk sırada
2022 yılında en az 35 bin 66 alan adı, 3 bin 196 haber, 2 bin 90 sosyal medya paylaşımı ve 184 sosyal medya hesabına erişimin engellendiği tespit edilmiştir. 2022’de 35 bin 66 ile en fazla erişim engeli, alan adlarına uygulanmıştır. Bu 35 bin 66 alan adının 35 binini "Yetişkin, bahis, dolandırıcılık, finansal siteler, terör" temalı yayımlar yaptığı iddia edilen siteler oluştururken onu 53 ile "Muhalif siteler" takip etmektedir.
'Hükümetin ideolojisine taban yabana zıt' tespiti
'Muhalif siteler" ifadesi ile Etkin Haber Ajansı (ETHA), Mezopotamya Ajansı, Kızıl Bayrak, Jin News, Siyasi Haber, Umut Gazetesi, Komün Dergi, Gazete Yolculuk, Özgür Gelecek, PİRHA, Yeni Demokrasi ve Kaldıraç Dergisi gibi hükümetin ideolojisine taban tabana zıt bir yayın politikası benimseyen gazetelerin internet siteleri kast edilmektedir.
En çok engellenen site ETHA
Muhalif sitelere ait en az 53 alan adının 51 farklı kararla erişime engellendiği gözlemlenmiştir. Bu da bazı sitelerin birden fazla kez erişime engellendiği anlamına gelmektedir. Muhalif siteler arasında alan adı en çok engellenen ise ETHA olmuştur. 2022’ye etha28.com alan adı üzerinden yayım yaparak başlayan ETHA, yılı etha49.com adresinden yayım yaparak kapatmıştır. Buna göre 2022’de ajansın tam 21 alan adı için erişim engeli kararı verilmiştir.
Deutsch Welle engellenenler arasında
En az 13 URL’in erişime engellendiği ve buna 10 kararla ulaşıldığı görülmektedir. Bu kategoride sosyal medya platformu Tumblr, Manga kültürüne yer veren Mangago, içerik dağıtım ağı Bunny CDN, haber kuruluşu Deutsche Welle, dijital araştırma projesi Radio Garden ve Havrita gibi platformlar yer almaktadır.
İlk sırada Adana İl Jandarma Komutanlığı
Alan adı kategorisinde en çok URL engelleyen mercilerin dağılımına bakıldığında ise birinci sırada 12 bin 208 ile Adana İl Jandarma Komutanlığı yer alırken onu 5 bin 252 ile Denizli İl Jandarma Komutanlığı ve 4 bin 983 ile Elazığ İl Jandarma Komutanlığı takip etmektedir. İl Jandarma Komutanlıkları tarafından engellenen tüm URL’ler "yetişkin, bahis, dolandırıcılık, finansal siteler, terör" temalı yayım yaptıkları iddia edilen sitelere aittir.
İl jandarma komutanlıklarının ardından TFF geliyor
İlk yedi sıra il jandarma komutanlıklarından oluşurken sekizinci sırada 866 URL ile Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), dokuzuncu sırada ise 852 URL ile Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) yer almaktadır. TFF’nin engellediği alan adlarının korsan maç yayımı yapan sitelere, SPK’nın engellediği alan adlarının ise izinsiz foreks işlemi yapan sitelere ait olduğu tespit edilmiştir.
Muhalif siteler başlığındaki engellemelere 'Milli güvenlik ve kamu düzenin korunması' gerekçesi
Alan adlarının engellenme gerekçelerine bakıldığında ise birinci sırada "yasa dışı ve/veya müstehcen içerikli paylaşımlar yapılması'nın yer aldığı gözlemlenmiştir. Onun ardından "terör örgütü propagandası yapmak" gelirken üçüncü sırada ise "milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması" yer almaktadır. "Milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması" gerekçesiyle erişime engellenen alan adlarının tamamı, "Muhalif Siteler" alt başlığında da belirtilen ve hükümetin ideolojisiyle taban tabana zıt bir çizgide yayım yapan gazetelere aittir.
Erdoğan hakkındaki içeriklerin tümünü avukatı İnal engelletmiş
Erişime engellenen en az 3 bin 196 haberin içeriklerine göre dağılımına bakıldığında ise 1770 ile en çok hükümet ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ailesi hakkındaki usulsüzlük iddialarına değinilen haberlerin engellendiği görülmektedir. Onu, 517 ile AKP’ye yakın kişi ve organizasyonlar hakkındaki usulsüzlük iddialarının anlatıldığı haberler takip etmektedir. Ardından ise 402 Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eski avukatı hakkındaki içerikler gelmektedir. Bu kategoride, bir dönem Erdoğan’ın avukatlığını yapan Mustafa Doğan İnal hakkındaki içerikler yer almaktadır. Bu kategorideki içeriklerin tümü, İnal’ın talebiyle erişime engellenmiştir.
Birinci sırada "kişilik hakları ihlali'
'Haber" kategorisinde en çok URL engelleyen mercilerin dağılımına bakıldığında ise birinci sırada 404 URL ile Küçükçekmece 1. Sulh Ceza Hakimliğinin yer aldığı, onu 282 URL ile Ankara Batı 2. Sulh Ceza Hakimliği ve 252 URL ile İstanbul Anadolu 3. Sulh Ceza Hakimliğinin takip ettiği görülmektedir. Haberlerin engellenme gerekçelerine bakıldığında ise birinci sırada "kişilik hakları ihlali'nin yer aldığı görülmektedir.
2022 yılında erişime engellenen 3 bin 196 haberin 3.191’i "kişilik hakları ihlali', 3’ü "milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması', 2’si ise "zaman aşımı, haberin o tarihte gerçeklik ve doğruluk kriterlerini karşılamasının artık bir önemi kalmadığı" gerekçesiyle engellenmiştir. Kişilik hakları ihlali nedeniyle engellenen haberlerin temel dağılımına bakıldığında, 1.770 haber ile en çok hükümet ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ailesini konu edinen haberlerin erişime engellendiği görülmektedir." (ANKA)