G7 ülkelerinin liderleri, video konferansı aracılığıyla gerçekleştirdikleri i zirvede Afganistan'daki gelişmeleri ele aldılar, ardından yayımladıkları ortak açıklamada Taliban'a uyarılarda bulundular.
ABD, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Japonya ve Kanada'nın oluşturduğu G7 ülkelerinin açıklamasında, Afganistan'daki gelişmelerden "ciddi endişe" duyulduğuna vurgu yapıldı, insani bir krizin önlenmesi, savunmasız Afganların ve yabancı ülke vatandaşlarının güvenliğinin sağlanması için "itidal” çağrısında bulunuldu.
Afganistan'ın bir daha asla uluslararası terörizm için güvenli bir liman olmaması gerektiğine vurgu yapılan açıklamada, "Partnerlerimizle, özellikle de NATO müttefikleriyle birlikte çalışarak, her nerede olursa olsun terörizmle kararlılık ve dayanışma içerisinde mücadele edeceğiz” denildi.
Açıklamada kurulacak yeni Afgan hükümetinden beklentiler de sıralandı. G7 liderleri, Afgan hükümetinin, terörle mücadelede uluslararası taahhütlerine bağlı kalması gerektiğine işaret ederken, özellikle kadınların, çocukların, etnik ve dini azınlıkların, ayrım gözetmeksizin tüm Afganların insan haklarının korunması gerektiği kayda geçirildi.
Hukukun üstünlüğüne bağlı kalınması, insani yardımlara koşulsuz izin verilmesi, insan ve uyuşturucu kaçakçılığı ile etkili mücadele sergilenmesi yine G7 liderlerinin açıklamasında kurulacak yeni Afgan hükümetinden beklentiler olarak yer aldı.
Dünyanın en sanayileşmiş ülkelerinin oluşturduğu G7'nin liderleri Afganistan'da insani yardımları sürdürme taahhüdünde bulunurken, Afgan mültecilere ev sahipliği yapan ülkelerle işbirliğinin süreceğine vurgu yaptılar.
"Acil önceliğimiz vatandaşlarımızın ve son yirmi yılda bizimle işbirliği yapan, çabalarımızı destekleyen, Afganların güvenli tahliyesini sağlamaktır” ifadelerinin yer aldığı açıklamada, Afgan mültecilere ev sahipliği yapan ülkelerle koordineli çalışılacağı, Afgan mültecilerin güvenli ve yasal yollarla yeniden yerleştirilmesine dönük işbirliği yapılacağı belirtildi.
Afganistan'ın içinden geçmekte olduğu süreci, karşı karşıya olduğu sorunları uluslararası platformlarda ele almaya devam edeceklerini aktaran G7 liderleri, "Bunu yaparken Afgan partnerlerimizi söyledikleriyle değil eylemleriyle değerlendireceğiz” ifadesine yer verdiler.
Liderler ortak açıklamada son olarak Taliban'a yönelik uyarı niteliği taşıyan şu ifadeleri kullandılar:
"Özellikle, Taliban'ın terörü önlemedeki adımları, kadın hakları, kız çocukları ve azınlıkların insan hakları konularındaki eylemleri ve Afganistan'da kapsayıcı bir çözüm bulunması konusunda yaptıklarından sorumlu tutulacağını yeniden teyit ediyoruz. Gelecekteki herhangi bir hükümetin meşruiyeti, istikrarlı bir Afganistan için uluslararası yükümlülük ve taahhütlerine bağlı kalmak için sergilediği yaklaşıma bağlıdır.”
Bu arada zirvede ABD Başkanı Biden'ın Afganistan'daki ABD askerlerini çekme tarihini erteleme beklentisine somut bir yanıt vermediği, Amerikan askerlerini 31 Ağustos tarihinden sonra Afganistan'da tutmaya devam etmenin olası terör saldırıları tehlikesi nedeniyle risk oluşturduğa dikkat çektiği belirtildi.
Ancak G7'nin dönem başkanlığı yürüten İngiltere'nin Başbakanı Boris Johnson, zirve sonrasında yaptığı açıklamada, Taliban'ın 31 Ağustos sonrasında da ülkeden ayrılmak isteyenlerin tahliye edilmesine izin vermeyi taahhüt etmesi gerektiğini söyledi.
Almanya Başbakanı Angela Merkel ise Biden'ın zirvede kendilerine 31 Ağustos tarihinden farklı bir tarih dile getirmediğini açıkladı.
Öte yandan Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, Biden'ın, Taliban'ın işbirliği yapması halinde ABD askerlerini 31 Ağustos tarihinde çekme planında ilerlemek istediğini ancak aynı zamanda savunma ve dışişleri bakanlıklarına "acil eylem planı" hazırlığı yapmaları talimatını verdiğine dikkat çekildi.
DW, Reuters, dpa, AP/ DA, TY
© Deutsche Welle Türkçe