Karabük'ün Eskipazar ilçesinde Geç Kalkolitik, Roma ve Erken Bizans dönemlerinde yerleşim yeri olarak kullanılan Hadrianaupolis Antik Kenti'ndeki kazı çalışmaları, Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş başkanlığında devam ediyor.
Geçen yıl ortaya çıkartılan kare planlı bir yapıda devam eden kazılardaki bir kaya parçasında "Kurtarıcı Asklepios'a Ailios Deiotaros sundu" ifadesi bulunan bir yazıt bulundu.
'ASKLEPIOS, ANTİK DÖNEMDE SAĞLIK TANRISIDIR'
Doç. Dr. Çelikbaş, yazıtın bulunmasıyla Hadrianaupolis'te Asklepios kültürünün varlığını tespit ettiklerini belirterek, "Yazıtta, 'Kurtarıcı Asklepios’a Ailios Deiotaros sundu' yazıyor. Burada Asklepios'un varlığını tahmin ediyorduk ama yazıtın çıkmasıyla artık Hadrianaupolis'te Asklepios kültürünün varlığını net bir şekilde tespit etmiş olduk. Asklepios antik dönemde sağlık tanrısıdır. Asklepios kültürünün olduğu yerlerde genellikle şifahaneler yani antik dönemin hastaneleri bulunur" ifadelerini kullandı.
'KARADENİZ'DE ASKLEPIOS KÜLTÜRÜ İLK DEFA TESPİT EDİLDİ'
Antik dönemin şifahanelerinin Bergama'da ve Allianoi'de görüldüğünü vurgulayan Çelikbaş, şöyle konuştu:
"Karadeniz'de Asklepios kültürünün ilk defa tespit edildiğini söyleyebiliriz. Hadrianaupolis'in kendi basmış olduğu sikkelerde tanrı Asklepios figürlerini görmüştük. Sikkelerdeki figürler bir yerdeki kültür varlığını yüzde yüz ifade etmez. Bir adak sütununda patera ve yılanları görmüştük. Bunun Asklepios ile bağlantılı olduğunu düşünmüştük fakat yazıtın çıkması ile Hadrianaupolis'te gerçekten bir Asklepios kültürünün olduğunu net bir şekilde ortaya koydu."
Hadrianaupolis'in sınırları içinde Akkaya termal kaynağının olduğunu söyleyen Çelikbaş, "Genellikle Asklepioslar sıcak su kaynaklarının etrafında olur. Akkaya termal kaynağının yakınında olması Asklepios kültürünün burada olmasındaki en büyük neden olarak karşımıza çıkıyor. Hadrianaupolis, antik dönemin, özellikle Roma döneminin en önemli kült merkezlerinden olduğunu söyleyebiliriz" diye konuştu.
Yazıtın milattan sonra 2. yüzyıla ait olduğunu belirten Çelikbaş, "Bu da erken imparatorluk dönemi demek. Hadrianaupolis'in gerçekten erken imparatorluk döneminde önemli bir Roma kenti ve bir kült merkezi olduğunu söyleyebiliriz" dedi.
HADRİANAUPOLİS ANTİK KENTİ
Milattan önce 1'inci yüzyılda kurulan ve milattan sonra 8'inci yüzyıla kadar yerleşim yeri olarak kullanılan antik kent Hadrianaupolis, ilçenin 3 kilometre batısında yer alıyor.
Hadrianaupolis Antik Kenti'nde, İncil'de adı geçen nehirler Geon, Phison, Tigris ve Euphrates'un yer aldığı, at, fil, panter, geyik ve grifon (sanat tarihinde görülen karışık bir hayvana verilen isim) gibi birçok hayvanın tasvir edildiği kiliselerin tabanındaki mozaiklerle ünlenen ve bu nedenle "Karadeniz'in Zeugması" şeklinde adlandırılan antik kentte, şimdiye kadar iki hamam, iki kilise, bir savunma yapısı, kaya mezarları, tiyatro, bir kemerli ve kubbeli yapı, anıtsal kültik niş, sur, villa, diğer anıtsal binalar ile bazı kült alanları gibi yapılar bulundu.
Dört Nehir Kilisesi'nin 50 metre kadar güneyinde ilk defa geçen sene yapılan kazılarda satır ve ok ucu gibi eserlere rastlanan kare planlı yapıda, son olarak 1600 yıllık kantar ağırlığı bulundu.