Verena Greb
İki Hollywood sendikasının 1960'tan bu yana gerçekleştirdiği ilk ortak grev, ABD eğlence sektörünü kelimenin tam anlamıyla felç etti. "Amerika Yazarlar Birliği” (Writers Guild of America/WGA) bünyesindeki senarist ve yazarların mayıs ayından bu yana devam eden grevi, pek çok dizi prodüksiyonunun durmasına neden olmuştu. Şimdi buna bir de Sinema Oyuncuları Birliği-Amerikan Televizyon ve Radyo Sanatçıları Federasyonu (Screen Actors Guild-American Federation of Television and Radio Artists/SAG-AFTRA) adlı sendikanın grevi eklendi.
Sendika üyesi aktör ve aktrislerin grevi, Los Angeles yerel saatiyle 14 Temmuz gece yarısından bir dakika sonra başladı. Grev nedeniyle ABD'de şu anda neredeyse hiçbir film ve dizi çekilemiyor.
160 binden fazla sinema ve televizyon oyuncusu ile dublörün üye olduğu SAG-AFTRA’nın grev kararı alınmasının nedeni, Hollywood stüdyolarını ve yayın platformlarını temsil eden "Amerikan Televizyon ve Film Stüdyoları Birliği” (AMPTP) ile yapılan görüşmelerin henüz bir anlaşmayla sonuçlanmamış olması. "Entertainment Weekly" adlı haftalık eğlence sektörü dergisine göre, söz konusu grev, tüm film endüstrisini derinden sarsacak nitelikte.
Hollywod oyuncuları, diğer hususların yanı sıra, daha iyi ücret (özellikle de tekrar gösterimler için yapılan ödemelerden daha fazla pay) ve gerçeğinden ayırt edilemeyecek bir şekilde oyuncuların yerini alabilen "yapay zekâ karakterlerine” karşı koruma sağlayacak düzenlemeler talep ediyor.
Grevden hangi ABD yapımları etkilenecek?
Sayısız yapımın çekimleri durdurulduğundan, Netflix, Disney, Apple TV, Paramount ve Amazon Prime gibi Amerikan menşeli yayın hizmeti kullanıcılarının ve sinemaseverlerin, önümüzdeki altı ila dokuz ay içinde piyasaya yeni ABD yapımı çıkmamasına hazırlıklı olmaları gerekiyor.
Askıya alınan yapımlar arasında Ridley Scott'ın "Gladiator 2", Tim Burton'ın "Beetlejuice 2", Star Wars serisi "The Mandalorian: Season 4", "Bad Boys 4", Twister'ın devam filmi "Twisters" ve "The Sandman: Season 2" yer alıyor.
Tom Cruise'un başrolünü oynadığı aksiyon filmi "Mission: Impossible 7 - Dead Reckoning 1" için çekimler büyük ölçüde tamamlandı. Ancak bu filmin ikinci bölümü olan ve hemen akabinde vizyona girmesi planlanan "Mission: Impossible 8 - Dead Reckoning 2"nin çekimleri şimdilik rafa kalktı. Aynı şekilde "White Lotus: Season 3", "Emily in Paris: Season 4" ve "Alien "ın çekimlerine de başlanmayacak.
Grev devam ederse, bu yıl için planlanan başka bazı dev yapımların çekimleri de ertelenebilir.
Mayıs ayının başından bu yana grevde olan senaristler, set çalışanlarından da destek aldıkları için "Stranger Things 5" ya da "Yellowjackets" gibi diziler zaten oyuncuların grevinden önce de prodüksiyona devam edemiyordu. Ayrıca Jimmy Kimmel ya da John Oliver gibi sunucuların ABD'de popüler olan gece şovları da iptal edilmişti. Devam eden müzakereler nedeniyle Marvel ve Disney gibi büyük yapım şirketleri, yeni filmlerin vizyon tarihlerini erteleyeceklerini açıklamıştı. Bu durum özellikle Marvel'in "Captain America" ve "Blade" yapımlarını dört gözle bekleyen süper kahraman hayranlarını fazlasıyla üzdü. Disney de iddialı animasyon yapımları "Moana" ve "Avatar"ın devam filmlerini şimdilik rafa kaldırdı.
Artık kırmızı halıda boy göstermek yok
Grev kuralları gereğince ayrıca sendika üyesi aktör ve aktrislerin rol aldığı filmlerin tanıtmalarına izin verilmeyecek. Dolayısıyla ister ABD'de olsun ister başka bir ülkede, yıldızların medya mensuplarına kırmızı halıda poz vermeleri de yasak. Bu nedenle "Barbie" filminin oyuncuları Ryan Gosling ve Margot Robbie'nin, bugün (15.07.2023) Berlin'de yapılacak Almanya galasına katılımları iptal edildi. Oyuncular olmadan, galanın hayli sönük geçmesi kuvvetle muhtemel.
Grev kararı, "Oppenheimer" filminin Londra'daki galasını da etkiledi. Başrol oyuncuları Cillian Murphy ve Emily Blunt, her ne kadar kırmızı halıda basının karşısına çıksalar da film başlamadan önce, yönetmen Christopher Nolan ile birlikte salondan ayrıldılar. Daha sonra Twitter'da yayınlanan bir videoda, Christopher Nolan, alkışlar eşliğinde yaptığı açıklamada, ayrılmalarının "Greve destek amaçlı bir eylem" olduğunu duyurdu.
Film ve dizi oyuncuları için SAG-AFTRA sendikasına üye olmak, ABD eğlence sektöründe iş bulabilmek için "olmazsa olmaz bir koşul” olarak görülüyor. Hatta pek çok yapım, sendika üyeliğini şart koşuyor. Üyelerin, sağlık ve yaşlılık sigortalarına da sahip olması, en önemli avantajların başında geliyor. Sendikasız aktör ve aktrislerin rol aldığı yapımlar, grev kararından etkilenmeyecek. Ancak SAG-AFTRA, söz konusu oyuncuların "grev kırıcı” olarak kara listeye alınabileceğini ima etti.
Grev ne kadar sürecek?
Oyuncu ve senarist sendikalarıyla toplu pazarlıklarda Hollywood stüdyolarını ve yayın platformlarını "Sinema ve Televizyon Yapımcıları Birliği” adlı kuruluş temsil ediyor. Tarafların ne zaman bir anlaşmaya varacaklarını kimse tahmin edemiyor. Gözlemciler, grevin aylarca sürebileceğini belirtiyor.
Senaristler ve oyuncuların aynı anda greve gitmesi, en son 60 yıl önce gerçekleşmişti. O zaman, yazarlar beş ay boyunca grev yaparken oyuncular da altı hafta süreyle işi bırakmıştı. Yapım stüdyolarının, oyuncu ve senaristlerin sağlık sigortası ve emeklilik primlerini ödemesi, en önemli talebi teşkil ediyordu. SAG'ın o dönemki başkanı ise daha sonra ABD Başkanı olacak olan aktör Ronald Reagan'dı.