İran'ın hafta sonunda insansız hava aracı ve füzelerle İsrail'e düzenlediği saldırının ardından küresel hava trafiğinde ciddi aksamalar yaşandı. Aralarında Alman havayolu şirketi Lufthansa'nın da bulunduğu bazı havayolu şirketleri Asya'yla bağlantılı uçuşlarını iptal etmek ya da daha uzun rotaları kullanmak zorunda kaldı.
Saldırı nedeniyle hava sahasını kapatan İsrail, İran, Irak, Lübnan ve Ürdün pazar günü hava sahalarını yeniden açtı. Ancak Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA), son gelişmeler ışığında yine de dikkatli olunması uyarısında bulundu. Ajans, özellikle Tahran'ın hava sahasında yanlış değerlendirme ya da yanlış tespitler yapılabileceği tehlikesine dikkat çekti.
Lufthansa bugün karar verecek
Havayolu şirketlerinin kriz yönetimleri de düzenli olarak güvenlik durumunun analiz edildiğini duyurdu. İsviçre merkezli Swiss ile Avusturya Havayollarını bünyesinde barındıran Lufthansa Grubu, Tel Aviv, Beyrut ve Erbil kentlerine Pazartesi gecesine dek uçuşları askıya aldı. Lufthansa sözcüsü yaptığı açıklamada, uçuşların Salı günü yeniden başlayıp başlamayacağına bugün öğleden sonra karar verileceğini söyledi.
Lufthansa, Ortadoğu'daki gerginlik nedeniyle 6 Nisan'dan itibaren İran'ın başkenti Tahran'a uçuşlarını 18 Nisan Perşembe gününe kadar askıya almıştı. Avusturya Havayolları Viyana'dan Tahran ve Beyrut'a uçuşları hafta sonundan itibaren 18 Nisan'a kadar durdurdu. İsviçre merkezli Luftansa Grubu'na bağlı Swiss de İran hava sahasının kullanılmasından kaçınılacağını duyurdu. Şirketin Asya ülkelerine yaptığı uçuşların süresi bu karar nedeniyle 90 dakikaya kadar uzadı.
Avrupalı KLM, Easyjet, Wizz ve Iberia Express havayolu şirketleri de İsrail'e uçuşları iptal etti. Aralarında Emirates, Katar ve Etihad'ın bulunduğu Ortadoğu'nun büyük havayolu şirketleri ise İran'ın İsrail'e saldırısı sırasında ara verdiği uçuşlara Pazar gününden itibaren tekrar başladı.
"11 Eylül saldırılarından bu yana yaşanan en büyük aksaklık"
Hava sahası ve havalimanlarını denetleyen Opsgroup'un kurucusu Mark Zee, İsrail-İran gerginliğinin tırmanmasının, Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) 11 Eylül 2011 tarihinde düzenlenen terör saldırılarından bu yana hava trafiğinde yaşanan en büyük aksamaya neden olduğunu söyledi. Zee yaptığı açıklamada, "(11 Eylül) O dönemden beri bu kadar çok farklı hava sahasının bu kadar kısa süre içinde kapandığı bir duruma tanıklık etmedik, bu kaosa sebep oluyor" dedi.
Hamas'ın geçen yıl 7 Ekim'de İsrail'e düzenlediği terör saldırıları sonrasında birçok havayolu şirketi İsrail'e uçuşlarını yaklaşık üç ay askıya almıştı. Saldırı sonrasında Mısır ve Ürdün gibi tatil için tercih edilen ülkelerin bazı noktalarına uçuşlar da iptal edilmiş, turizm zarara uğramıştı.
Mark Zee, İran hava sahasının Avrupa-Asya arasında uçan havayolu şirketleri tarafından kullanıldığını ve şimdi İsrail-İran gerginliğinin tırmanmasının ardından alternatif rota olarak Türkiye ya da Mısır ve Suudi Arabistan hava sahalarının kullanıldığını söyledi. Asya'ya uçuşların süresi, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırdığı 2022 Şubat'ından bu yana Rusya hava sahasının kullanılmasından kaçınıldığı için uzamıştı.
rtr / HT,BK