Resmi nüfus verilerine göre, ülke nüfusunun yüzde 18’inin yaşadığı bir metropol olan İstanbul; göç, nüfus artışı, işgücü piyasasına katılım, trafik yoğunluğu gibi pek çok devinim unsurunun daha hızlı değişmesini beraberinde getiriyor.
İstanbul’daki bu devinim, hayatın ritmini sosyolojik olarak da daha hızlı değiştiriyor. İstanbullular, Türkiye geneline göre daha hızlı ve daha yüksek oranda apartmanlaşıyor, modernleşiyor, işgücüne katılıyor.
Yıllar içinde nüfus ilk kez azaldı
2023 yılı sonu itibarıyla resmi verilere göre, İstanbul’da 15 milyon 655 bin 924 kişi yaşıyor. Bu sayı, Türkiye nüfusunun yüzde 18,34’ünü oluşturuyor. Geçen yıl Türkiye’nin yıllık nüfus artışı binde 1,1 iken, İstanbul’da bu oran binde eksi 16’ydı. İstanbul yıllar içindeki genel örüntüsünü kırarak ilk kez nüfusunu azalttı.
KONDA’nın raporuna göre ise İstanbul’un yıllar içinde net göç hızı da azalmaya başladı. 2022 yılında İstanbul 385 bin 294 göç alırken 418 bin 082 göç verdi. Bu da binde 2,06 oranında net göç hızına işaret ediyor.
Rapora göre; her 5 emekliden 4’ü 31 yıldan uzun süredir İstanbul’da yaşıyor. Emeklilerden sonra 31 yıldan daha uzun süredir İstanbul’da yaşayan en büyük çalışma kümesi yüzde 46 oranı ile ev kadınları. 1 veya 2 yıldır İstanbul’da yaşayanların oranının en yüksek olduğu küme yüzde 13 oranıyla öğrenciler.
İhracatın yarısından fazlasını İstanbul yapıyor
İstanbul, Türkiye ekonomisinin lokomotifi olma görevini sürdürüyor. Türkiye toplam ihracatının yarısını, ithalatının yarısından fazlasını İstanbul yapıyor. İstanbul’un Türkiye geneline oranla yaptığı ithalat, bir önceki yıla göre de artmış görünüyor.
Dindarlık azaldı hayat tarzı modernleşti
KONDA’nın Aralık 2013 Barometresi’nde İstanbul’da yaşayanların yüzde 32’si hayat tarzını modern olarak tanımlarken bu oran düzenli olarak artış gösterdi ve bu ay yüzde 38’e ulaştı. Geleneksel muhafazakâr oranı yıllar içindeki salınımıyla birlikte aynı düzeyde kalırken dindar muhafazakârların oranı 5 puan azalarak yüzde 25’e geldi.
150.Barometre raporunda ise Türkiye’nin 15 yıllık değişimi gözler önüne seriliyor. 2023 yılında da Türkiye genelinde modern oranının yüzde 34, geleneksel muhafazakâr oranının yüzde 42, dindar muhafazakâr oranının yüzde 24 olarak çıktı. Buna göre; İstanbul’da dindar muhafazakârların oranı, Türkiye geneliyle aynı düzeyde kalırken geleneksel muhafazakârlığın yerini modernlik almaya başlıyor.
Ateist ve deist oranı arttı
İstanbul’da yıllar içinde ateist ve deist oranındaki artış da göze çarpıyor. KONDA’nın Aralık 2018 Barometresi’nde yüzde 5 olarak ölçülen inançsız oranı karşısında bugün yüzde 6 oranında ateist, yüzde 4 oranında inançsız olarak kendini tanımlayanların olduğu görüldü. Ateist ve inançsız oranının toplamı da Türkiye genelinin 4 puan üzerinde ölçülüyor.