Bartın’ın Amasra ilçesinde meydana gelen ve 41 madencinin yaşamını yitirmesine neden olan maden ocağı patlamasına ilişkin bilirkişi raporunda facianın nedeni 6 maddede sıralandı. Bilirkişiler, Türkiye Taş Kömürü Kurumu Genel Müdürü ve yardımcısına da sorumluluk yüklendi. Tutuklanan 8 şüphelinin, “Taksirle birden çok kişinin ölümüne neden olmak” suçundan tutuklandıkları öğrenildi.
Kısa Dalga, Amasra maden ocağı faciasının nedenlerini ortaya koyan 28 sayfalık bilirkişi raporunun detaylarına ulaştı.
Alınan bilgiye göre raporda facianın nedenleri olarak, “havalandırma”, “metan drenajı”, “kömür tozu”, “denetleme eksikliği”, “teknik personel eksikliği” ve “iş güvenliği tatbikatı eksikliği” sıralandı.
Bu ana başlıklar altında özetle şu tespitler yer aldı:
1) HAVALANDIRMA: Raporda, havalandırmanın yetersiz ve etkisiz olduğu belirtildi. Ocaklarda hava dolaşımının sağlanamadığı vurgulanan bu bölümde, zaman zaman ölçümlerin olması gereken değerlerin üzerinde olduğu ancak gerekli önlem alınmadığı belirtildikten sonra, “Hava dolaşımı gerektiği sağlanabilseydi, kaza meydana gelmezdi” görüşü paylaşıldı.
2) METAN DRENAJI: Raporda, metan drenajı konusunda zaman içinde gerekli önlemlerin alınmadığı, böylelikle metan gazının yayılmasının önlenmediği, bu nedenle de sonuçlarının daha yıkıcı olduğu vurgulandı. Raporun bu bölümünde, Türkiye Taş Kömürü İşletmeleri’nin hiçbir ocağında bu konuda yeterli teknik altyapının bulunmadığına da işaret edildi.
3) ÜRETİM DURMASIN DİYE KÖMÜR TOZU MÜCADELESİ EKSİKLİĞİ: Raporda, ocağın tabanına yayılan kömür tozunun yanıcı özelliğinin ortadan kaldırılması için çalışma yapılmadığı, bu tozun zaman zaman üretime ara verilerek temizlenmesi gerektiği ancak bu şartın fazla üretim amacıyla yerine getirilmediği vurulandı. Raporda, kömür tozu ve yanıcı özelliği ile yeterince mücadele edilmediği için ölümlerin arttığı belirtildi.
4) ÇOK TEHLİKELİ İŞTİ AMA BUNA GÖRE DENETİM YAPILMADI: Raporun en kritik bölümlerinden birini de “denetim” ana başlığı oluşturdu. Raporun bu bölümünde sahada yapılan işin “çok tehlikeli işler” sınıfında olduğu vurgulandıktan sonra bu konuda Enerji Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Ruhsat Değerlendirme Dairesi Başkanlığı’nın gerekli denetimleri yapmadığı kaydedildi.
5) TEKNİK PERSONEL EKSİKLİĞİ: Alınan bilgiye göre raporda, özellikle vardiya mühendislerinin sayısının eksikliğine işaret edildi. Bu durumun da zaten yeterince yapılmayan denetlemeler sırasında tehlike sınırlarını aşan değerlerin tespit edilmesine rağmen yine üretime ara verilmeden devam edilmiş olmasının kazanın boyutunu arttırdığı belirtildi.
6) MASKE TAKMAK BİLE ÖĞRETİLMEMİŞ, TATBİKAT ETSİK: Raporda, madende çalışan işçilere sahip olunan teknik aletlerin kullanımı konusunda yeterince eğitim verilmediği belirtildi. Madenden çıkarılan cansız bedenlerde maske takılı olmadığının görüldüğünü not düşen bilirkişiler, işçilere özellikle maske takma konusunda yeterli tatbikat yaptırılmadığını bunun da ölümlerin baş nedenlerinden biri olduğu vurgulandı. Raporda, işçilere maskenin nasıl takılacağının sadece bir işçi üzerinde gösterildiği, her bir işçiye daha hızlı maske takma tatbikatı yaptırılmadığı kaydedildi.
İŞTE SORUMLULUK ORANLARI
Alınan bilgiye göre raporun sonuç bölümünde isim belirtilmeden facianın sorumluluk nedenleri tek tek belirtildi. Her bir alandaki görevliler için 1’den 6’ya kadar sıralanan eksiklikler atfedildi. Buna göre sorumluluklar şöyle paylaştırıldı:
Müessese Müdürü 1’den 6’ya kadar her maddeden sorumlu tutuldu. Yani buna göre Müessese Müdürünün sorumluluğu, “havalandırma”, “metan drenajı”, “kömür tozu”, “denetleme eksikliği”, “teknik personel eksikliği” ve “iş güvenliği tatbikatı eksikliği” olarak tespit edildi.
TTK Genel Müdürü; 1, 2 ve 5. Maddelerden sorumlu tutuldu. Buna göre TTK Genel Müdürü’nün ocağın havalandırması konusunda yeterli önlem almadığı, “metan drenajı” konusunda görevini yapmadığı ve “teknik personel eksikliği”ni gidermediği kaydedildi.
TTK Genel Müdür Yardımcısı sadece “havalandırma” ve “metan drenajı”ndan sorumlu tutuldu.
İşletme Müdürü ve işletme baş mühendisi; “havalandırma”, “kömür tozu yüklemesi” ve “iş güvenliği” tatbikatı eksikliği” nedeniyle sorumlu bulundu.
Raporda, bu tespitlerin ocaktan elde edilen veriler, teknik cihazların incelenmesi ve ocaktan yaralı çıkan işçilerin ifadelerine göre yapıldığı, ocağın içine halen yangın devam ettiği için girilemediği, bu çalışma yapıldıktan sonra yeniden rapor hazırlanacağı notu da düşüldü.
TUTUKLAMA NEDENİ: TAKSİRLE BİRDEN ÇOK KİŞİNİN ÖLÜMÜNE NEDEN OLMAK
Bartın Başsavcılığı’nın yürüttüğü soruşturmada 24 kişi gözaltına alınmış, bunlardan 8’i tutuklanırken, 16’sı serbest bırakılmıştı.
Tutuklanan şüphelilerin tutuklama kararlarında gerekçe olarak, “Taksirle birden çok kişinin ölümüne neden olmak” gösterildi.