29 Ocak 2021
Kısa Dalga Bülten

GÜNDEM

Aşı savaşları
İngiliz-İsveç ilaç firması AstraZeneca’nın AB’ye koronavirüs aşısı tedarikini azaltacağı açıklaması ardından AB ve İngiltere karşı karşıya geldi. Belçika, şirketin üretim tesisine yönelik soruşturma başlatırken AB, firmaya taahhütlerini yerine getirme çağrısı yaptı. Avrupa basını, AB’nin Prifzer aşısının İngiltere’ye ihracatını yasaklamayı düşündüğünü yazdı. 

Kılıçdaroğlu ve Babacan'dan ortak açıklama: Güçlendirilmiş parlamenter sistem için ikili bazda diyalog ve istişare süreci başlatıyoruz.

AKP Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal, ittifak iddiaları ile ilgili, "CHP-HDP’yi ayrı bir yerde, İyi Parti-Saadet Partisi’ni ayrı bir yerde tutuyorum. Türkiye’nin yanında duran kim varsa onunla konuşuruz" ifadelerini kullandı.

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın "SSK'yı Z Kuşağı'na anlatmanız gerekiyor" sözlerine yanıt vererek, "Z kuşağı kendine saray yapanları biliyor. Kemal Kılıçdaroğlu, bir apartmanın dördüncü katında oturuyor; Tayyip Erdoğan, 1500 odalı sarayda oturuyor. Biri gelip geçmişi anlatacaksa, AKP yokken KPSS’ye giriliyordu, yüksek alan işe giriyordu. Şimdi mülakat var. Bu gençlerin sorularını çaldılar, FETÖ’cülere verdiler” dedi.

“Bazı cahiller, kadın hakları filan diyor”
Saadet Partisi Yüksek İstişare Kurulu (YİK) Başkanı Oğuzhan Asiltürk, Kudüs TV’de katıldığı programda Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP yetkilileri ile yaptığı görüşmenin bazı ayrıntılarını açıkladı, AKP içindeki İstanbul Sözleşmesi’ne ilişkin sıkıntıyı deşifre eden Asiltürk, “Ben de biliyorum Sayın Cumhurbaşkanı'nın ifade ettiğini, kesinlikle kalkacak. Ama parti içinde bazı cahiller var, kadın hakları falan” dedi.

Kanal İstanbul davası
Mega proje için oluşturulan bilirkişi heyetine resen atanan Yıldız Teknik Üniversitesi’nden bir akademisyen, ‘tehdit edildiğini’ belirterek, görevinden çekildi. 16 Aralık 2020’de resen bilirkişi heyetine atanan H.A., 22 Ocak tarihinde davaya bakan İstanbul 10. İdare Mahkemesi’ne bir dilekçe gönderdi ve görevlendirmesinin iptal edilmesini istedi. 

AİHM'nin 2020 bilançosuna göre, ifade özgürlüğünü ihlalden en çok mahkum olan ülke Türkiye. AİHM'e yapılan dava başvurularında Türkiye, Rusya'dan sonra ikinci sırada yer aldı.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, geçen yıl 3 Temmuz'da Ankara Adliyesi önünde toplanarak 'çoklu baro' yasasını protesto eden avukatlardan 23'ü hakkında soruşturma başlattı.

Marmara Üniversitesi, öğrencilerine final sınavında “Ayakkabı almak istiyorsun ama çok pahalı. Ne anlama gelir?” sorusunda “Tayyip'e sor” şıkkına yer veren öğretim görevlisi Bülend Nami Nomer hakkında soruşturma başlattığını duyurdu.

Boğaziçi Üniversitesi'nde öğrencilerin atanan rektör Melih Bulu'ya karşı eylemine güvenlik görevlileri müdahale etti.

Samsun'da 42 gündür kayıp olan iki çocuk annesi Arzu Aygün’ün cesedi bulundu, cinayeti itiraf eden zanlı gözaltına alındı. 

EKONOMİ

Hedef 5, öngörü 9.4
Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal, 2021 yılında enflasyon oranını yüzde 9.4 olarak öngördüklerini açıkladı. Oysa Merkez Bankası'nın enflasyon hedefi yüzde 5. İktisatçılar, Merkez Bankası’nın enflasyon öngörüsü değil sadece hedefi olabileceğini, öngörüde bulunmanın piyasanın işi olduğunu belirterek bu politikayı eleştiriyor.
Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal, Sabah Gazetesi Ankara Temsilcisi Okan Müderrisoğlu'nun yüksek faiz eleştirilerine yanıt verirken "Merkez Bankası herhangi bir şekilde politik değerlendirmenin içerisine giremez, politik değerlendirme de yapamaz. Sıkı para politikası uygulaması iddia ettiğiniz gibi ekonomide üretim kaybına yol açmaz. Değerlendirmeleriniz son derece eksik ve yanlış" dedi.
 
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tesla ve Space X'in kurucusu Elon Musk ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Görüşmede uzay teknolojileri başta olmak üzere farklı alanlarda iş birliğinin ele alındığı bildirildi.

Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün Yolsuzluk Algı Endeksi'nde, Türkiye'nin son sekiz yılda en çok gerileyen beş ülke arasındaki yeri değişmedi. Türkiye, 180 ülke arasında 86’ncı sırada yer aldı.

COVİD-19

Avustralya'daki Lowy Enstitüsü’nün yaptığı Covid Performans Endeksi'nde, Yeni Zelanda birinci, Brezilya sonuncu çıktı. ABD'nin sondan beşinci oldu. Türkiye 100 üzerinden 34.3 puanla 74'üncü sırada.
 
75 yaş üzerindeki kişilerin de aşılanmasına başlandı. 14 Ocak'ta başlayan aşılama uygulamalarında şimdiye kadar 1 milyon 672 bin 606 kişi aşılandı. 75 yaş üzeri kişiler randevu alarak aşı olabilecekler.

Türk Tabipleri Birliği, Sağlık Bakanlığı'na çağrıda bulundu: “Yüzde 10-15 oranında sağlık çalışanı ilk etapta aşılanamadı. Tüm sağlıkçıların aşılanması tamamlansın.”

Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Direktörü Hans Kluge'den Avrupa ülkelerine uyarı: “Virüsün bulaş oranları hâlâ çok yüksek. Tedbirleri kaldırmak için henüz erken. Hızlı bir şekilde açılma-kapanma ve yeniden açılma kötü bir strateji.” 

Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tevfik Özlü, maske kullanımının karbondioksit solunumuna neden olduğu yönündeki iddialarla ilgili, "Hiçbir zaman karbondioksit birikmesine ve oksijenin ciddi şekilde düşmesine neden olacak bir etki yaratmıyor” dedi.
 
İtalya'da iki hastayı ilaçla öldürdüğü iddia edilen doktor gözaltına alındı. Hastanedeki yatakları boşaltmak için hastaları öldürdüğü öne sürülen doktor, suçlamaları reddediyor. 
 
Bilim Kurulu, yüz yüze eğitim için öngörülen 15 Şubat'ı erken bularak 15 Mart'ı önerdi.

DÜNYA

Joe Biden liderliğindeki yeni ABD yönetimi Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan ile yapılan silah satış anlaşmalarını geçici olarak durdurdu. Washington İran ile diplomasiye dönüş sinyali verdi.

İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Chilcott: "Pozisyonumuz gayet açık. Umarız Türkiye gelecekte NATO müttefikleriyle savunma sanayi iş birliğine gider, Rusya'yla değil."

Kıbrıs'ta müzakerelerin 3,5 yıllık aranın ardından mart ayının ilk haftasında yeniden başlayacağı bildirildi. New York'taki görüşmelere Kıbrıslı taraflar ve garantör ülkelerin yanında AB de gözlemci olarak katılacak.

ABD'nin Yunanistan ile yapılan ortak tatbikatın ardından 30 adet “Black Hawk” tipi saldırı helikopterlerinin Dedeağaç Dimokritos Havalimanı’nı merkez üs olarak kullanacağı bildirildi.

TEYİT KÖŞESİ

Son zamanlarda yayılan bir iddiaya göre, “Selamın aleyküm” sözü İbranice “Şalom aleyke”den geliyor ve bu lafın sarf edilmesinin amacı da M.Ö. 1000’li yıllarda yaşamış zalim bir Yahudi kral olan Şalom’u anmak. Bu iddia yanlış, çünkü Arapça selam ve İbranice şalom sözcükleri, Sümerce’de sıhhat ve esenlik anlamına gelen ortak atadan türemiş. Ayrıca M.Ö. 1000’li yıllarda yaşamış Şalom adlı bir Yahudi kralı yok.

Türkiye’de geliştirildiği söylenen burun spreyinin Covid-19 virüsünü bir dakika içinde öldürdüğü iddia edildi. Solüsyonun koronavirüse karşı etkisiyle ilgili herhangi bir bilimsel yayın yok. Ürünle ilgili mevcut veriler, hayvan deneyleri düzeyinde.

EVRİM AĞACI

Zeno paradoksu nedir? Zeno'nun dikotomi paradoksunun çözümü, matematikte değil, fizikte olabilir mi?

GAZETECİLER PLATFORMU

Ilısu Barajı 199 Köyü Su Altında Bıraktı: Köylüler Bir Yıldır Çadırlarda Yaşıyor.

KISA DALGA’dan

Salgın, kayıp ve dünya aşkı

“Sevinç, siyasi bir şey olarak alındığında, gerçek bir toplumsal değişimi tahayyül etmemizi sağlayacak olan şeydir.” Alev Özkazanç, “Salgın, kayıp ve dünya aşkı” podcastinde Lynne Segal’in öyküsünü anlatıyor. İngiltere’nin önde gelen sosyalist - feminist akademisyenlerinden olan Segal, feminist hareket içinden ve öz-eleştirel siyasi değerlendirmeleriyle öne çıkan ve etkili olan bir yazar.