ERSAN ATAR
Kahramanmaraş merkezli 10 ilde yaşanan deprem felaketlerinden sonra Kızılay’ın çadırın yanı sıra kan sattığı iddiaları gündeme geldi.
Ardından bazı hastanelerin Kızılay’dan satın aldığı kan ve kan ürünlerinin bedellerine ilişkin haberler kamuoyuna yansıdı. Kızılay bu yöndeki iddia ve haberlerin ardından, “Kızılay’ın topladığı kan bağışlarını hastanelere sattığı gibi bir yaklaşım sadece ve sadece iftiradan ve kötülükten ibarettir” açıklaması yaptı.
Kızılay’ın bu açıklamasında, hastanelerin talep ettiği kan veya kan bileşenleri için sadece çalışanlarla laboratuar için yapılan ödemeler ile kan torbaları ve soğuk zincir giderlerinin hastaneler tarafından Kızılay’a ödendiği, hastanelerin de bunları gider göstererek SGK’ya fatura ettikleri belirtildi.
Tebliğe göre kan, Kızılay’dan parayla satın alınıyor
Kızılay’dan bu açıklama yapılırken sağlık kuruluşları ve hastanelerin kan ihtiyacını nasıl karşılayacağını gösteren Maliye Bakanlığı Tebliği kan ihtiyacının Kızılay’dan nasıl karşılandığını ortaya koydu.
Maliye Bakanlığı’nca hazırlanarak 9 Şubat 2005’te “Bütçe Uygulama Talimatı” olarak yürürlüğe giren ve halen uygulanan tebliğin “Kan ve Kan Ürünleri Bedelleri” bölümünde şu ifade yer aldı:
“Hastalar için tabipler tarafından gerek görülen kan ve kan komponentleri; resmi hastaneler bünyesinde bulunan kan merkezleri ile Kızılay kan merkezlerinden temin edilir ve bedelleri bu Talimata ekli Resmi Sağlık Kurumları Fiyat Tarifesi esas alınarak ödenir.”
Bu tebliğe göre, hastalara verilecek kanlar için iki adres belirlenmiş oldu. İlki, kişilerin doğrudan hastane kan merkezine o anlık verdiği kanlar, ikincisi ve daha genel ihtiyacı karşılayanı ise hastanenin Kızılay kan merkezinden bedeli karşısında temin ettiği kanlar.
Tam kan 387 TL
Tebliğde yer alan “Sağlık Hizmetleri Fiyat Tarifesi” her yıl güncelleniyor. 2022 yılında uygulanan tarifenin “Kan Bankası” başlığı altındaki bilgilere göre; Torbada tam kanın fiyatı 387 TL, taze donmuş plazmanın liste fiyatı ise 466 TL.
Listede aynı zamanda, farklı işlemlerden geçirilen kan ürünleri ile bu işlemlerin fiyatları da yer alıyor. Listeye göre; lökositten arındırılmış kan ürünü hazırlama ve tam kan sayımı için 16 TL, kan kültürü için 66 TL, kan veya ürünleri transfüzyonu için 45 TL, fötal kan gazları için 57 TL ve sellüler kan ürünlerinin ışınlanması için 57 TL ödenme yapılıyor.
Listede, bilgilere göre "eritrosit süspansiyonun Kızılay'dan temin edilmesi" halinde bin 472 TL ödeme yapılacağı belirtiliyor.