Asgari ücret artışı, memur – emekli zamları, iktidar tarafından “vatandaşımızı enflasyona ezdirmedik” söylemiyle savunulsa da dar gelirli, asgari ücretli, memur ya da emekli eriyen maaşları nedeniyle kredi kartlarıyla hayatını sürdürmeye çalışıyor. Tüketicinin özellikle son yıllarda kredi kartına yaptığı başvuru sayısı oldukça fazla.
Fakat kredi kartlarında şöyle bir tehlike söz konusu: Bir tüketici harcamalarını artırmasa dahi, aynı ürüne daha yüksek fiyat ödediği için de kart bakiyesi şişiyor. Yani kredi kartı bakiyesinin hızlı yükselmesi tüketimin artmasından çok, fiyatların hızlı yükselmesinden de kaynaklanıyor. Ayrıca yüksek gecikme faizleri de bakiyeyi yükselten bir başka faktör.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 13 Ocak 2023 haftasında 462 milyar 866 milyon lira düzeyinde olan bireysel kredi kartı hacmi 12 Ocak 2024 haftasında yüzde 157.63 artarak 1 trilyon 194.6 milyar liraya yükseldi.
Yeni ekonomi yönetimine geldikten sonra...
BDDK verileri seçimlerden sonrası, yeni ekonomi yönetimi işbaşı yapmasının ardından 7 ayda kredi kartı kullanımı bakiyesi yüzde 65,6 arttığını gösteriyor.
Bu rakam diğer kredi türlerindeki artışın yaklaşık 3 katı. Son 1 yıl itibariyle bakıldığında da tablo böyle. Toplam krediler yüzde 54 artmışken, kredi kartı hacmi yüzde 159 artmış.
Düzenleme sinyali
Bu tabloya işaret eden Bankalar Birliği Başkanı Alpaslan Çakar önceki güin gazeteciler ile yaptığı buluşmada taksit sayısının azaltılması, limit sınırı getirilmesi gibi önlemler gerektiğini söyledi.
'Şimdi risk ne? Ödenemeyen artacak. Gelsin icralar, takipler...'
Ekonomi çevrelerinde de bu tabloya işaret ediliyor. Kısa Dalga köşe yazarı İbrahim Ekinci şöyle değerlendirdi:
"Kredi kartları kredi bakiyesinde artış var evet ama bu tüketicinin, dar gelirlinin birdenbire çok harcamak istemesinden kaynaklanmıyor. Aslına bakarsanız aynı miktarda, hatta belki de daha az alışveriş yapıyor. Ama o alışverişin fiyatı uçtu gitti. Dolayısıyla bakiyeyi şişkin görüyoruz. Kredi kartı harcamalarının bakiyesi 12 Ocak itibariyle 1.2 trilyon TL gözüküyor. 6 Ocak 2023’te, yani sadece 1 yıl önce 451,1 milyardı. Üç katlık artış var. Perakende endeksleri, satışlar 3 kat artış vermiyor. O zaman bu artışın nedeni yüksek enflasyon. Üstelik 1 yılda bu kadar artış TÜİK enflasyonun da tartışmalı olduğunu gösteriyor. Hükümet, bankacılık çevreleri işin kolayını biliyor. Taksit limit sınırlandır düşsün. İyi ama tüketici boşuna kredi kartı kullanmıyor ki… Gelir kaybı yaşadığı için kullanıyor. Bu açık değil mi? O zaman ne yapacaksınız? Gelir kaybını telafi edeceksiniz ki vatandaş kredi kartına yüklenmesin. Bu bakiye yüksek faizler nedeniyle de şişiyor. Ödemediğiniz de bakiyeye faiz de biniyor. Aylık yüzde 3 – 4 faiz yansıyor çünkü. Şimdi risk ne? Ödenemeyen artacak. Gelsin icralar, takipler... (Kısa Dalga)