Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Sektör Meclisleri müşterek toplantısı Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun katılımıyla yapıldı.
Toplantının açılışında Başkan Rifat Hisarcıklıoğlu bir konuşma yaptı.
HİSARCIKLIOĞLU: REESKONT KREDİLERİNE ERİŞİMLE İLGİLİ SIKINTILAR ARTTI
Hisarcıklıoğlu, "Firmaların uygun finansamana erişmesi kritik. Son dönemde finansmana erişim zorlaştı. Reeskont kredilerine erişimle ilgili sıkıntılar arttı. Faizler yükseldi, kredi limitleri azaldı. İşletme sermayesi kredisi ihtiyacı maliyetlerdeki yükselişle arttı" dedi.
KAVCIOĞLU: ELVERİŞLİ FİNANSAL KOŞULLAR SAĞLANDI
İSO toplantısındaki 'stokçuluk' açıklamaları tartışılan TCMB Başkanı Kavcıoğlu ise şunları söyledi:
"Merkez Bankası tarafından yapılan düzenlemelerin de önemli etkisiyle ihracatçılarımıza, üretimlerini artırmaya yönelik daha elverişli finansal koşulların sağlandığını değerlendiriyoruz. Türk lirası cinsi ihracat ve yatırım kredileri, 2022 yılı başından itibaren hızlı bir artış göstermiştir. Aralık 2021-Mayıs 2022 döneminde TL ticari krediler 618 milyar lira artarken, bu artışın 154 milyar lirası ihracat ve yatırım kredilerindeki artıştan kaynaklanmıştır. Bu çerçevede, yatırım ve ihracat kredilerinin toplam ticari krediler içerisindeki payının yüzde 28’e yaklaşarak son 20 yılın en yüksek seviyesine ulaştığının altını çizmek isterim.
'KREDİLER REKOR ARTIŞ GÖSTERDİ'
2021’in ilk altı ayında TL firma kredi net kullandırımı 75,6 milyardan 2022’nin aynı döneminde 11 katına çıkarak 820 milyar TL olmuştur. YP dahil tüm kredilerin 2021-2022 ilk yarısındaki kullandırım büyüme oranı kur etkisinden arındırılmış olarak yüzde 531 oranında gerçekleşmiştir. 2022 yılının ilk yarısında sağlanan krediler 2021 yılının tümünün 4 katından fazladır. KOBİ kredileri ise yılın ilk altı ayında 372,8 milyar TL ile 2021 yılının aynı dönemindeki 27,3 milyar kullandırıma göre 14 katına yükselmiştir.
Sağlanan kredilerin rekor artış gösterdiği bu dönemde krediye erişim, kredi kullanan firma sayılarına da yansıyacak ölçüde güçlü ve yaygın şekilde gerçekleşmiştir. Aralık 2021 ile Haziran 2022 arasında kredi verilen firma sayısı toplamda 1 milyon 878 binden 1 milyon 960’a çıkarak 82 bin adet artarken, kredi kullanan KOBİ’lerin sayısı 195 bin adet yükselerek 2 milyon 56 bin olmuştur.
'ÇABAMIZ REESKONT KREDİSİNİN AMACINA ULAŞMASI'
Ben 30 yılı aşkın bir bankacı olarak reel sektörle iç içe olarak reel sektöre hizmet ettim. Bu sebeple Reel sektörle aramıza hiç kimse giremez. Bunun ispatı şudur: Ben Merkez Bankası Başkanı olduktan sonra 20 Milyar $’lık reeskont limitini 30 milyar $’a çıkardık. Vadeyi 1 yıla yaydık faizleri düşürdük tabana yaygın bir şekilde kullanımını sağladık. Bugün böyle avantajlı bir kredinin hala talep görmesi çok doğal. Onun için biz de bu limitin 10 milyar $’ını kamu ve özel bankalara açtık, limitleri verdik. Size ve bize hepimize düşen görev bu kredinin hedefli olarak en sağlıklı bir şekilde doğru yerlere doğru firmalara ulaşmasıdır. Bizim çabamız budur. Bunda da kısmen başarılı olduk.
Yine ihracatın arttırılması ve ithal ikamesi yatırımlarının artması için Sayın Cumhurbaşkanımızın açıkladığı %9 faiz ve 2 yıl ödemesiz 10 yıl vadeli yatırım kredisi Merkez Bankası kaynaklarından karşılanmaktadır.
'KOBİ'LERİN PAYI YÜZDE 20'NİN ÜZERİNE ÇIKTI'
Şimdi bu kredilerin ne kadar verimli kullanıldığı konusuna değineceğim.
Geçen yılın ilk yedi ayına kıyasla 2022 yılının aynı döneminde reeskont kredisi kullanan firma sayısı 2363’den 4812’ye; kredi kullanım tutarı da 11,04 milyar ABD dolarından 11,95 milyar dolara yükselmiştir.
Reeskont kredisi kullanımlarının tabana yayılmasına yönelik yaptığımız çalışmalar neticesinde, 2022 yılı başından bu yana toplam kredi kullanımı içerisinde KOBİ’lerin payı istikrarlı bir şekilde artmıştır. 2022 yılı Ocak ayı sonunda reeskont kredisi kullanımları içerisinde yüzde 6 olan KOBİ payı, 2022 yılı Temmuz ayı itibarıyla yüzde 20’nin de üzerine çıkmıştır.
Bu dönemde KOBİ reeskont kredisi kullanan firma sayısı 1881’den 3439’a yükselmiştir.
Bu kapsamda, ihracat kredilerine erişim konusunda yaptığımız düzenlemeler KOBİ’leri olumlu etkilemiştir. Liralaşma stratejimiz ile birlikte reeskontta yüzde 90’lara çıkan TL kredi kullanımı içerisinde KOBİ’lerin payı yüzde 50’ye ulaşmıştır. KOBİ’lerimizin yüksek ihracat performansı nedeniyle bu durum reeskont programımızın cari dengeyi destekleme kapasitesini de olumlu etkilemiştir.
'LİRALAŞMA PERSPEKTİFİYLE DEVAM'
Yeni ekonomi modelimizde, cari fazlaya destek olacak hedefli kredi politikalarımızla ülke ekonomimiz için en verimli sonuçları almaya odaklanmış durumdayız. Tüm düzenleme ve kararlarımızı da bu doğrultuda alıyoruz.
Reel sektöre verilen söz konusu destekler için gerekli finansal koşulları oluşturduğumuz gibi bu kaynakların ekonomimiz için azami verimi sağlayacak alanlarda doğru kullanımını da önemsiyoruz. Hem kaynakların reel sektörümüzle tabana yaygın şekilde buluşturulmasında hem de söz konusu kaynakların döviz kurları ve enflasyonda istikrarsızlık oluşturmayacak ve cari denge hedefimize katkı verecek şekilde kullanılmasının sağlanmasında son derece kararlıyız.
Almakta olduğumuz kararlarla uygun maliyetli kaynakların yatırım, istihdam, üretim ve ihracata hedefli olarak cari dengeyi güçlendirmesine ve aynı zamanda bu kaynakların iktisadi faaliyet ile uyumsuz kullanımını engellemeye kararlıyız.
Böylelikle, en kısa zamanda enflasyonda kalıcı bir düşüşü sağlamayı amaçlamaktayız. Bu kapsamda faiz politikasıyla birlikte, likidite, teminat, zorunlu karşılık ve uluslararası rezervlerin yönetimine ilişkin politika bileşenini etkin bir şekilde kullanmaktayız. Bütünleşik politika çerçevemizde, araçlarımızı bundan sonra da liralaşma perspektifiyle kullanmaya devam edeceğiz.
ÖZEL SEKTÖRE TEŞEKKÜR
Son olarak ülkemiz özel sektörünü temsilen sizlere teşekkürlerimi sunuyorum. Merkez Bankası olarak para politikası kararlarımızda yatırım ve üretimin artmasını sağlayacak ve sürdürülebilir cari denge hedefini destekleyecek finansal koşulların oluşumunu gözetiyoruz. (Kısa Dalga)