2014’ten bu yana NATO genel sekreterliği görevini yürüten Jens Stoltenberg’ün görev süresi üç kez uzatılmıştı. Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta yapılacak zirve öncesinde Stoltenberg’ün yerine yeni genel sekreter arayışı hızlanmış durumda.
VOA'nın haberine göre Eylül ayında görevden ayrılacak olan Stoltenberg’ün yerine kimin geleceği konusu Beyaz Saray’da düzenlenen günlük basın toplantısında gazetecilerin soruları üzerine gündeme geldi.
Beyaz Saray yetkilisi John Kirby Ukrayna savaşı sonrası NATO’yu farklı bir geleceğin beklediğini söyleyerek, yeni genel sekreterin tüm ittifakın etrafında birleşeceği bir isim olması gerektiğini belirtti.
Jens Stoltenberg’ün NATO’ya kritik bir dönemde başarılı bir şekilde liderlik ettiğini kaydeden John Kirby, “İttifak’ın önünde dönüştürücü bir gelecek var. Ukrayna savaşı ne zaman ve ne şekilde biterse bitsin, NATO farklı olacak. Bir kere daha büyük bir ittifak olacak. Ordusunun batılılaşma boyutu göz önüne alındığında, Ukrayna da daha farklı olacak” ifadelerini kullandı.
NATO genel sekreterliği görevi için İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace ve Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen’ın adı geçiyor. İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve Danimarka Başbakanı geçen hafta Başkan Biden’la biraraya gelmişti.
ABD Başkanı Biden İngiltere Başbakanı Sunak ile geçen hafta düzenlediği ortak basın toplantısında İngiltere Savunma Bakanı Wallace’ın bu görev için “çok nitelikli” olduğunu belirtmiş; ancak NATO liderler arasında bu konuda istişarenin devam ettiğini ve bu konuda ittifak içinde bir mutabakata varılması gerektiğini söylemişti.
Danimarka Başbakanı Frederiksen de NATO genel sekreterliği görevi konusunda spekülasyon yapmak istemediğini belirterek bu konunun Başkan Biden'la görüşmesinde gündeme gelip gelmediğine ilişkin soruları da yanıtsız bırakmıştı.
Genel sekreter nasıl belirleniyor?
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'ün görevden ayrılmasının ardından göreve gelecek yeni genel sekreterin İttifak içinde Ukrayna’ya güçlü destek sağlama ve NATO'yu Rusya ile doğrudan savaşa sürükleyebilecek olası gelişmelere karşı önlem alma arasında bir denge kurması gerekecek.
NATO genel sekreterleri genel olarak İttifak’ın 31 üyesi arasında mutabakata dayanan bir süreçle seçiliyor.
Danimarka Başbakanı Frederiksen göreve gelmesi halinde NATO’nun ilk kadın genel sekreteri olacak. Bu unsurun Başkan Biden'ın karar sürecinde etkili olabileceği yorumu yapılıyor.
Uluslararası haber ajanslarına konuşan diplomatlara göre Hollanda Başbakanı Mark Rutte ve Estonya Başbakanı Kaja Kallas da diğer adaylar arasında. (Kısa Dalga)