Daha önce erkeklerin hükümranlığında olan pop dünyasına hükmeden ilk kadın… Yıllardır "Popun Kraliçesi" olarak anılan Madonna 65. doğum gününü kutluyor. Benzersiz kariyerinde bugüne kadar elde ettiği başarılarının listesi ise uzayıp gidiyor.
"Everybody" adlı ilk 45'liğinin çıktığı 6 Ekim 1982 tarihinden bu yana, 40 yılı aşan kariyerinde 300 milyondan fazla kayıt satan Madonna, Guinness Dünya Rekorları tarafından tüm zamanların en çok satan kadın sanatçısı ilan edildi. Tahminen 850 milyon dolarlık servetiyle Madonna müzik dünyasının en başarılı sanatçılarından biri. Forbes dergisinin yıllık en çok kazanan kadın müzisyenler listesinde 11 kez birinciliği elde eden, tam 28 kez Grammy'ye aday gösterilen Madonna, toplam yedi kez ödülü kazanmayı başardı. Kültür ve sanat dünyasında ikon denince on yıllardır ilk akla gelen isimlerden.
Müzik yıldızı olarak yaptığı kariyerinin yanı sıra aynı zamanda bir girişimci, yazar, yönetmen, yapımcı ve tasarımcı. Oyunculuk kariyerinde yükselmekte zorlansa da, "Evita" müzikalinin 1996'deki film versiyonunda üstlendiği başrol ile en iyi kadın oyuncu dalında Altın Küre Ödülü kazandı.
Tabuları yıkan kadın
Madonna Louise Ciccone, 16 Ağustos 1958'de Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Michigan eyaletindeki Bay City'de doğdu. 1980'lerin ilk yarısında yıldızı hızla parlayan Madonna, asi tavrı ve cesur cinselliği ile büyük çıkış yaptı.
Madonna ismi, ergen hamileliğini konu alan "Papa Don't Preach" gibi şarkıları ya da Ku Klux Klan'ın yanan haçları ve siyah bir aziz ile öpüşme sahnesinin yer aldığı "Like a Prayer" gibi kışkırtıcı müzik klipleriyle tartışma yaratmaktan korkmayarak sınırları zorlamak ve tabuları yıkmakla eş anlamlı hale geldi.
Madonna yıllar boyunca çok yönlülüğü ve kendini müzik, stil ve kimlik açısından yeniden keşfetme becerisiyle ilham vermeyi ve şaşırtmayı başardı. Dünya onu yırtık file çorapları ve parmaksız eldivenleriyle kışkırtıcı bir asi ya da Jean Paul Gaultier korseleriyle bir seks bombası olarak tanıdı; daha sonra beklenmedik bir dönüş yaparak Yahudi mistisizmi Kabala'yı keşfetti ve hatta 2004 yılında İbranice Esther adını da kullanmaya başladı.
1996'da Lourdes'u dünyaya getirerek ilk kez anne olan Madonna, Rocco (22), David (17), Mercy (17) ve ikizler Stella ve Estere (10) ile altı çocuklu bir anne. ABD'li aktör Sean Penn (1985-1989) ve İngiliz film yönetmeni Guy Ritchie (2000-2008) ile yaptığı iki evlilikle de manşetlerden eksik olmadı.
Pop kültürün gelmiş geçmiş en parlak yıldızlarından olan Madonna, provokasyon olarak görülen adımlardan da hiç vazgeçmedi. 1992 yılında çıkardığı ve sadomazoşist fantezilerin tasvirlerini içeren "Sex" kitabı, "Madonna bu sefer çok ileri gitti" benzeri eleştirilere hedef olsa da birkaç hafta içinde tanesi yaklaşık 50 dolardan 1,5 milyon nüsha satarak benzeri görülmemiş bir başarı hikayesi oldu.
Madonna'nın 2003 yılında çıkardığı ve ahlak dersleri içeren "İngiliz Gülleri" adlı çocuk kitabı, yayımlandıktan sonra tüm zamanların en hızlı satılan resimli çocuk kitabı oldu. Madonna, bir milyonluk satış rakamına ulaşan kitabın tüm gelirini bir çocuk hayır kurumuna bağışladı.
Madonna, kendi yardım kuruluşları "Ray of Light Foundation" ve "Raising Malawi" ile de uzun yıllardır insani yardım faaliyetlerine katılıyor.
Yaş sınırlarını zorlamak
Ancak son zamanlarda Madonna'nın gördüğü ilginin önemli bir bölümü, sanatçının estetik cerrahi ile ilişkisine yoğunlaşıyor.
Bu yoğun ilgide zirve, bu yılın başlarında 2023 Grammy ödül töreninde yaşandı. Madonna, Sam Smith ve Kim Petras'ın performansını isyanın gücü hakkında bir konuşmayla tanıttı. Petras, önde gelen Grammy kategorilerinden birinde ödül kazanan ilk açık trans şarkıcı olduğu için bu tarihi bir olaydı. Ancak asıl ilgi odağı Madonna'nın doğallıktan uzak şişkin yüzü oldu ve bu durum günlerce medyada büyük bir tartışmaya yol açtı.
Medya yıldızın yüzüne ne yaptırdığını öğrenmeye çalıştı. İngiliz bulvar gazetesi Daily Mail'e konuşan Chicagolu estetik cerrah Michael Horn, Madonna için estetik ameliyat ve burun estetiğinin ötesinde, "Görünüşe göre zaman içinde aşırı dolgu kullanmış, yüzüne dolgun bir görünüm kazandırmış ve bir zamanlar sahip olduğu doğal ve hoş kemik yapısından uzaklaşmış" dedi. Horn'a göre "en dikkat çekici ve çarpıcı olan Madonna'nın yüz şeklinin daha V şeklinde bir yapıya dönüşmüş olması."
Popun Kraliçesi ise Instagram üzerinden eleştirel yorumlara cevap verdi: "Bir kez daha içinde yaşadığımız dünyaya nüfuz eden yaş ayrımcılığı ve kadın düşmanlığının gözleri alan parlamasına yakalandım. Bu dünya, 45 yaşını geçmiş kadınları kutlamayı reddeden ve güçlü iradeli, çalışkan ve maceracı olmaya devam ederse onu cezalandırma ihtiyacı hisseden bir dünya."
"Yaptığım yaratıcı seçimler, görünüşüm ya da giyim tarzım için hiçbir zaman özür dilemedim ve dilemeyeceğim. Kariyerimin başından beri medya tarafından aşağılandım ama bunun bir sınav olduğunun farkındayım ve arkamdaki tüm kadınların gelecek yıllarda daha rahat edebilmesi için öncülük yapmaktan mutluluk duyuyorum" diyen Madonna, paylaşımının sonunda da daha uzun yıllar boyunca "yıkıcı davranışlar", "sınırları aşmak" ve "ataerkilliğe karşı durmak" için sabırsızlandığını kaydetti.
Madonna o tarihe kadar, 2012 yılında İngiliz Mirror gazetesine verdiği ve "Estetik cerrahiye kesinlikle karşı değilim; ancak bunu tartışmak zorunda kalmaya kesinlikle karşıyım" şeklinde konuştuğu demeç dışında bu konuya hiç değinmemişti. Grammy ödül töreninden kısa bir süre sonra da "Bakın, ameliyattan kaynaklanan şişlikler indiği için şimdi ne kadar sevimliyim" başlığıyla bir selfie paylaşarak eleştirilere gülüp geçtiğini gösterdi.
Ancak saplantılı bir şekilde genç kalmaya çalışmak kadınlar için gerçekten güçlendirici bir mesaj mı? Birçok eleştirmen bunu daha ziyade erkeklerin - ve genel olarak toplumun - kadınlardan ve özellikle de yıldızlardan beklentilerini kabullenmek olarak görüyor. Fakat Madonna da zaten bu beklentilerle oynamaktan hiçbir zaman çekinmedi.
"Zarif bir şekilde yaşlanma" efsanesi
Her halükârda, bu beklentileri yaşlandığınızı hiç belli etmeden karşılamak temelde imkansız.
Günümüzde hakim olan güzellik kültürüne yönelik eleştirel yazılarıyla tanınan gazeteci Jessica DeFino'nun Glamour dergisine verdiği demeçte belirttiği gibi, insanlar Madonna'nın yeni yüzüne kızdı çünkü "yaşlanmayı geciktirmenin insanlık dışı bir amaç olduğu ve yaşlanmayı geciktirmeye çalışmanın - ya da 'zarif bir şekilde yaşlanmanın', adına ne derseniz deyin - aslında inanılmaz miktarda çaba gerektirdiği yönündeki gerçeği ifşa ediyordu."
Benzer şekilde, TIME dergisinden Belinda Luscombe da, "Madonna'nın Yüzü ve Zarif Yaşlanma Efsanesi" başlıklı yazısında "zarif yaşlanma" kavramının sadece bir efsane olduğunu savunuyor: "Kadınlar dolgu/botoks/cerrahi kokteylinden çok fazla içtiklerinde yapılan yaygın bir eleştiri, acemi buz patencilerine zahmetsizce kaymalarını söylemek kadar faydalı bir tavsiye olan 'zarif yaşlanmaları' gerektiğidir."
Luscombe, "Hiç kimse, yetenekli profesyonellerin katkısı da dahil olmak üzere çok çaba sarf etmeden buzun üzerinde kaymaz ya da zarif bir şekilde yaşlanmaz. Sanki Madonna kadar yapmacık görünmeyen yaşlı kadın ünlüler yaygın olarak övülüyormuş gibi. Kimse az ya da çok normal görünen kadınlara övgüler yağdırmıyor." saptamasını yapıyor.
Madonna korkuttu
Bu arada Popun Kraliçesi görünümüne yönelik gelen eleştirilerden çok daha ciddi sorunlarla uğraşıyor. Haziran ayı sonlarında sanatçı ciddi bir bakteriyel enfeksiyon nedeniyle hastaneye kaldırıldı ve 40 yılı aşkın kariyerinin kutlaması niteliğindeki "Celebration" adlı dünya turnesinin Kuzey Amerika ayağını ertelemek zorunda kaldı.
Bu Madonna'nın son yıllarda yaşadığı ilk sağlık sorunu değil. "Madame X" turnesinde geçirdiği bir sakatlığın ardından 2020 yılında kalça protezi ameliyatı geçirmişti.
Ancak görünen o ki Popun Kraliçesi'nin yavaşlamak gibi bir niyeti yok. Bakteriyel enfeksiyon nedeniyle tedavi gördükten sonra yaptığı ilk sosyal medya paylaşımında, "Şu anda odak noktam sağlığım ve daha da güçlenmek ve sizi temin ederim, en kısa zamanda sizinle birlikte olacağım!" diyen Madonna'nın "Celebration" turnesi 14 Ekim'de İngiltere'nin başkenti Londra'da başlayacak, biletlerin satışa çıktığı ilk gün 600 bin biletin satıldığı turnenin 24 Nisan 2024'e kadar sürmesi öngörülüyor.