Martin Muno
Fotoğraf: Instagram, Inc.
Pek çok Twitter kullanıcısı için geçtiğimiz hafta sonu bardak taştı: Kısa mesaj servisinin sahibi Elon Musk, tweet görüntülenme sayısına sınır getirdi. "Mavi tık" sahibi olmayan eski kullanıcılar zaman tünelinde 600, yeni kullanıcılar ise sadece 300 tweet görebilecek. Daha fazlasını isteyenler ücretli abonelik almak zorunda.
"RIPTwitter" (Huzur içinde uyu Twitter) etiketi hemen viral oldu. Bazı kullanıcılar, bu karara tepki göstererek, platformu artık kullanmayacağını açıkladı.
Elon Musk'ın Ekim 2022'de Twitter'ı satın almasından bu yana bazı tartışmalı adımlar atıldı: Nefret söylemi ve komplo teorileri yaydığı için engellenen hesapların engeli kaldırıldı. Doğrulanmış hesapları gösteren "mavi tık"lar iptal edildi. Bu statüye yeniden sahip olmak isteyenlere "ücretli abonelik" şartı getirildi. Basın mensuplarının soruları "dışkı" emojisi ile yanıtlandı. Neticede reklam verenlerin ve kullanıcıların bir bölümü Twitter'ı terk etmeye başladı. Üyelerin çoğu, tüm bu olumsuzluklara rağmen platformda kalmaya devam etti. Çünkü ortada Twitter'a ciddi anlamda alternatif olabilecek benzer bir sosyal mecra yoktu.
Zuckerberg'den "Threads" hamlesi
Ancak Twitter artık rakipsiz değil. Zira Facebook, Instagram ve WhatsApp gibi yaygın sosyal ağları bünyesinde barındıran Meta'nın CEO'su Mark Zuckerberg, Twitter'e benzer bir uygulama geliştirdi: "Threads"
Apple ve Google'ın ABD uygulama mağazalarında "Bir Instagram uygulaması" ifadesiyle tanıtılan yeni platform, bugünden (06.07.) itibaren ABD ve İngiltere'deki sosyal medya kullanıcıları tarafından kullanılabilecek.
Google Play Store uygulama mağazasında şöyle bir açıklama dikkat çekiyor: "Threads, bugün ilginizi çeken konulardan yarının trendlerine kadar her şeyi tartışmak için toplulukların bir araya geldiği yerdir. İlginizi çeken her ne olursa olsun, favori fenomenlerinizi ve aynı şeyleri seven diğer kişileri takip edebilir ve onlarla doğrudan bağlantı kurabilir ya da fikirlerinizi, görüşlerinizi ve yeteneklerinizi dünyayla paylaşmak için sadık bir takipçi kitlesi oluşturabilirsiniz."
Threads Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 100'den fazla ülkede kullanıma açıldı. Ancak Avrupa Birliği'ndeki kullanıcıların, Threads'i "öngörülebilir bir gelecekte" cihazlarına yüklemeleri mümkün olmayacak. Zira kişisel verilerin korunmasına ilişkin ağır AB mevzuatı, şimdilik buna önemli bir engel teşkil ediyor.
"Threads" ciddi bir rakip olabilir mi?
Yeni uygulama fotoğraf ve video uygulaması Instagram ile bağlantılı olduğundan ve mevcut bir hesapla giriş yapılabildiğinden, Threads sıfır kullanıcıyla başlamıyor. Instagram, dünya çapında yaklaşık bir milyar kişi tarafından kullanılıyor. Bir mukayese yapmak gerekirse: 2022 sonu verilerine göre, Twitter'in kullanıcı sayısı 370 milyonun biraz altında. Başka bir ifadeyle: Threads'i, yeni bir hesap açmadan kullanabilecek potansiyel üye sayısı, Twitter'in neredeyse üç katı. Bu da yeni uygulamayı, gerçekten Twitter'e ilk kez ciddi bir rakip haline getirebilir.
Meta Platforms, yeni platformu tanıtmak için tüm finansal ve teknik araçlara sahip. Facebook, Facebook Gaming ve WhatsApp gibi diğer şirket içi ürünleriyle Meta, reklam için yüksek erişimli yayın kanallarına güveniyor. Facebook Messenger, Instagram Messenger ve WhatsApp ile grup aynı zamanda birkaç metin tabanlı hizmeti de bünyesinde bulunduran Zuckerberg ve ekibi, mesaj ve metin uygulamaları konusunda da engin bir deneyime sahibi.
Musk ve Zuckerberg birbirlerinden nefret mi ediyor?
Twitter ve Meta Platforms'un iki patronu karşılıklı olarak birbirlerinden hoşlanmadıklarını açıkça dile getiriyor. Hatta Wall Street Journal gazetesi, iki milyarder arasında yıllardır süren bir düşmanlıktan söz ediyor. İki hafta önce çatışma yeni bir boyuta ulaştı: Elon Musk, Meta'nın yeni uygulamasıyla ilgili ilk söylentiler karşısında şakayla karışık Zuckerberg'e karşı düello yapmak istediğini açıkladı.
Zuckerberg buna kısa ve öz bir Instagram paylaşımıyla yanıt verdi: "Mekânı söyle!" Musk, tam temaslı karma dövüş sanatlarında (MMA) şampiyonluk müsabakalarının yapıldığı bir mekâna atıfta bulunarak "Vegas Octagon" diye tweet attı.
Her ikisinin de ciddi olup olmadığı belli değil. Her halükârda, bu duyuru internette çok sayıda caps'e ve muhtemel sonuçla ilgili tahminlere yol açtı. Zuckerberg yıllardır Jiu Jitsu dövüş sanatıyla uğraştığı için açık favori olarak görülürken, Elon Musk'ın sporla pek uğraşmadığı ve dolayısıyla fit olmadığı düşünülüyor. Musk tarafından Twitter'de defalarca engellenen teknoloji gazetecisi Taylor Lorenz, "Lütfen sevgili Tanrım, bunu gerçekleştir" diye yazdı.
"Mastodon" neden gelişemiyor?
Musk'ın Twitter'ı devralmasından hemen sonra, "Mastodon" uygulaması birçok kişi tarafından ciddi bir rakip olarak nitelendirilmeye başlandı. Adını bir Taş Devri hayvanından alan platform, birbirleriyle iş birliği yapan bağımsız sosyal ağ ve hizmetlerden oluşan "Fediverse" adlı ortak ağın bir parçası. Bu çoklu yapı, Musk tarzı tek adam yönetimiyle fevri kararlar alınma ihtimalinin önüne geçiyor.
Bununla birlikte platform henüz kendini kabul ettirebilmiş değil. Dünya çapında iki milyondan az kullanıcısı var. Bunun başlıca nedenlerinden biri olarak, sıra dışı arayüzü ve kullanımının biraz zahmetli oluşu gösteriliyor. Gazeteci Samira El Ouassil, platformu şöyle tanımlıyor: "Kullanımı bir av sırasında atılan kör bir taş kadar yumuşak, kullanıcı arayüzü çivi yazısıyla yazılmış AOL sohbetleri gibi eğlenceli. İnternetin tahtadan yapıldığı zamanlardan kalma bir uygulama izlenimi uyandırıyor."
Eski Twitter patronu Dorsey'in projesi ne durumda?
Twitter'a alternatif olarak görülen bir başka uygulama da eski Twitter patronu Jack Dorsey'in "Bluesky" adlı projesi. Twitter'e hayli benzeyen ancak merkezî olmayan bir şekilde organize edilen platform, davet ile üye olunabilen bir beta sürümüyle mart ayından bu yana kullanımda. Üye sayısının kısıtlı tutulmasının nedeni olarak performans sorunları gösteriliyor. Uygulamanın web sitesinde şu ifade yer alıyor: "Yakında daha fazla kullanıcıyı beta sürümümüzde ağırlamayı dört gözle bekliyoruz!" Zaman zaman davetiye kodlarının, Ebay'de birkaç yüz dolar karşılığında alınıp satıldığı görülüyor. Sorunsuz çalışsa bile, uygulamanın geniş kitlelere ulaşıp ulaşamayacağı şimdilik şüpheli görünüyor.
Donald Trump ne yapıyor?
Donald Trump'ın Twitter hesabının, Kongre Binası'nı basma çağrıları nedeniyle geçici olarak engellenmesinin ardından, eski ABD Başkanı, "Truth Social" adlı kendi sosyal medya platformunu kurdu. Ancak uygulama, bir türlü beklenen patlamayı yapamadı. Tahminlere göre bu ağı, halihazırda yaklaşık beş milyon kişi kullanıyor. Truth Social'ın yüzde 90'ına sahip olan Trump, platformdan sadece "201 dolar kâr elde ettiğini" açıkladı. ABD'de özellikle sağ görüşlü kullanıcılara yönelik "Gab", "Parler" ve "Gettr" adlı üç alternatif platform daha mevcut.