Son günlerde türbülans vakaları sık sık gündeme geliyor. Son olarak ve Doha-Dublin seferi yapan Katar Havayolları’na ait bir uçak, Türkiye üzerinde seyrettiği sırada türbülansa girdi. Türbülans sırasında uçakta bulunan 12 kişi yaralandı. Bir süre önce de Londra - Singapur seferini yapan uçak büyük bir türbülansa girmiş, ağır yaralananlar olmuştu.
Uzmanlara göre türbülansların çoğu, yukarı ve aşağı yönlü rüzgarların olduğu bulutlarda meydana gelir.
Bunlar genellikle oldukça hafif gerçekleşir, ama kümülonimbus fırtına bulutu gibi daha büyük bulutlarda havanın kaotik hareketleri orta ve hatta şiddetli türbülansa neden olabilir.
"Açık hava" türbülansı olarak adlandırılan başka bir türbülans türü daha vardır ve bu bulutsuz meydana geldiğinden görülemez. Tespit edilmesi çok zor olduğu için çok daha sorunludur.
Bu tür türbülans 12.000-18.000 metrede bulunan ve hızlı akan bir "hava nehri" olarak tarif edilebilecek jet akımının etrafında meydana gelir. Jet akımları batıdan doğuya doğru dar bir şerit halinde esen güçlü rüzgarlardır.
Jet akımındaki hava ile çevredeki hava arasında kolaylıkla saatte 160 km'ye ulaşan hız farkı olabilir.
Jet akımının etrafındaki daha yavaş ve daha hızlı hava arasındaki sürtünme türbülansa neden olur. Bu her zaman var olduğu ve hareket ettiği için kaçınması zordur.
BBC Türkçe'deki habere göre Cranfield Üniversitesi'nde havacılık ve çevre alanında doçent olan Guy Gratton, uçakların türbülansın yol açabileceği en kötü durumlara karşı dayanıklı olacak şekilde tasarlandığını söylüyor.
Türbülansın bir uçağı yok etmesinin "pek olası olmadığını" belirtiyor.
Ancak sarsıntıyı önlemek için pilotlar türbülanstan kaçınmaya ya da yavaş bir şekilde dönmeye çalışırlar ve emniyet kemeri ikazı yaparlar.
Yol açabileceği şiddetli hareket nedeniyle insanlar için tehlikeli olabilir, emniyet kemeri takmayan birini kabin içinde fırlatabilir.
Yolcuların türbülansta zarar görmemesi için kemerlerini bağlamaları ve dışarıda ağır nesneler bulundurmamaları tavsiye edilir.
Pilotlar, türbülansın öngörülemez olması nedeniyle yolculara her zaman kemerlerini bağlamalarını tavsiye eder.
İklim değişikliği üzerine yapılan bazı araştırmalar, Dünya'nın ısınmasıyla birlikte uçuşlardaki türbülansların da arttığını ortaya koyuyor.
Geçtiğimiz yıl İngiltere Reading Üniversitesi'nden araştırmacılar, pilotların kaçınmasının daha zor olduğu "açık hava türbülansları" üzerine bir çalışma yürüttü.
Araştırmada 1979-2020 yılları arasında yoğun trafiğin yaşandığı Kuzey Atlantik rotasındaki şiddetli türbülansların yüzde 55 arttığı görüldü. (Kısa Dalga)