ABD 2023 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa (NDAA) tasarısının Senato versiyonundan, Türkiye’ye F-16 savaş uçağı satışını koşullara bağlayan eklemelerin ikisi de çıkarıldı.
ABD Temsilciler Meclisi'ne sunulan 2023 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa tasarısında, Türkiye'ye F-16 savaş uçağı satışı için "Yunanistan hava sahasına yönelik sürekli ihlallerde kullanılmayacağı" şartı konulmuş, Türkiye teklife tepki göstermişti.
ABD Senatosu, 2023 savunma bütçesini içeren NDAA tasarısına son halini vermek amacıyla toplandı. Tasarıya eklenmek üzere sunulan 900’e yakın eklemeler görüşülmeye devam ediliyor.
Kongre kaynaklarından edinilen bilgilere göre, New Jersey Senatörü Demokrat Menendez ile Maryland Senatörü van Hollen’ın sunduğu ve Türkiye’nin ABD’den F-16 alımını koşullara bağlayan iki ekleme de tasarıdan çıkarıldı.
Senato, NDAA tasarısını tamamladıktan sonra Temsilciler Meclisi'nin versiyonu ile ortak bir metin haline getirilerek onay için ABD Başkanı Joe Biden'a gönderilecek.
Türkiye’nin F-16 alımını koşullara bağlayan benzer bir ekleme NDAA tasarısının Temsilciler Meclisine eklenmişti ancak ortak metinde bu eklemelerin de çıkarılması bekleniyor.
Senatör Menendez, Pentagon bütçesini içeren 2023 NDAA tasarısının Temsilciler Meclisi versiyonuna sunulmuş ve Türkiye’ye F-16 satışını şarta bağlayan eklemenin aynısını tasarının Senato versiyonuna da dahil etmişti.
Eklemede Silah İhracatı Kontrol Yasası kapsamında Türkiye’ye yeni F-16 satışının yapılmaması ve F-16 modernizasyon kitlerinin satılmaması hükmü konulurken bu maddenin muafiyetini ise Senato ve Temsilciler Meclisi ilgili komitelerine söz konusu satışın ABD’nin önemli ulusal güvenlik menfaatlerine temas ettiği, bu silahların Yunan hava sahasını mükerrer şekilde ihlal etmeyeceğini temin etmek için atılacak somut adımlar sunulduğu takdirde başkanın bu maddeyi uygulamaktan muaf olacağı ifade edilmişti.
Öte yandan, Maryland Senatörü van Hollen ise bu koşullara, uçakların YPG'ye karşı kullanılmamasını ve Türkiye'nin İsveç ile Finlandiya'nın NATO üyeliğini onaylaması koşulunu eklemişti.
Ne olmuştu?
Rusya'dan satın alınan S-400 hava savunma sistemleri gerekçesiyle Türkiye F-35 savaş uçağı projesinden çıkarılmış, Türkiye'nin yaptığı ödemelere karşılık F-16 savaş uçağı satışı ve modernizasyonu gündeme gelmişti.
Madrid'deki NATO Liderler Zirvesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelen ABD Başkanı Joe Biden, 30 Haziran'daki basın toplantısında Türkiye'ye F-16 savaş uçaklarını satmaları gerektiğini, bunun için ABD Kongresi'nden onay alabileceklerini söylemişti.
Biden, "(Erdoğan'a) Kendisine söylediğim aralık ayında söylediğimle aynı. (Türkiye'ye) F-16 uçaklarını satmalıyız ve aynı zamanda uçakları modernize etmeliyiz. Bunu yapmamak bizim çıkarımıza değil. Aralıktan beri tutumumu değiştirmediğimi kendilerine ifade ettim. Bir karşılık da olmadığını ve sadece satmamız gerektiğini söyledim. Bunu yapabilmek için ihtiyacım olan şey Kongre onayı. Bu onayı alacağımızı düşünüyorum" demişti.
ABD Temsilciler Meclisi'ndeki bir grup Senatör, Biden'a gönderdikleri mektupta bu desteği eleştirmişti.