Kısa Dalga - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Eylül 2025 dönemine ilişkin Para Politikası Kurulu (PPK) rapor özetine göre gıda ve hizmet alımlarındaki fiyat artışları, enflasyonun yükselmesinde belirleyici oldu.
Ekonomist İnan Mutlu da dün yaptığı paylaşımda gıda fiyatlarındaki artışa dikkat çekmiş ve özellikle kırmızı ette yaşanan yüzde 327'lik artışın kırmızı ete ulaşımı neredeyse imkansız hale getirdiğini yazmıştı.
PPK'nın rapor özeti de bunları teyit etmiş oldu. Özette, enflasyon üzerindeki baskıların özellikle hizmet ve gıda kalemlerinden kaynaklandığı vurgulandı. Gıda fiyatlarındaki artışlar ile hizmet sektöründeki fiyatlama davranışlarının yüksek atalet göstermesi, enflasyonun yukarı yönlü seyrine katkıda bulunuyor.
Eğitim, okul servisi, kreş ücretleri arttı
Verilere göre, hizmet enflasyonu aylık bazda yükselme eğiliminde. Mevsimsellikten arındırıldığında bu artışın, özellikle okula dönüş döneminin etkisiyle belirginleştiği ifade edildi. Eğitim hizmetleri, okul servisi ve kreş ücretleriyle birlikte ulaştırma kaleminde de fiyatlar artarken, yurt ücretleri konaklama hizmetlerine yansıdı.
Bu kalemlerde fiyatlamaların genellikle yılda bir kez yapılması, dönemsel olarak daha yüksek artışlara neden oluyor. Ayrıca, geçen yıl Ağustos ve Eylül aylarına yayılan özel üniversite ücret artışlarının bu yıl yalnızca Eylül ayına yansımasının etkisine dikkat çekildi.
Kuraklık gıda fiyatlarında olumsuz etki yapıyor
TCMB, işlenmemiş gıda fiyatlarının sebze, yumurta ve beyaz et ürünlerinde görülen artışlarla, işlenmiş gıdaların ise özellikle sıvı yağ ve süt ürünlerinde yükseliş kaydettiğini belirtti. Kuraklığa bağlı arz yönlü gelişmelerin, gıda fiyatları üzerindeki olumsuz etkisini sürdürdüğü kaydedildi.
Diğer yandan, gıda dışı tüketici gruplarındaki fiyat artışlarının daha sınırlı ve ılımlı bir görünüm sergilediği ifade edildi.