Kısa Dalga - Verileri tartışmalı hale gelen Türkiye İstatistik Kurumu'na, eski başkanında da tepki geldi.
Yargıtay 7'nci Ceza Dairesi Onursal Üyesi Seyfettin Çilesiz’in, 'TÜİK'in enflasyon verilerinin asılsız olduğu' gerekçesiyle, Ankara 6'ncı İdare Mahkemesi’nde açtığı davada, mahkemenin kararını vermesi bekleniyor.
Davanın, 3 Mart Pazartesi günü görülen duruşmasında, eski TÜİK Başkanı Birol Aydemir'in uzman olarak dinlenmesi talep edilmiş ancak mahkeme bu talebi reddetmişti. Bunun üzerine mahkemeye yazılı beyan sunan Aydemir, TÜİK'in enflasyonu düşük hesapladığını, buna karşı çıkan bölge müdürlerinin görevden alındığını gündeme getirmişti.
'Daha düşük hesaplanıyor'
Aydemir, konuya ilişkin ANKA'ya konuştu. Beyannamesinde TÜİK’in enflasyonu düşük göstermesinin sonucunda emeklilerin ve çalışanların maaşlarının son üç yılda üçte bir oranında yani yüzde 31 oranında hesaplandığını belirttiğini söyleyen Aydemir "2022 yılından bu zamana kadar ben TÜİK’in açıkladığı enflasyonu minimum en düşük yüzde 31 daha düşük hesapladığını ve bundan dolayı da emekli ve memur maaşlarının da bu kadar arttırıldığını savunuyorum" dedi.
Hesabın mantığını anlattı
Aydemir, bu hesabı nasıl yaptığını şöyle anlattı: "Ben yaklaşık üç, dört yıldan beri TÜİK’in enflasyonla ilgili hesaplamalarına biraz kafa yormaya başladım. Bazı göstergelerle doğruluğunu test etmeye çalıştım. Enflasyonu doğru göstermediği ve aşağı doğru gösterdiğini kendi açımdan gördüm.
İstanbul Ticaret Odası’nın her ay yayınladığı bir enflasyon rakamı var. O rakamları aldım ve TÜİK’in rakamlarıyla karşılaştırdım. Belki on yıl, daha fazla geriye giden, üstelik her ay, neredeyse 120 aylık bir seri var. Karşılaştırdığımda gördüm ki 2021 ve hatta 2022’nin başına kadar başa baş gidiyorlar. Arada neredeyse fark yok denecek kadar az. Sonra birdenbire aradaki o yakınlık kopmaya başlıyor ve İTO‘nun enflasyonu TÜİK’in enflasyonun üzerinde kalmaya başlıyor. 3, 5,7 puan hatta 20 puanın üzerine çıktığı zamanlar da oluyor. İTO yöntemini değiştirmedi ama TÜİK’te yöneticiler ve bakanlar değişti. TÜİK’te ondan sonra enflasyon hesaplarında bir gariplik olmaya başladı."
Enflasyon doğru açıklansa Bugün 15 bin lira alan bir emeklini, maaşını 20 bin lira olarak alacağını ifade eden Aydemir "Bugün ikramiye bin lira artırıldı diye ortalık kıyamete döndü. Bin liranın konuşulduğu yerde bir seferlik biz her ay 5 bin liradan bahsediyoruz" dedi.
'İtiraz eden müdürler görevden alındı'
"TÜİK'in 8 bölge müdürünü görevden aldığı ve 2022 yılı mayıs ayı enflasyonu açıklanmadan önce merkezden 6 uzmanın rapor alarak izne çıktığı" iddialarına ilişkin de konuşan Aydemir, şunları kaydetti:
''Benim TÜİK’in enflasyonu yanlış yaptığına dair teknik görüşlerim var. Bir de kurumda yapılan idari tasarruflardan dolayı ben TÜİK’in enflasyon verilerini doğru yansıtmadığını düşünüyorum. TÜİK son 3,4 yıldan beri internet üzerinden topladığı fiyatları da enflasyon hesaplamasında kullanıyor. Ama Türkiye’de kaç kişi internet üzerinden alışveriş yapıyor? Türkiye’de internet üzerinden alışveriş yaparken insanlar en ucuzunu bekliyor ve onu alıyorlar. Toplam harcamanın yüzde kaçıdır bilmiyorum ama düşük bir miktarda olduğu net. Şimdi TÜİK'in, internetten bulduğu en ucuz bir tane ürünün fiyatını alıp, bölge müdürlerine, 'fiyat olarak bunu bildireceksiniz, bunu kullanacaksınız' dediği iddiası var. Ben bunun doğru olduğunu düşünüyorum. Niye? Buna itiraz eden 8 bölge müdürü aynı gece görevden alındı. 8 bölge müdürünün bir gece aynı anda görevden alınmaları normal değil. Çünkü ben o kurumun başkanlığını yaptım, 4,5 yıl. Bürokraside neyin ne anlama geldiğini iyi bilirim. Dolayısıyla bunu kabul etmeyen bölge müdürleri görevden alındılar.
'Gizlemeye çalıştılar'
Bizim gibi insanların bakıp da bu verilere ne oluyor, siz ne yapıyorsunuz dememeleri için olabildiğince bütün verileri gizlemeye çalıştılar. Ama sonuçta yaptıkları işlemler bir şekilde yansıyor ve yaptıkları yanlış hesaplamalar görülüyor. 2022 yılında mayıs enflasyonu açıklananacağı zaman haziran ayının başında enflasyonun hesaplandığı şubedeki 6 uzman rapor aldı. Bunun bürokrasideki anlamı şudur: Bu yapacağınız açıklamaya katılmıyoruz, bu hesaplama doğru değil, ben buna imza atmam. O ayın enflasyonu çok düşük açıklandı. TÜİK’in yaptığı şeylerin hem idari yönden hem de teknik yönden bir sürü yanlışı var.''