Kısa Dalga - LGBTİ+ dernekleri tarafından hazırlanan ve hapishanelerdeki uygulamalara odaklanan bir bilgi notu hazırlandı. Adalet Bakanlığı’nın veri paylaşımı ve şeffaflık politikalarının eleştirildiği çalışmada, mahpusların yaşadığı sorunlar çeşitli veriler ve tanıklıklar üzerinden aktarıldı.
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) 2023 verilerine dayandırılan ve Kaos GL'de yayınlanan bilgi notuna göre, Türkiye’deki LGBTİ+ mahpusların yüzde 80’inin tekli hücrelerde tutuluyor. İdarelerin "güvenlik ve koruma" gerekçesiyle uyguladığı bu yöntemin, mahpusları sosyal aktivite, atölye ve spor imkânlarından mahrum bırakan bir "fiili tecride" dönüştüğü savunuldu. Raporda, Aksaray T Tipi Cezaevi'nde diğer mahpusların 6 saat olan havalandırma süresinin bu grup için 1 saatle sınırlandırıldığı iddia edildi.
Raporda, 1 Aralık 2025 tarihinde Sincan Cezaevi’nde ölü bulunan trans erkek mahpus Poyraz’ın durumuna ilişkin iddialara yer verildi. Resmi kayıtlara "intihar" olarak geçen olayla ilgili, koğuş değişikliği süreci, ipin kaynağı ve sağlık ekiplerinin müdahale hızı gibi konularda ihmal olduğu savunularak, konunun etkin bir şekilde soruşturulması talep edildi.
Bilgi notunda ayrıca şu iddialar öne çıktı:
Bazı mahpusların personel veya diğer hükümlüler tarafından cinsel şiddet tehditlerine maruz kaldığı, kimliklerine yönelik aşağılayıcı hitaplar ve zorla saç kesimi gibi uygulamalarla karşılaştıkları savunuldu.
Hormon tedavisine erişimde kısıtlamalar yaşandığı ve cinsiyet uyum süreçlerine yönelik hastane sevklerinin idari kararlarla engellendiği öne sürüldü.
Bilgi notunun sonuç bölümünde Adalet Bakanlığı ve TBMM’ye acil çağrıda bulunuldu. Öne çıkan talepler şöyle:
- Tecride son verin: Güvenlik gerekçesiyle uygulanan uzun süreli hücre hapsi uygulaması durdurulmalı.
- Yasal güvence: İnfaz yasasına "cinsel yönelim ve cinsiyet kimliği" ibareleri eklenerek ayrımcılık yasaklanmalı.
- Şeffaflık: Bakanlık, LGBTİ+ mahpuslara dair verileri şeffaf bir şekilde paylaşmalı.
- Cezasızlıkla mücadele: Şiddet ve kötü muamele uygulayan personel hakkında etkin soruşturma yürütülmeli.
Fotoğraf: Hülya Çetinkaya / csgorselarsiv.org