Kısa Dalga Bülten – Daily, 9 Mayıs 2025
Kısa Dalga’dan herkese merhaba…
CHP'nin tutuklu cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu'nun X hesabı Türkiye'de erişime engellendi. X, kararı desteklemediğini ancak uygulamak zorunda olduğunu söylerken, CHP lideri Özel kararı 'dijital darbe' diye nitelendirdi.
3 Mayıs'ta hayatını kaybeden siyasetçi, sinemacı, yazar Sırrı Süreyya Önder hakkında çıkan 'suikast girişimi' haberleri, DEM Parti tarafından doğrulandı.
Detaylara geçelim...
Fil Hafızası
8 Mayıs 1972
Bülent Ecevit ve listesinin olağanüstü kongrede kazanması üzerine; İsmet İnönü, 10 Kasım 1938'den beri sürdürdüğü, 33 yıl 4 ay 11 günlük CHP Genel Başkanlığı görevinden istifa etti. Ecevit’in parti meclisi listesi 709 oyla güvenoyu alırken İnönü 507 oyda kalmıştı.
Neler oldu?
Ekrem İmamoğlu’nun X (Twitter) hesabı 'millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması' gerekçesiyle erişime engellendi. Avukat Gönenç Gürkaynak, karara karşı X'in talebiyle ve X'in serbest avukatı sıfatıyla mahkemeye itiraz başvurusu yaptığını duyurdu. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı erişim engeli hakkındaki açıklamasında ‘Suç örgütünün propagandası mahiyetinde paylaşımlara yer verildiği…’ ifadelerini kullandı. İmamoğlu ise karara sonrası TikTok hesabından paylaşım yaparak "Biz pes etmeyeceğiz siz pes edeceksiniz" dedi. X'ten yapılan resmi açıklamada "Türkiye'nin hesapla ilgili kararını uygulamakla birlikte, bu karara kesinlikle katılmıyoruz ve karara itiraz ediyoruz" denildi.
DEM Parti, 3 Mayıs'ta hayatını kaybeden DEM Parti Milletvekili ve TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder hakkında basında yer alan "Sırrı Süreyya Önder’e suikast girişimi" haberlerini doğruladı. Partinin yaptığı açıklamada, 2 Nisan’da Önder’in aracında lastiği patlatabilecek demirden yapılmış keskin bir düzeneğin tespit edildiği ve konuya ilişkin yürütülen incelemeden henüz net bir sonucun kendilerine iletilmediği aktarıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 'çözüm süreci'ne ilişkin konuştu. "Bütün engelleri aştık. Bugün yarın PKK silahları bırakacak, örgütü feshedecek. Ondan sonra da yeni bir süreç, hepimiz için yeni bir dönem başlayacak" dedi. Erdoğan, sürecin iyi yönetilmesi konusunda da uyarıda bulunarak, "Siyaseten bundan nemalanmak isteyenler olabilir buna da hazırlıklı olmamız lazım. Bizi kolay bir süreç beklemiyor" ifadelerini kullandı.
Avrupa Komisyonu'nun 2023-2024 Türkiye raporu, Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu'nda kabul edildi. Avrupa Parlamentosu’nun "Türkiye'nin AB süreci donmuş halde kalmalı" başlıklı yazılı açıklamasında, milletvekillerinin Türkiye'nin jeopolitik ve stratejik öneminin hükümetin demokratik anlamdaki gerilemesini telafi edemeyeceğini ve AB üyelik kriterlerinin müzakereye açık olmadığını belirttiği aktarıldı.
Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, İmamoğlu'nun tutuklanması sonrası rezervlerdeki 50 milyar doları aşan erimenin erimenin bittiğini ve ters yönlü hareketin başladığını söyledi. Erimeyi ise "5-2 biten bir maçta size ‘Maç nasıl geçti?’ denildiğinde ‘2 gol yedik’ demezsiniz; yani ‘5 gol attık, 2 gol yedik, net olarak 3 farkla kazandık’ dersiniz" sözleriyle değerlendirdi.
Gündem
CHP lideri Özgür Özel, Ekrem İmamoğlu ile Silivri Cezaevi'ndeki görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, erişim engeli kararını 'dijital darbe' olarak değerlendirdi. İmamoğlu'nun mevcut uluslararası hesabını (@imamoglu_int) artık 'ana hesap' olarak kullanacağını açıkladı.
Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı Mansur Yavaş, İmamoğlu'nun hesabına getirilen erişim engeline tepki göstererek kendi kampanya hesabını İmamoğlu'na devrettiğini duyurdu.
CHP'nin 4-5 Kasım 2023'te yapılan 38. Olağan Kurultayı'nda "kurultay günü para karşılığı oy kullandırıldığı" iddialarına ilişkin soruşturmada, başsavcılık eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nu "mağdur" sıfatıyla ifadeye çağırdı.
Özgür Özel’in, Sırrı Süreyya Önder’in cenaze töreni çıkışında uğradığı saldırıda, Özel'in aracının protokol otoparkına alınmamasına ilişkin İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı hakkında soruşturma başlatıldı.
Aralarında CHP İstanbul İl Başkanı Özgür Çelik’in de bulunduğu 26 kişi hakkında “kasten yaralama” ve “görevi yaptırmamak için direnme” dahil dört ayrı suçlamayla 15 yıl 6 aya kadar hapis istemiyle iddianame hazırlandı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca Büyükçekmece Belediyesi'ne 'yolsuzluk yapıldığı' iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Başsavcılık belediyeden, 1 Ocak 2015 ve 7 Mayıs 2025 arasındaki projelerin ve ihalelerin listesini istedi.
İmamoğlu’nun tutuklanmasını protesto amacıyla düzenlenen gösteride tutuklanan ve ağır sağlık sorunlarına karşın halen cezaevinde tutulan öğrenci Esila Ayık'ın tutukluluğunun devamına karar verildi.
TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay, AKP hükümetine karşı sert eleştirilerde bulundu. Mehmet Şimşek'e tepki gösteren Atalay, grev yasaklarına karşı mücadele sinyali vererek "Bu ülke kimsenin babasının çiftliği değil" dedi.
Kocaeli Üniversitesi'nde Sırrı Süreyya Önder'in Beynelmilel filminin gösterimi amfide temizlik yapılacağı gerekçesiyle yasaklandı.
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, sağlık kontrolleri için hastaneye kaldırıldı. Silivri Devlet Hastanesi'nde muayene ve tetkikleri yapılan Özdağ cezaevine geri gönderildi.
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, deprem riskine dikkat çekerek İstanbul'da acil yenilenmesi gereken 600 bin konut olduğunu açıkladı. İstanbul Kentsel Dönüşüm Komisyonu kurma kararı aldıklarını bildirdi.
78 kişinin hayatını kaybettiği Kartalkaya'daki Grand Kartal Otel'deki yangına ilişkin bilirkişi raporuna göre, oteldeki proje ve uygulamalar arasında aykırılıklar bulunmasına rağmen tesisin, yıllar içinde 5 kez Turizm İşletme Belgesi aldığı ortaya çıktı.
İstanbul'da bıçaklanarak öldürülen 15 yaşındaki Mattia Ahmet Minguzzi davasının ikinci duruşması görüldü. Karar beklenen dava 20 Haziran saat 10.00’a ertelendi.
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, 25 bin atamanın ardından herhangi bir ek öğretmen ataması yapılmayacağını bildirdi.
Ekonomi
Merkez Bankası'nın toplam rezervleri 2 Mayıs ile sona eren haftada, 141 milyar 50 milyon dolar olan seviyesinden, 138 milyar 532 milyon dolara geldi. Net uluslararası rezervler ise söz konusu haftada, 2 milyar 216 milyon dolar azalarak 32 milyar 796 milyon dolara indi.
Yabancı yatırımcı 2 Mayıs haftasında, 1,2 milyar dolar tahvil satışı gerçekleştirirken, 174 milyon dolarlık hisse senedi aldı. Böylelikle 3 haftadır aralıksız hisse alan yabancı, tahvilde bir hafta aranın ardından tekrar satışa geçti.
Merkezi Kayıt Kuruluşu verilerine göre yabancının hisse, tahvil ve yatırım fonlarındaki toplam portföyü bir ayda yüzde 21,74 gerilerken en sert kayıp yüzde 47,5 düşen devlet tahvilleri portföyünde gerçekleşti.
Kur korumalı TL mevduat (KKM) ve katılma hesaplarındaki düşüş devam etti. Son 7 hafta en hızlı çıkışın yaşandığı 2 Mayıs haftasında KKM hesapları 25,5 milyar TL geriledi.
TÜİK verilerine göre; aylık en yüksek reel getiri, üretici fiyat endeksi ile indirgendiğinde yüzde 8,80, tüketici fiyat endeksi ile indirgendiğinde ise yüzde 8,54 oranlarıyla külçe altında gerçekleşti.
İngiltere Merkez Bankası, beklendiği gibi faizi 25 baz puan indirerek, faiz oranını yüzde 4,5'ten yüzde 4,25'çekti. 2 üye 50 baz puan indirim istedi.
ABD Merkez Bankası Fed, faiz oranını art arda üçüncü toplantıda da yüzde 4,25 - 4,5 seviyesinde sabit bıraktı. ABD Başkanı Donald Trump, Fed Başkanı Jerome Powell'ı, bu kararın ardından "hiçbir fikri olmayan bir aptal" sözleriyle niteledi.
İktisatçı Mahfi Eğilmez, ekonomide yapılması gerekeni açıklayarak, “İlk sıradaki yapısal reform: Güçler ayrımına dayalı demokratik yapıyı kurmak ve TBMM'yi tek yasa koyucu konumuna getirmek” dedi.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İhracat İklimi Endeksi, nisan ayında 50,8 olarak gerçekleşti. Ocak 2024’te başlayan güçlenme eğilimi devam etse de nisan verisi son beş ayın en düşük ivmesine karşılık geldi.
2016 yılında TMSF yönetimine geçen Bellona Mobilya Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi, Bellona bayilerinin ortaklaşa kurdukları Bellona Mobilya Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından 8 milyar 100 milyon TL’ye satın alındı.
Rekabet Kurumu, çiğ süt alımı, süt yemi satışı ve paketlenmiş süt ve süt ürünleri üretimi ve satışı pazarlarında faaliyet gösteren çok sayıda firma ile Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği hakkında soruşturma başlattı.
Dünya
İsrail'in Lübnan’ın güneyindeki Nebatiye vilayetinde düzenlediği hava saldırılarında 1 kişi öldü, 8 kişi yaralandı. Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam, İsrail ordusunun ülkesine yönelik devam eden saldırılarının durdurulması talebinde bulundu.
Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilim ve yer yer çatışmalar sürerken, İslamabad yönetimi Hindistan'ın gönderdiği 25 insansız hava aracının düşürüldüğünü duyurdu. Hindistan ise Pakistan'ın askeri hedeflere İHA ve füzelerle saldırı girişimlerinin "etkisiz hale getirildiğini" açıkladı.
Ukrayna Parlamentosu, ABD ile Ukrayna arasında 1 Mayıs'ta imzalanan ve bugüne kadarki askeri ve finansal desteği karşılığında ABD'ye Ukrayna'nın doğal kaynaklarına erişim imkanı sağlayan "ekonomik ortaklık" anlaşmasını onayladı.
Avrupa Birliği, Ukrayna'ya G7 girişimi kapsamında 1 milyar Euro kredi verdi.
Fransa, Hint Pasifik’teki sömürgesi Yeni Kaledonya’da geçen yıl mayıs ayında başlayan ve güç kullanarak bastırdığı bağımsızlık yanlısı hareketin yıl dönümü yaklaşırken Ada'ya ilave güvenlik güçleri sevk etti.
ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard, eski Başkan John F. Kennedy'nin kardeşi Robert F. Kennedy'nin suikastına ilişkin 60 bin ilave belgenin daha kamuoyuyla paylaşıldığını duyurdu.
Almanya İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt, ülkede düzensiz göçmenlerin sayısının çok yüksek olduğunu, bu sayının azaltılması gerektiğini belirterek ülkenin kara sınırlarına gelerek iltica talebinde bulunanları geri çevireceklerini açıkladı.
Katolik Kilisesi'nin yeni papasını seçmek için dün akşam başlayan ve bu sabah devam eden Konklav'da yapılan ikinci ve üçüncü tur oylamalarda da papa seçilemedi ve Sistine Şapeli'nin bacasından bir kez daha siyah duman yükseldi.
İsviçre'de Cenevre Üniversitesi öğrencileri, İsrail'in Filistin'e yönelik devam eden saldırıları karşısında üniversite yönetiminin geçen yıldan bu yana net tavır koymadığı gerekçesiyle kampüste "Filistin'e destek eylemini" yeniden başlattı.
Avustralya'da 3 Mayıs'taki genel seçimleri kazanarak yeniden iktidara gelen mevcut Başbakan ve İşçi Partisi lideri Anthony Albanese, yeni kabinesinin gelecek haftanın başında yemin edeceğini açıkladı.
Kültür - Sanat - Yaşam
Şener Şen’in yıllar sonra sahneye döndüğü “Zengin Mutfağı” oyunu, 10 Haziran’da Harbiye Açıkhava Tiyatrosu’nda son kez tiyatro severlerle buluşacak.
Sam Mandes imzalı dört “Beatles” filmi için senarist belli oldu. Tony ödüllü Jez Butterworth (“Ford v Ferrari,” “Spectre”), Akademi ödüllü Peter Straughan (“Conclave,” “Tinker Tailor Soldier Spy”) ve BAFTA ve Tony ödüllü Jack Thorne (“Adolescence,” “Enola Holmes”) filmlerin senaryolarını kaleme alacak.
Filistin asıllı Amerikalı girişimci ve sanat küratörü Faisal Saleh, 17 Mayıs'ta Avrupa'da çağdaş Filistin sanatına adanmış ilk müzeyi İskoçya'nın başkenti Edinburgh'da açacaklarını duyurdu.
72. Sydney Film Festivali’nin programı açıklandı. 201 filmin yer aldığı programda 70 ülkeden film yer alacak. 17 film dünya prömiyerini, 6 filmi ise uluslararası prömiyerini festivalde yapacak. Festival 4-15 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirilecek.
Spor
Eski İngiliz futbolcu David Beckham ve Gary Neville, İngiltere 4. Futbol Ligi'nde mücadele eden Salford City Kulübünü satın aldı.
UEFA Şampiyonlar Ligi yarı finalinde eşleştiği İngiliz temsilcisi Arsenal'i 1-0 kazandığı ilk maçın rövanşında 2-1 yenen Paris Saint-Germain finale yükseldi ve Inter'in rakibi oldu.
İspanyol basını Real Madrid teknik direktörü Carlo Ancelotti'nin devrim niteliğinde bir karara imza atarak Barcelona maçında Arda Güler'e büyük sorumluluklar vereceğini ve Güler'in maça ilk 11'de başlayacağını iddia etti.
Basketbol Şampiyonlar Ligi'nde 2024-2025 sezonunun şampiyonu, 11 Mayıs'ta belli olacak.
Günün önerisi
"Cezaevinde ikinci ayı doldurduğuma göre, artık mahpusta kadın olmak üzerine konuşma vakti gelmiştir diye düşünüyorum."
Tutuklu gazeteci Elif Akgül yazdı: