Kısa Dalga Bülten – Daily, 6 Mayıs 2025
Kısa Dalga’dan herkese merhaba…
3 Mayıs'ta, 62 yaşında hayatını kaybeden TBMM Başkanvekili ve DEM Parti İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder için İstanbul Şişli’deki Cemal Reşit Rey Gösteri Merkezi’nde 3 gün sürecek taziye kuruldu.
Önder'in cenaze töreninin ardından CHP Genel Başkanı Özgür Özel'e saldıran Selçuk Tengioğlu hakkında soruşturmanın derinleştiği belirtilirken sanığın gözaltı süresi de bir gün uzatıldı.
Detaylara geçelim...
Fil Hafızası
5 Mayıs 1818
Karl Marx, Almanya'nın batısında yer alan Trier kentinde doğdu. Filozof, ekonomist, tarihçi, sosyolog ve devrimci düşünür; bilimsel sosyalizmin kurucusu oldu. Tarihsel materyalizm teorisini geliştirerek, toplumların ekonomik yapılarının tarihsel gelişimini sınıf mücadelesi üzerinden açıkladı. Kapitalizmi eleştirerek, proletaryanın sömürüldüğünü ve sonunda işçi sınıfının devrimle burjuvaziyi devireceğini savundu. Fikirleri, 20. yüzyıldaki birçok sosyalist hareketin temelini oluşturdu.
Neler oldu?
Sırrı Süreyya Önder için düzenlenen cenaze töreninin ardından CHP lideri Özgür Özel’e yumruklu saldırı düzenleyen Selçuk Tengioğlu’nun gözaltı süresi, soruşturmanın derinleştirildiği gerekçesiyle bir gün uzatıldı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Tengioğlu’nun MASAK ve HTS kayıtlarını istedi.
CHP'nin cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu, Özel'in Genel Başkan seçildiği CHP Kurultayı'na dair yürütülen soruşturmada İmamoğlu ifade verdi. İmamoğlu tüm sorulara "Yargının akıl ve vicdan dışı bu senaryoların figüranı hâline getirilmeye çalışılması yalnızca bir hukuki çürüme değil, aynı zamanda halkın adalet duygusuna açık bir ihanettir" yanıtını verdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kentsel dönüşüm konusunda kapsamlı bir hazırlık içinde olduklarını söyledi. Deprem konusunu 'milli mesele' olarak değerlendirdi ve "Kimsenin kaprisiyle vakit kaybedemeyiz. İdeolojik takıntıları olanlarla uğraşacak lüksümüz yoktur" dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ekonomiye yönelik değerlendirmelerde bulunurken, "Hayat pahalılığı ile mücadele en önemli gündem maddesi. İki yıla yakın süredir programın amacı enflasyonu düşürmek" dedi. Temmuz ayından sonra bir normalleşme beklediklerini, yıl sonunda da yıllık enflasyonun yüzde 30’un altına ineceğini öngördüklerini söyledi.
İsrail güvenlik kabinesi, Gazze'ye yönelik askeri saldırıların genişletilmesi planını onayladı. Planın Gazze'nin topyekün işgalini içerdiği öne sürüldü.
Gündem
Aralarında eski Sarıyer Belediye Başkanı Şükrü Genç, Ataşehir Belediye Başkan Yardımcısı Kalender Özdemir, Maltepe İlçe Belediye Başkan Yardımcısı Haydar Battal ve Maltepe İlçe Belediye Başkanı Özel Kalemi Melih Morsünbül'ün de bulunduğu 25 kişi hakkında 'DHKPC'ye finansman sağlandığı' iddiasıyla iddianame düzenlendi. Davanın ilk duruşması 23 Haziran'da görülecek.
CHP’nin kurultayına yönelik soruşturma kapsamında ifadesi alınan Servet Yıldırım, savcılık ifadesinde iktidar medyasında “iş insanı” olarak tanıtılan Hasan Hüseyin Şenyurt için “Dolandırıcıdır, resmi evrakta sahtecilik, cinsel taciz, cinsel istismar onlarca dosyası vardır. Sözüne itibar edilecek biri değildir" ifadesini kullandı.
Eski TBMM Başkanları Hüsamettin Cindoruk, Hikmet Çetin, Mustafa Kalemli ve Cahit Karakaş, İmamoğlu'nun tutuksuz yargılanması için bildiri yayınladı.
TÜSİAD Başkanı Orhan Turan ve Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Mehmet Ömer Arif Aras hakkında 'zincirleme şekilde adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs' suçundan yeni bir iddianame hazırlandı.
Tutuklu menajer Ayşe Barım hakkında Gezi Parkı soruşturması kapsamında 22 yıldan 30 yıla kadar hapis istemiyle hazırlanan iddianame kabul edildi. Barım 7 Temmuz'da hakim karşısına çıkacak.
28 Şubat davasında esas hakkında mütalaasını açıklayan duruşma savcısı, sanıklar Şevket Turan ve İzzettin İyigün'ün vefat ettiğini ve dosyadan düşürülmeleri gerektiğini belirterek, diğer 14 sanığın 'darbe girişimine yardım' suçundan cezalandırılmalarını istedi. Bir sonraki duruşma 6 Ekim'de görülecek.
Ekrem İmamoğlu, İBB tarafından montaj olduğu açıklanan 'gizli toplantı' görüntülerine tepki göstererek, "Montajcılık sizin en iyi bildiğiniz iş, uzmanlık alanınız, bu filmi bu millet izledi. Sizin gibi sır dolu yaşantım olmadı hiç" dedi.
İBB'ye yönelik 2. dalga operasyonu kapsamında tutuklanan İBB İmar ve Şehircilik Daire Başkanı Ramazan Gülten, "Bu davanın içine, yalan yanlış ve devletin işleyişine aykırı siyasi hesaplar yerleştirilmiştir" açıklamasını yaptı.
Ankara'da yapılan FETÖ operasyonunda, 20’si halen çeşitli kamu kurum veya kuruluşlarında aktif olarak çalışan 33 şüpheli şahıs gözaltına alındı.
Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Marmara’da yeri belli olmayan orta büyüklükte depremlerin yaklaşık 10 yıl önce başladığını ve İstanbul'u etkileyecek olası büyük Marmara depreminin 7.8'den büyük olmayacağını söyledi.
Ekonomi
Enflasyon Araştırma Grubu nisan ayı verilerine göre, enflasyon aylık bazda yüzde 4,46 arttı. Yıllık enflasyon 73,88 oldu.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun nisan ayı verilerine göre, nisan ayında TÜFE yüzde 3 artarken, yıllık bazda artış yüzde 37,86 oldu.
Enflasyon verileriyle birlikte memur ve emeklilerin alacakları zam da ortaya çıktı. İlk dört ay için işçi ve Bağkur emeklileri yüzde 13,36 enflasyon farkını şimdiden hak etmiş oldu. Memur ve memur emeklileri için de fark %9.02 oluştu. Bu rakama göre memur ve memur emeklilerine yüzde 12,29 zam yapılacak.
Merkez Bankası'nın döviz talebini sınırlamak için açıkladığı ek makroihtiyati önlemlerle; yabancı para mevduatta zorunlu karşılık oranları 200 baz puan, yurtiçi yerleşiklerle yapılan 1 yıla kadar vadeli yabancı para cinsi repo işlemlerinden sağlanan fonlar için zorunlu karşılık oranı da 400 baz puan artırıldı. İhracat bedellerinin Merkez'e satışında asgari oran ise yeniden yüzde 35’e çıkarıldı.
ABD'li yatırım bankası Goldman Sachs, külçe altına yönelik güçlü merkez bankası talebinin altın-gümüş fiyat oranını yapısal olarak yükselten bir faktör olduğunu belirterek, altının gümüşten daha iyi performans göstermeye devam edeceğini söyledi.
Otomobil ve hafif ticari araç satışları Nisan 2025'te geçen yılın aynı ayına göre yüzde 38,8 artarak 105 bin adedi geçti. En çok tercih edilen araç tipi SUV olurken, elektrikli araç satışları yüzde 13,9 paya ulaştı. Yılın ilk 4 ayında toplam pazar 381 bin adedi aştı.
Borsada takas tarihinin T+1 (işlem gününü takip eden 1. iş günü) olarak revize edilmesi yönünde tüm piyasa paydaşlarının görüşlerinin alınacağı bir değerlendirme süreci başlatıldı.
Ticaret Bakanlığı’nın bu yıl Ocak-Nisan ayları arasındaki 4 aylık piyasa denetim bilançosu belli oldu. Yaklaşık 200 bin firma ve 11,7 milyon ürün denetlendi ve toplamda 1 milyar 25 milyon lira idari para cezası uygulandı.
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından el konulup kayyım atanan özel şirket, holding, banka, finans kurumları, inşaat, tekstil, turizm, gıda gibi farklı sektörlerde faaliyet gösteren şirket sayısı 30 Nisan 2025 itibarıyla 770’e ulaştı. Bu şirketlerin toplam cirosu, henüz hesaplanmayanlar dışında 100 milyar TL'ye yakın.
Euro Bölgesi yatırımcı güveni, ABD’den gelen daha olumlu ve uzlaşmacı tutum yanında beklentilerin üzerinde gelen verilerle sınırlı da olsa toparlandı. Almanya'da da güven endeksi yeniden pozitif bölgeye geçti.
Dünya
Rusya’nın güneyindeki Dağıstan Özerk Cumhuriyeti’nde trafik polislerine yönelik düzenlenen silahlı saldırıda üç polis memuru hayatını kaybetti. Olayda 12 yaşındaki bir kız çocuğu da yaralandı.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, Yemen’de 4,8 milyon kişinin yerinden edildiğini açıkladı. Yemenli aileler için acil yardım çağrısı yapıldı.
ABD Başkanı Donald Trump, Amerika’daki film endüstrisinin çok hızlı öldüğünü belirterek Ticaret Bakanlığı ve ABD Ticaret Temsilciliği’ne yabancı ülkelerden gelen tüm filmlere yüzde 100 gümrük vergisi uygulamaları için yetki verdi.
Almanya'da Hristiyan Birlik partileri ile Sosyal Demokrat Parti'nin yeni koalisyon hükümetini kurmak için üzerinde anlaştığı koalisyon protokolü imzalandı.
64 yaşındaki köylü Mahmud Yusuf Muhammed'i kendi evinin girişinde vurarak öldürdüğü anı kameraya kaydeden Ebu Halid isimli kişi, hükümet güçleri tarafından bilgilendirildiğini ve izlendiğini iddia etti. Polis, olaydan güvenlik güçlerinin bilgisi olmadığını savundu.
Çin'in güneyindeki Guicou eyaletinde, 4 gezi teknesinin fırtınada alabora olması sonucu 9 kişinin hayatını kaybettiği, 1 kişinin kaybolduğu bildirildi.
Peru’nun kuzeyindeki Pataz bölgesinde, yasa dışı madencilikle bağlantılı silahlı bir grup tarafından kaçırılan 13 madencinin cesedi bulundu.
Donald Trump, California eyaletinin San Francisco kentinde bulunan ve müzeye çevrilen Alcatraz hapishanesinin "azılı suçlular" için yeniden açılması konusunda Federal Cezaevleri Bürosu'na talimat verdi.
Kültür - Sanat - Yaşam
Halley Kuyruklu Yıldızı'ndan kopan parçaların neden olduğu Eta Aquarid meteor yağmuru, Türkiye'den sabaha karşı 03.00 ile güneşin doğumuna kadar olan süreçte çıplak gözle görülebilecek. Uzmanlar gökyüzüne bakmadan önce gözlerinizi yarım saat karanlığa alıştırmanızı tavsiye ediyor.
Beş yıl aradan sonra yeniden Türkiye'ye gelecek olan Justin Timberlake, 2025 dünya turnesi kapsamında 30 Temmuz’da İTÜ Stadyumu’nda sahne alacak.
Keanu Reeves ve Sandra Bullock, 90’ların kült aksiyon filmi “Speed”den sonra ilk kez aynı projede yer alacak. Amazon MGM Studios tarafından geliştirilen film romantik gerilim türünde olacak.
13 Mart'ta hayatını kaybeden oyuncu Şinasi Yurtsever'in rol aldığı son yapım olan "% İKİ" tabii platformunda izleyicilerle buluştu.
Spor
Fenerbahçe ile Beşiktaş arasında oynanan derbi mücadelesinde penaltı vuruşu kullanacak oyuncunun gözüne lazer tutan taraftara spordan men cezası verildi.
İngiltere Premier Lig ekibi Liverpool, İngiliz milli futbolcu Trent Alexander-Arnold'ın sezon sonu takımdan ayrılacağını açıkladı.
Avrupa'nın 5 büyük futbol liginde şampiyonluğunu ilan eden üçüncü takım Bayern Münih oldu.
Türkiye'den 15 sporcunun katılacağı Okçuluk Dünya Kupası'nın 2. ayağı, 6 Mayıs'ta Çin'de başlayacak.
Trendyol Süper Lig'in 34. haftasında Fenerbahçe'yi 1-0 yenen Beşiktaş, bu sezon ligin ilk 5 sırasında yer alan takımlara karşı 10 maçta 5 galibiyet, 3 beraberlik ve 2 yenilgi yaşadı.
Günün önerisi
Sırrı Süreyya Önder, cezaevinden çıktıktan sonra 7 Ocak 2020'de kamuoyu önüne ilk kez Kısa Dalga Podcast için Kemal Göktaş ile birlikte yaptığı dört bölümlük podcast serisi ile çıkmış, Göktaş'a cezaevi günlerini, önceki çözüm sürecinde yaşananları ve bir kısmını gerçekleştiremediği yeni planlarını anlatmıştı.
4 bölümden oluşan "Sırrı Süreyya Önder Anlatıyor" serisini dinlemek için buraya tıklayabilirsiniz.