19 EKİM KISA DALGA BÜLTEN
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY'E TIKLAYINIZ...
GÜNDEM
17 Ekim, insanlık tarihine kara bir sayfa olarak eklendi. İsrail’in önceki akşam Gazze'deki el-Ehli Baptist Hastanesi'ne düzenlediği saldırıda çoğu çocuk 500’den fazla Filistinli öldürüldü. İsrail’in vurduğu sırada hastanede yüzlerce yaralı, hasta ve yerlerinden edilmiş insanlar bulunuyordu. Yetkililer enkaz altında yüzlerce kişinin olabileceğini söylüyor.
BBC'ye isim vermeden konuşan bir başka doktor da hastane kompleksinde saldırı sırasında, 4 bin kadar kişinin sığınmış halde bulunduğunu belirtti.
Filistin yönetimi üç günlük yas ilan etti.
Mısır sınırındaki Refah Sınır Kapısı ve yine Filistinlilerin sığındığı mülteci kampları da bombardımanlarda hedef alındı.Filistin Sağlık Bakanlığı, 7 Ekim'den bu yana İsrail’in Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda 3 bin 300 kişinin öldüğünü, en az 13 bin kişinin yaralandığını açıkladı.
İsrail’in hastane katliamına Türkiye’den ve dünyadan tepki yağdı. Katliam dünyanın dört bir yanında sokaklarda protesto edildi.
ABD, Lübnan, Ürdün, Libya, Fas, Amerika, Porto Riko, Hollanda, Kanada, Kolombiya ve Türkiye’nin birçok kentinde eylemler düzenlendi.
ABD'de Beyaz Saray önünde yapılan eylemlerde "Filistin soykırımına son" ve "Netanyahu savaş suçlusudur" yazılı pankartlar taşındı. 3 gün yas ilan edilen Ürdün'de başkent Amman'daki İsrail Büyükelçiliği önünde toplanan protestocular, Filistin bayraklarıyla eylem yaptı. Ürdün polisi, büyükelçilik binasına girmek isteyen eylemcilere gaz bombasıyla müdahale etti.
Hastane saldırısına Türkiye ve dünyadan sert tepkiler ve kınama geldi. Birçok ülke, hastane katliamını “insanlık dışı suç” olarak nitelendirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan "Tarihte benzeri olmayan bu vahşeti durdurmak için tüm insanlığı harekete geçmeye davet ediyorum" dedi.
TBMM'de grubu bulunan tüm siyasi partiler, İsrail’in hastane saldırısını ortak bildiriyle kınadı. Açıklamada “İnsanlık suçu olan bu saldırıları en şiddetli biçimde kınıyoruz. Bu vahşetin durdurulması için dünya parlamentolarını, uluslararası toplum ve kuruluşlarını, tutum ve inisiyatif almaya davet ediyoruz” denildi.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, "Lafı eğip bükmeye hiç gerek yok. İsrail, insanlığa karşı suç işlemiştir. Bunun adı cinayettir, katliamdır. Lanetliyorum." ifadesini kullandı.
MHP lideri Devlet Bahçeli, ABD Başkanı Joe Biden’ın İsrail ziyaretiyle şiddet ve yıkım operasyonuna taraf olduğunu söyledi. Bölgede iki devletli yapının kurulmasının tek çözüm olacağını vurgulayan Bahçeli, “Vahşet bitsin, insanlık birleşsin. Çocuklar yaşasın, katiller kahrolsun” dedi.
İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener, İsrail'in Gazze'deki hastane saldırısına ilişkin olarak, "Bu bizzat Netanyahu terörüdür. Netanyahu 21. yüzyılın yeni Hitler'idir." dedi.
DEVA Partisi Genel başkanı Ali Babacan çözümün "bağımsız, egemen bir Filistin devletinin kurulmasıyla" mümkün olduğunu belirtti.
Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu i “Dün soykırımdan şikayet edenler; bugün tarihin en acımasız katliamından birini gerçekleştirdiler…” dedi.
Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu da İsrail büyükelçisinin Türkiye’den gönderilmesini istedi.
Türkiye İşçi Partisi (TİP) Türkiye ve İsrail arasındaki ticaret hacminin yüzde 532 arttığına dikkat çekerek, "Sadece kınamak yetmez, ticareti sonlandırın" çağrısında bulundu.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’nin bölgeye Gemi Hastane göndermeye ,Gazze’de ya da Refah Sınır Kapısına yakın noktalarda Sahra Hastaneleri kurmaya hazır olduğunu belirtti. Bakan Koca, “Yaşadığımız bu günler, insanın, insanlığın yanında yer alıp almama tercihinin yapıldığı tarihi günlerdir. Bizim, vicdanımızın sesinden başka dinleyeceğimiz ses yok” dedi.
Türk Tabipleri Birliği (TTB), Gazze'deki hastane saldırısını protesto etmek için sağlık çalışanlarının yakalarına siyah kurdele takacağını duyurdu.
Türk Tabipleri Birliği Birleşmiş Milletler ve Dünya Tabipler Birliği’ni göreve çağırdı ve “İnsanlığa karşı işlenen suçların karşısında durun” dedi.
Türkiye Barolar Birliği de “İsrail'in Gazze'yi tamamen boşaltmak üzere yok etmeye dönük saldırısı savaş ve soykırım suçudur” açıklaması yaptı. Barolar Birliği, Roma Statüsü'nün savaş suçlularının cezasız kalmaması ilkesini hatırlatarak, savaş ve soykırım suçlularının bir an önce cezalandırılmasını istedi..
Türk Yahudi Toplumu, hastane katliamını kınayan bir açıklama yaptı. Açıklamada, "Kabul edilir, savunulur, mazeret gösterilir hiçbir tarafı yoktur" denilerek ‘kalıcı barış' vurgusu yapıldı.
Aralarında DSÖ, UNICEF ve Arap Birliği'nin de olduğu kurumlar ile Avustralya'dan Şili ve Kolombiya'ya pek çok ülke İsrail’i kınayan açıklamalar yaptı.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada 'ateşkes çağrısında' bulundu.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de “Sivillerle dolu bir hastaneyi vurmanın hiçbir mazereti olamaz” dedi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı olayın şoke edici derecede insanlık dışı bir suç olduğunu açıkladı. Rusya, İsrail’den uydu görüntülerini açıklamasını istedi. Almanya Başbakanı Scholz da soruşturma çağrısı yaptı.
İngiltere Filistin Komitesi Başkanı Gazze'deki hastane katliamında "her şeyin İsrail'i işaret ettiğini" söyledi. Komite başkanı, İsrail’in daha önce 25 kere hastanenin boşaltılması talimatı verdiğini ve aynı hastanın daha önce küçük bir füzeyle vurulduğunu belirtti. İngiltere Dışişleri Bakanı ise "Gerçeklerin ortaya çıkmasını bekleyin" dedi.
ABD Başkanı Joe Biden dün İsrail’e gitti. İsrail Başbakanı Netanyahu ile görüşen Biden, "İsrail saldırılara cevap verdi. Kendinizi savunmak için ihtiyaç duyduğunuz şeylere sahip olmanızı sağlayacağı" dedi. Biden, İsrail'e desteğini yineledi. Sivillerin öldürüldüğü Gazze'deki hastane saldırısını 'patlama' olarak nitelendirdi ve "Diğer taraf yapmış gibi gözüküyor" dedi.
Bu arada Gazze’de durum giderek daha da kötüleşiyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, İsrail ablukasındaki Gazze'de, market ve bakkallarda 4-5 günlük gıda kaldığını duyurdu.
Gazze'de Sağlık Bakanlığı ise suların kirlilik oranının oldukça yüksek olduğunu belirterek salgın hastalık uyarısında bulundu.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, "Gazze'de şu an yaşananların sivilleri Mısır'a göçe sürükleme girişimi olduğunu söyledi. “Filistinlilerin topraklarından sürülmesini reddediyoruz" diyen Sisi, saldırılar bitene kadar Gazzelilerin Negev Çölü'ne transfer edilmesini teklif etti.
Fransa'da 6 havalimanı saldırı tehdidi nedeniyle tahliye edildi. AFP) haber ajansına konuşan bir polis kaynağı e-posta yoluyla gelen 'saldırı tehditleri' sebebiyle havalimanlarının tahliye edildiğini bildirdi.
Türkiye gündemindeki gelişmelerle devam ediyoruz…
Yargıdaki rüşvet iddialarıyla ilgili önemli bir gelişme yaşandıb. Birgün yazarı Timur Soykan’ın aktardığına göre rüşvet iddialarını Hakimler Savcılar Kurulu’na (HSK) bir yazıyla bildiren İstanbul Anadolu Başsavcısı İsmail Uçar’ın talimatıyla hakim ve savcı olmayan şüpheliler hakkında soruşturma başlatıldı. Soruşturmada görevli savcılar, şaibeli kararlara imza atan hakimlerle temas kuran, para karşılığı tahliyelere ve haberlere erişim engeli getirilmesine aracılık eden avukat, bürokrat, diğer şüphelileri belirliyor. Yargıdaki rüşvet çarkının örgütlü bir suç olduğu iddiası da soruşturulacak.
Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı eğitim kurumlarının pansiyon ücretleri belli oldu. Yeni yılda pansiyonlar ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında 27 bin 900 lira, özel eğitim okullarında 37 bin 600 lira, mesleki eğitim kurumlarında 31 bin 300 lira olacak.
Anayasa Mahkemesi, Gezi davası nedeniyle cezaevinde bulunan TİP Milletvekili Can Atalay'ın yargılamanın durdurulması ve tahliye talebiyle yaptığı bireysel başvurusunun görüşülmesi için 25 Ekim'e tarih verdi.
31 Mart 2024’de yapılacak yerel seçimlerde ittifaklara kapıları kapatan İYİ Parti’nin adaylarını erken açıklayacağı belirtiliyor. BBC Türkçe’den Ayşe Sayın’ın haberine göre Akşener, ittifak tartışmalarının önünü kesmek için de Ankara ve İstanbul dahil, partinin belediye başkan adaylarını, en geç Aralık başında kamuoyuna açıklayabilir.
Eski adı Twitter olan ve sosyal medya platformu X'e Türkiye'de temsilci bulundurması için verilen süre bugün doluyor. Bu sürede temsilci atanmaması halinde X'e yüzde 50 oranında bant daraltma yaptırımı uygulanabilir.
DW Türkçe’den Alican Uludağ’a konuşan İfade Özgürlüğü Derneği kurucusu, bilişim hukuku uzmanı Prof. Dr. Yaman Akdeniz, bant daraltmasıyla X platformunun Türkiye'de yavaşlayacağını ve kullanılamaz hâle geleceğini söyledi.
EKONOMİ
Merkez Bankası faiz kararını 26 Ekim’deki toplantısında açıklayacak. Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan, geçtiğimiz haftalarda Meclis’te yaptığı sunum ile parasal sıkılaşma sürecine devam edileceğini ve faizlerin istenilen seviyeye gelene kadar artırılacağını söylemişti.
Uluslararası kuruluşlardan faiz tahminleri gelmeye başladı. HSBC, politika faizinin 250 baz puan artışla yüzde 32,5’a yükselteceğini öngördü.
Merkez Bankası 21 Eylül’de faizi 500 baz puan artırarak yüzde 30'a çıkarmıştı.
Bankalar, pos cihazı kullanan işletmelere uyguladığı 0.49-0.79 seviyesindeki komisyon oranını yüzde 3.5'e çıkardı. Cumhuriyet Gazetesi'nden Ali Can Polat'ın haberine göre; alınan kararın ardından rekor sayıda işletme bankalarla olan anlaşmalarını iptal etmek istedi.
Meclisin 2024 yılı bütçesine ilişkin görüşme takvimi belli oldu. 26 Ekim Perşembe günü Plan ve Bütçe Komisyonunda, bütçenin geneli üzerindeki görüşmeler yapılacak. Bakanlık ve kurumların 2024 yılı bütçe görüşmeleri 24 Kasım Cuma günü tamamlanacak.
2024 yılı bütçesinin, 4-15 Aralık'ta, TBMM Genel Kurulu'na gelmesi bekleniyor.
KISA DALGA’DAN..
Yeşim Özdemir, Kitap Konuk Kahve podcast serisinde Berrak Yurdakul’u ağırlıyor..