23 EKİM KISA DALGA BÜLTEN
Gündemin öne çıkan gelişmelerinden derleyerek hazırladığımız Kısa Dalga Bülten’e başlıyoruz
PODCASTİMİZİ DİNLEMEK İÇİN PLAY'E TIKLAYINIZ...
GÜNDEM
Dünyanın ve Türkiye’nin gündeminde Ortadoğu’daki gelişmeler var.
İsrail ordusu hedef gözetmeksizin Gazze’deki sivil yerleşimleri vurmayı sürdürüyor. Sivillerin sığındığı hastaneler okullar, kilise ve camiler de hedef alınıyor..
Filistin Sağlık Bakanlığı, İsrail'in saldırılarında 4 bin 651 sivilin yaşamını yitirdiğini duyurdu.
Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ), Gazze'de İsrail-Hamas çatışmasının başladığı 7 Ekim'den bu yana 16 gazetecinin öldürüldüğünü duyurdu.
Savaşın 16. gününde Tel Aviv yönetimi, Gazze’nin yanı sıra Batı Şeria, Lübnan ve Suriye'ye yönelik saldırılar düzenledi.
Suriye devlet medyası, İsrail ordusunun hava saldırısı sonucu Şam ve Halep havaalanlarının hizmet dışı kaldığını duyurdu.
İsrail Lübnan'daki Hizbullah hedeflerini vurduğunu duyurdu…
İngiliz Mail on Sunday’e konuşan İsrail Ekonomi Bakanı Nir Barkat, savaşın yayılabileceğinin sinyalini verdi. Barkat, 'İsrail sadece Hizbullah’ı etkisiz hale getirmeyecek. Aksine terör örgütü, kuzey cephesi açarsa biz doğrudan İran’ı hedef alacağız” dedi.
İsrail’den olası kara harekatına dair açıklamalar gelmeye devam ediyor. İsrail Hava Kuvvetleri yine Gazze Şeridi’nin kuzeyine broşürler atarak tahliye çağrısını yineledi.
İsrail’in iki haftadan beri tam abluka uyguladığı ve bombaladığı Gazze’de gıda, akaryakıt ve içecek su tükeniyor.
Birleşmiş Milletler kuruluşlarının ortak açıklamasında, Gazze’de durumun artık durum felaket boyutunda olduğu belirtildi, “Dünyanın Gazze için daha fazlasını yapması gerekiyor” denildi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Gazze Şifa Hastanesi’nde yardıma muhtaç bebeklerin videosunu paylaşarak “Gazzeli bebekler için son saatler” uyarısında bulunmuştu. Gazze’ye yardım amacıyla Cumhurbaşkanlığı’na ait bir uçak 20 hekimle dün sabah Mısır’a gitti. Hekimler Mısırlı yetkililerle Gazze halkının ihtiyaç duyduğu ilaç, tıbbi malzeme ve cihazların tespitini yapacak, sahra hastanelerinin fizibilite çalışmalarını da gerçekleştirecek.c
Çin hükümetinin Orta Doğu Özel Temsilcisi Zhai Jun, Birleşmiş Milletler’i (BM) etkili ve geniş çaplı ‘barış konferansı’ düzenlemeye çağırdı.
İsrail'in Tel Aviv kentinde hafta sonu toplanan eylemciler, Başbakan Netanyahu'ya 'istifa' çağrısında bulundu. Protestolarda, rehinelerin serbest bırakılması için anlaşma yapılması talep edildi.
İsrailli muhalif Sivil Demokrasi Hareketi, Başbakan Binyamin Netanyahu'yu, Hamas'ın 7 Ekim'de başlattığı Aksa Tufanı operasyonuyla ilgili sorumluluktan kaçmak için delilleri ve belgeleri yok etmekle suçladı.
Cezayir’de 35 gazete, abluka altındaki Gazze başta olmak üzere İsrail’in saldırılarına maruz kalanlarla dayanışma amacıyla tek manşetle çıktı. AA’nın haberine göre gazeteler, Batı medyasının İsrail’in saldırılarını görmezden geldiğine dikkati çekmek amacıyla Gazze'den bir fotoğrafla, “Gazze... Gerçeği öldüren medya” manşetini attı.
Dünyanın birçok bölgesinde İsrail’e yönelik protestolar sürüyor. İngiltere ’nın başkenti Londra’da, Filistin’le dayanışma için yaklaşık 100 bin kişi bir ara geldi ve, polisin yoğun güvenlik önlemleri altında başbakanlığa yürüdü.
Aralarında dünyaca ünlü oyuncu ve müzisyenlerin bulunduğu Hollywood camiası, imzaladıkları bildiriyle ABD Başkanı Joe Biden ve dünya liderlerinden “Filistin’de bir an önce ateşkes sağlanması çağrısında bulunmalarını” istedi.
Formula 1’de 7 kez dünya şampiyonu olan İngiliz pilot Lewis Hamilton, 35 milyon takipçisi bulunan sosyal medya hesabından Gazze’ye yardım için çağrıda bulundu.
İsrail'in Gazze’ye yönelik saldırılarını eleştiren piyanist Fazıl Say’ın, İsviçre'nin Zürih, Bern, Cenevre ve Luzern şehirlerindeki konserleri iptal edilmişti.
Say, önceki akşam Litvanya'da konser verdi ve "Hayat devam. Yola devam" mesajını paylaştı.
Ankara, yoğun bir haftaya başlıyor. Seçimlerden sonra yükselen “Değişim” sloganları arasında il kongrelerini tamamlayan CHP’de olağan kurultay 4 - 5 Kasım’da yapılacak. CHP parti meclisi, kurultay öncesi son toplantısını 25 Ekim Çarşamba günü yapacak
Yerel seçimlere kendi adaylarıyla girme kararı alan İYİ Parti ise 6’ncı kuruluş yıldönümü etkinliklerini cumartesi günü gerçekleştirecek. Gazete Duvar’dan Ceren Bayar’ın haberine göre Meral Akşener’in yaklaşan yerel seçimlere ilişkin de önemli mesajlar vermesi bekleniyor.
Siyaset gündemi hareketlenirken anket sonuçları gelmeye devam ediyor. Yöneylem Araştırma Direktörü Derya Kömürcü, Halk TV yayınında son anket sonuçlarını duyurdu. Katılımcılara "Bu pazar milletvekili seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz?" sorusu yöneltildi. Kararsızlar dağıtıldıktan sonra ortaya çıkan tabloda AKP ve CHP’nin oy kaybettiği görülüyor.
14 Mayıs’ta yüzde 35.62 oy alan AKP’nin oyu yüzde 31.2 çıkıyor. CHP’nin oyları ise yüzde 25.35’ten yüzde 21.5’e düştü. Aynı şekilde MHP ve İYİ Parti’de de düşüş gözlemleniyor. Buna karşın HEDEP’in yüzde 8.8 olan oyu yüzde 11’e çıkıyor. Yeniden Refah Partisi’nin oyları yüzde 2.8’den yüzde 4.1’e, Zafer Partisi’nin de yüzde 2.23 olan oyu yüzde 5.3’e çıkıyor.
Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmesini ardından çok sayıda siyasi parti, kadın derneği ve sendika Danıştay’a başvurmuş ve cumhurbaşkanlığı kararnamesinin iptalini istemişti. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu ise Cumhurbaşkanlığı kararını hukuka uygun bularak davaları reddetmişti. Ancak konuyla ilgili yeni bir davanın daha gündeme alındığı ortaya çıktı. T24’ün haberine göre Kadının İnsan Hakları Derneği’nin (KİH) başvurusunu değerlendiren Danıştay, duruşma için 28 Kasım'a gün verdi.
CHP Milletvekili Umut Akdoğan, Meclis’e sunulan Adalet Bakanlığı bütçe teklifine ilişkin değerlendirmelerde bulunurken, yargıya dair önemli veriler paylaştı.
Akdoğan, hakim başına düşen dosya sayısının bu yıl 835’e ulaştığını söyledi. Savcı başına düşen dosya sayısı ise 580’e çıktı.
İdari davanın ortalama görülme süresi 198’e ulaşmış durumda.
Cumhuriyet’e konuşan Akdoğan, verilerle ilgili !Burada kanayan bir yara var. Bu yaraya öncelikle acil bir müdahale yapılmalı ki hasta ölmesin” dedi.
EKONOMİ
Meclis’in bütçe görüşmeleri bu hafta başlıyor. Perşembe günü bütçenin geneli üzerindeki görüşmeler yapılacak.
TBMM’ye sunulan 2024 yılı bütçe kanun teklifinde, özel tüketim vergisi gelir hedefi, gelecek yıl için 3 kat artışla 1 trilyonu geçti.
ANKA’nın haberine göre 2023 yılı bütçe teklifinde alkollü içkiden alınan ÖTV geliri hedefi 55 milyar liraydı. Bu hedef 2024 yılında 107 milyar lirayı aşıyor.
Tütün ve sigaradan alınan vergi oranı ise içkiden daha fazla artacak.
2023 yılı başında tütün ürünlerinden 126 milyar lira ÖTV alınması öngörülmüştü. Bu oran gelecek yıl 2 kat artışla 251 milyar lirayı geçecek. Beyaz eşya gibi dayanıklı tüketim ve diğer mallardan alınacak ÖTV gelirlerinde de yaklaşık 2,5 kat artış olacak.
Akaryakıtta hedeflenen ÖTV geliri ise, 2024 yılında 5 kat artışla 455 milyar lira öngörüldü.
Meclis’e sunulan kentsel dönüşüm yasasında tartışmalı maddeler de yer alıyor. Yasa teklifiyle kentsel dönüşümde süreçler kısalacak. Ancak düzenlemeyle, şehir merkezlerinde üzerinde yapı bulunan değeri yüksek alanlar da ‘rezerv alan’ ilan edilebilecek.
Hürriyet’ten Aysel Alp'in haberine göre rezerv yapı alanı ilan edilen yerler dönüşüm için boşaltılıp yerine depreme dayanıklı binalar yapılacak.
DIŞ POLİTİKA VE DÜNYA
Belçika Adalet Bakanı Van Quickenborne geçen hafta Brüksel’de 2 İsveç vatandaşının öldüğü, birinin de ağır yaralandığı saldırı nedeniyle istifa etti.
Bakan’ın açıklamasına göre saldırıların faili için Tunus’ , geçen yıl iade talebinde bulunmuştu. Ancak Tunus’un bu talebi Belçika makanlarının gözünden kaçtı.
Bu durumu “büyük bir bireysel bir hata” olarak değerlediren bakan, ihmal nedeniyle istifa ettiğini söyledi.
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın dolandırıcılıkla yargılandığı New York’taki davaya bakan yargıç, Trump’a kısıtlama kararını ihlal ettiği gerekçesiyle para cezası verdi. Yargıç, Trump’ın ihlale devam etmesi halinde ileride hapis cezası verebileceğini de kaydetti.
Avrupa Birliği, mikroplastikleri ve bunların kasıtlı olarak eklendiği ürünleri kademeli olarak yasaklayacak.
Avrupa’da gıda maddelerinden kozmetik ürünlerine kadar, çeşitli ürünlerde ortalama 42 bin ton mikroplastik kullanılıyor.
KISA DALGA’DAN..
Gazeteciler Ayşe Yıldırım ve Sedat Bozkurt, yaklaşan yerel seçimler öncesinde partilerin ittifak denklemlerini anlatıyor…